Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі

«Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі» — дзяржаўнае выдавецтва ў сістэме Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь. Існавала з 1 студзеня 1967 года да 31 кастрычніка 2021 года^[1].

РУП «Выдавецтва „Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі“»
Краіна	Беларуская ССР, Беларусь
Заснавана	1 студзеня 1967
Ліквідавана	1 лістапада 2021
Працягнула працу як	Выдавецтва «Беларусь»
Адрас	220012, г. Мінск, зав. Калініна, 16
Код Дзяржкамвыдавецтва СССР	318
Прэфікс ISBN	978-985-11
Узнагароды	Прэмія Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «За духоўнае адраджэнне»

Гісторыя

Заснавана ў Мінску 1 студзеня 1967 года як Галоўная рэдакцыя Беларускай Савецкай Энцыклапедыі пры АН БССР на правах навукова-даследчага інстытута, з 1 студзеня 1975 года ў сістэме Дзяржкамдруку БССР. У 1980 годзе пераўтворана ў выдавецтва, нададзена імя Петруся Броўкі — ініцыятара стварэння і першага галоўнага рэдактара выдавецтва.

У 2010 годзе творчаму калектыву рэспубліканскага ўнітарнага прадпрыемства «Выдавецтва „Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі“» за стварэнне кніг «Зямля сілы. Белавежская пушча» і «Радзівілы. Альбом партрэтаў XVIII—XIX стагоддзяў» быў уручаны Дыплом лаўрэата прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «За духоўнае адраджэнне»^[2].

З 1 лістапада 2021 года рашэннем заснавальніка рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства «Выдавецтва „Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі“» далучана да рэспубліканскага ўнітарнага прадпрыемства «Выдавецтва „Беларусь“», якое з’яўляецца яго поўным правапераемнікам.

Дзейнасць

Спалучае выдавецкую дзейнасць з навукова-даследчай. Спецыялізуецца на падрыхтоўцы і выданні ўніверсальных, рэгіянальных і галіновых энцыклапедый, энцыклапедычных даведнікаў і слоўнікаў, тлумачальных, перакладных і іншых слоўнікаў беларускай мовы.

Кіраўніцтва

Галоўныя рэдактары

• Пётр Усцінавіч Броўка (1967—1980)
• Іван Пятровіч Шамякін (1980—1992)
• Міхаіл Аляксандравіч Ткачоў (красавік—кастрычнік 1992)
• Барыс Іванавіч Сачанка (1993—1995)
• Генадзь Пятровіч Пашкоў (1996—2008)
• Уладзімір Пятровіч Саламаха (2008—2010)
• Ларыса Уладзіміраўна Языковіч (з 2010)

Дырэктары

• Таццяна Уладзіміраўна Бялова (2008—2013)
• Уладзімір Юр'евіч Аляксандраў (2013—2014)
• Уладзімір Уладзіміравіч Андрыевіч (2014—2019)
• Вольга Уладзіміраўна Ваніна (2019—2021)

Выданні

Падрыхтавала і ў 1969—1975 гадах выдала 12-томную «Беларускую Савецкую Энцыклапедыю» — універсальны даведнік па ўсіх галінах ведаў, першую шматтомную энцыклапедыю ў гісторыі беларускага народа (Дзяржаўная прэмія БССР 1976 года).

• «Тлумачальны слоўнік беларускай мовы» (т. 1—5, 1977—1984)
• «Беларуская ССР. Кароткая энцыклапедыя» (т. 1—5, 1978—1982, паралельна на беларускай і рускай мовах)
• «Энцыклапедыя прыроды Беларусі» (т. 1—5, 1983—1986; сярэбраны медаль праграмы ААН па навакольным асяроддзі 1984 года)
• «Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі» (т. 1—5, 1984—1987)
• «Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі» (т. 1—7, 1984—1988; Дзяржаўная прэмія БССР 1990 года)
• «Беларуска-рускі слоўнік» (т. 1—2, 2-е выд. 1988—1989)
• Біябібліяграфічны даведнік «Беларускія пісьменнікі» (т. 1—6, 1992—1995)
• «Энцыклапедыя гісторыі Беларусі» ў 6 т. (т. 1—6, 1993—2003)
• «Фразеалагічны слоўнік беларускай мовы» І. Я. Лепешава (т. 1—2, 1993)
• «Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі» (ч. 1—2, 1995—1996)
• «Руска-беларускі слоўнік» (т. 1—З, 6-е выд. 1995) і інш.
• «Беларуская энцыклапедыя» : у 18 тамах (1996—2004)
• «Тэатральная Беларусь» : у 2 тамах (2002—2003)
• «Гарады і вёскі Беларусі» : у 10 тамах (2004—2021)
• «Вялікае Княства Літоўскае» : у 3 тамах (2005—2010)
• «Республика Беларусь» : у 6 тамах (2005—2008)
• «Спортивная энциклопедия Беларуси» (2005)
• «Туристская энциклопедия Беларуси» (2007)
• «Археалогія Беларусі» : у 2 тамах (2009)
• «Культура Беларусі» : у 6 тамах (2010—2016)
• «Радзівілы. Альбом партрэтаў XVIII—XIX стагоддзяў» — «Icones familiae ducalis Radivilianae» (2010)

