Іван Васілевіч Саверчанка

Іван Васілевіч Саверчанка (нар. 2 красавіка 1962, в. Маліноўка, Касцюковіцкі раён) — беларускі літаратуразнаўца, пісьменнік, гісторык, палітолаг. Спецыяліст па гісторыі беларускай літаратуры XVI—XVII стагоддзяў. Доктар філалагічных навук (2001), прафесар (2013)^[2][3].

Іван Васілевіч Саверчанка
Дата нараджэння	2 красавіка 1962(1962-04-02) (62 гады)
Месца нараджэння	Маліноўка, Новасаматэвіцкі сельсавет, Касцюковіцкі раён, Магілёўская вобласць, БССР, СССР
Грамадзянства	Беларусь
Род дзейнасці	літаратуразнавец, гісторык, палітолаг, літаратар, пісьменнік
Навуковая сфера	літаратуразнаўства[1], гісторыя літаратуры[d][1], тэорыя літаратуры[d][1], гісторыя[1] і паліталогія[1]
Месца працы	Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы НАНБ
Навуковая ступень	доктар філалагічных навук (2001)
Навуковае званне	прафесар (2013)
Альма-матар	філалагічны факультэт МДУ імя Куляшова[d] (1983)
Член у	Партыя БНФ Беларускі народны фронт «Адраджэнне» Саюз пісьменнікаў Беларусі
Прэміі	прэмія імя Францішка Багушэвіча (1999) Залаты купідон (2012) Нацыянальная літаратурная прэмія (2020) прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1993) Зоркі Садружнасці[d] (2016)

Біяграфія

Нарадзіўся 2 красавіка 1962 года ў вёсцы Маліноўка Касцюковіцкага раёна^[2].

У 1983 годзе скончыў філалагічны факультэт Магілёўскага педагагічнага інстытута, у 1988 годзе — аспірантуру Інстытута літаратуры АН БССР^[2].

З 1988 года вядучы навуковы супрацоўнік Інстытута мовы і літаратуры НАН Беларусі. У 1989 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю па тэме «Фарміраванне старабеларускай кніжнай паэзіі XVI — першай паловы XVII ст.»^[2].

У 2001 годзе абараніў доктарскую дысертацыю па тэме «Публіцыстычная літаратура Беларусі другой паловы XVI—XVII стст.: праблемы паэтыкі»^[2].

З 2015 года дырэктар Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі^[2].

Сябра Саюза пісьменнікаў Беларусі^[2].

Грамадская дзейнасць

Сябра БНФ «Адраджэнне», у 1993 годзе ўзначальваў камісію па адукацыі^[4]. У 1997 годзе міліцыя арыштавала Івана Саверчанку, бо ён гаварыў па-беларуску^[5].

Навуковая дзейнасць

Напрамкі даследаванняў: гісторыя і тэорыя літаратуры, гісторыя Беларусі, палітычныя і культурныя дзеячы Вялікага Княства Літоўскага XVI—XVII стагоддзяў, філасофская думка Беларусі, сучасныя праблемы ўлады і дзяржаўнасці, міжнародныя адносіны^[2].

Узнагароды

Лаўрэат прэміі імя Францішка Багушэвіча Беларускага ПЭН-цэнтра (1999), прэміі НАН Беларусі (1993), Літаратурнай прэміі «Залаты купідон» (2012), Міждзяржаўнай прэміі «Зоркі Садружнасці» (2017)^[6], Нацыянальнай літаратурнай прэміі (2020)^[2].

Асноўныя навуковыя працы

• Паэтыка і семіётыка публіцыстычнай літаратуры Беларусі XVI—XVII стст. Мінск, 2012.
• Menschliche Dimension: intellektuelle und geistige Bereiche = Чалавечае вымярэнне: інтэлектуальная і духоўная сферы. Minsk, 2004.
• Aurea mediokritas. Кніжна-пісьмовая культура Беларусі: Адраджэнне і ранняе барока. Мінск, 1998.
• Апостал яднання і веры: Язэп Руцкі. Мінск, 1994.
• Сымон Будны — гуманіст і рэфарматар. Мінск, 1993
• 100 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі. Менск, 1993.
• Старажытная паэзія Беларусі (XVI — першая палова XVII ст.). Мінск, 1992.
• Астафей Валовіч: гісторыка-біяграфічны нарыс. Мінск, 1992.
• Канцлер Вялікага Княства: Леў Сапега. Мінск, 1992.

Удзел у калектыўных працах

• Сусветная спадчына Францыска Скарыны. Мінск, 2017.
• Гісторыя беларускай літаратуры XI—XIX стагоддзяў : у 2 т. Т. 1. Мінск, 2006.
• 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі. Менск, 1999.

Выданні літаратурных помнікаў

• Шэдэўры пісьменства і літаратуры Беларусі X—XVII стагоддзяў. Мінск, 2016.
• Беларуская літаратура XVI ст. Мінск, 2015.
• Памятники литературы Беларуси X—XVIII вв. Минск, 2013.
• Старажытная беларуская літаратура (XII—XVII стст.). Мінск, 2007; 2010.
• Беларуская літаратура X—XV стст. Мінск, 2010.
• Кладезь мудрости и благодати. Фольклор и литературные памятники Беларуси. Москва, 2010.
• Францыск Скарына. Выбраныя творы. Мінск. 2008.

Літаратурна-мастацкія і гісторыка-дакументальныя творы

• Рыцары Белай Русі. Мінск, 2022.
• Магія слова. Беларускія пісьменнікі XII—XVII стагоддзяў : эсэ. Мінск, 2019 (Нацыянальная літаратурная прэмія ў намінацыі «Літаратурная крытыка і літаратуразнаўства», 2020).
• Трон: легенда, повесть, мистерия. Минск, 2019.
• Улада пячаткі: легенда, аповесць, містэрыя, эсэ. Мінск, 2016.
• Блеск короны: повесть-нарация, эссе. Минск, 2014.

Крыніцы

1. Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
2. Марозаў 2022.
3. Прэзентацыя і перадача ў дар кніг, якія выйшлі пры падтрымцы МФГС(недаступная спасылка) // Інтэрнэт-партал Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі, 2009-09-21
4. Кто есть кто в Беларуси: САВЕРЧЕНКО Иван Васильевич
5. Парушэнні моўных правоў
6. Лауреатом премии «Звезды Содружества» стал белорусский ученый Иван Саверченко

Літаратура

• САВЕРЧАНКА Іван Васільевіч // Сучасныя беларускія даследчыкі гісторыі Вялікага Княства Літоўскага : біябібліяграфічны даведнік / С. П. Марозаў. — Гродна-Каўнас: ЮрСаПрынт, 2022. — 290 с. — ISBN 978-985-7257-57-7, 978-609-96340-1-2.
• Саверченко Иван // Кто есть кто в Беларуси. Хто ёсць хто ў Беларусі. Who’s who in Belarus / Складальнікі В. Голубеў, А. Кіжэ, А. Смольскі, В. Трыгубовіч, Г. Ахметава, В. Чуйко. — М.: Кніжны дом «Университет», 1999. — 176 с. ISBN 5-8013-0068-6
• Саве́рчанка Іван Васілевіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — С. 186. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.

Спасылкі

• І. В. Саверчанка. Да 50-годдзя з дня нараджэння : Архівавана 21 чэрвеня 2013. віртуальная выстаўка на сайце Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я. Коласа НАН Беларусі
• Эксперт, утверждавший о 200-летней российской оккупации Беларуси, получил «Звезду Содружества» и 2 млн российских рублей
• «100 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі»(недаступная спасылка) (1993)