Выдаюцца серыі:

• энцыклапедычных даведнікаў пра гарады Беларусі (з 1976, «Мінск», «Брэст», «Віцебск», «Гродна», «Магілёў», «Гомель»), пра жывёльны і раслінны свет Беларусі (з 1986), энцыклапедычныя даведнікі для дзяцей
• Энцыклапедычная бібліятэчка «Беларусь» (з 1978, выдадзена 25 кніг)
• Гісторыка-дакументальных хронік «Памяць» (151 том пра кожны раён Беларусі, 1985—2015)
• трохмоўныя слоўнікі (англа-, нямецка-, французска-, беларуска-рускіх) і інш.

Энцыклапедычныя даведнікі

У ліку аднатомных энцыклапедычных даведнікаў:

• «Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка» (1978)
• «Акадэмія навук Беларускай ССР» (1978; на рускай мове, 1979)
• «Прафесіі рабочых» (1980)
• «Перыядычны друк Беларусі» (1981)
• «Навечна ў сэрцы народным» (3-е выд. 1984)
• «Меліярацыя» (1984)
• «Янка Купала» (1986)
• «2000 прафесій…» (1986)
• Зводны каталог «Кніга Беларусі, 1517—1917» (1986)
• «Іх імёнамі названы…» (1987)
• «Францыск Скарына і яго час» (1988; на рускай мове, 1990)
• «Бульба» (1988 і 1994)
• «Этнаграфія Беларусі» (1989)
• «Статут Вялікага княства Літоўскага 1588: Тэксты. Даведнік. Каментарыі» (1989)
• «Прырода Беларусі» (2-е выд., 1989)
• «Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941—1945» (1990)
• «Здароўе» (1990)
• «Фатаграфія» (1992)
• «Юрыдычны энцыклапедычны слоўнік» (1992)
• «Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь» (2-е выд. 1993)
• «Культура харчавання» (3-е выд., 1993)
• «Архітэктура Беларусі» (1993)
• «Археалогія і нумізматыка Беларусі» (1993)
• «Энцыклапедыя маладой сям’і» (8-е выд., 1995)
• «Мысліцелі і асветнікі Беларусі, X—XIX стст.» (1995)
• «Беларусь» (1995)
• «Ветэрынарная энцыклапедыя» (1995)
• «Чарнобыль» (1996)
• «Народная культура Беларусі» (2002)

Факсімільныя выданні

• «Слоўнік беларускай мовы» І. І. Насовіча (1983)
• «Біблія Скарыны» (т. 1—3, 1990—1991)
• «Жывапісная Расія» (1993, 2-е выд. 1994) і інш.

Зноскі

1. Гісторыя выдавецтва «Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі» (руск.)(недаступная спасылка). РУП «Выдавецтва «Беларусь». Архівавана з першакрыніцы 7 жніўня 2022.
2. Каментарыі да Указа № 4 «Пра прысуджэнне прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь „За духоўнае адраджэнне“ 2010 года» (руск.)(недаступная спасылка). Прэс-служба Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (5 студзеня 2011). Архівавана з першакрыніцы 20 студзеня 2012.

Літаратура

• Беларуская Энцыклапедыя // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1: А — Беліца / Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1993. — С. 423. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-074-2.
• Конан У. Пяць важкіх тамоў // Маладосць, 1983, № 3