1992

1992 (MCMXCII) — высакосны год, які пачынаецца ў сераду; 1992-і год нашай эры (н. э.) і ад Нараджэньня Хрыстовага (Н. Хр.); 992-і год II тысячагодзьдзя, 92-і год XX стагодзьдзя і 3-і год 1990-га дзесяцігодзьдзя.

Гады

1989 · 1990 · 1991 — 1992 — 1993 · 1994 · 1995

Дзесяцігодзьдзі

1970‑я · 1980‑я — 1990‑я — 2000‑я · 2010‑я

Стагодзьдзі

XIX ст. — XX стагодзьдзе — XXI ст.

1992 год у іншых календарох

Грыгарыянскі каляндар	1992 MCMXCII
Ад заснаваньня Рыму	2745
Армянскі каляндар	1441 ԹՎ ՌՆԽԱ
Каляндар Багаі	148 — 149
Бізантыйскі каляндар	7500 — 7501
Бірманскі каляндар	1354
Будысцкі каляндар	2536
Каляндар бэрбэраў	2942
Габрэйскі каляндар	5752 — 5753
Галяцэнскі каляндар	11992
Іранскі каляндар	1370 — 1371
Індуісцкія календары
· Бікрам Самват	2047 — 2048
· Нацыянальны каляндар	1914 — 1915
· Калі-юга	5093 — 5094
Карэйскі каляндар	4325
Кітайскі каляндар	4688 — 4689
Копцкі каляндар	1708 — 1709
Мусульманскі каляндар	1412 — 1413
Тайскі сонечны каляндар	2535
Час Unix	1900800 — 1987199
Этыёпскі каляндар	1984 — 1985

Падзеі

Студзень

• 11 студзеня — БНФ стварае Ініцыятыўную групу па правядзеньні рэфэрэндуму за датэрміновыя выбары новага Вярхоўнага Савету
• 14 студзеня — Беларусь усталявала дыпляматычныя адносіны з Даніяй і Нарвэгіяй. Беларусь прызналі больш за 60 краінаў сьвету
• 15 студзеня:
  • У Беларусі ўводзяцца «Карткі спажыўца» з мэтай абароны ўнутранага рынку
  • заснаваньне Нацыянальнага дзяржаўнага гуманітарнага ліцэю ў Менску
  • Вярхоўная Рада Ўкраіны зацьвердзіла гімн «Ще не вмерла Украіна»
  • спыняе існаваньне Сацыялістычная Фэдэратыўная Рэспубліка Югаславія
• 16 студзеня — на сустрэчы кіраўнікоў СНД у Маскве было заяўлена, што Беларусь не далучыцца да сямі краінаў, якія жадаюць стварыць агульную абарончую прастору
• 20 студзеня — Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Кітаем
• 23 студзеня — у Вярхоўным Савеце Расеі заяўлены прэтэнзіі на Крым і Чарнаморскі флёт
• 25 студзеня — падчас візыту ў Менск францускага міністра замежных справаў Раляна Дзюма, таго запэўніваюць, што тактычная ядзерная зброя будзе выведзена зь Беларусі ў 1992 годзе, а стратэгічныя ракеты — да 1997 году
• 26 студзеня — навабранцы тэрміновай службы ўпершыню прыносяць прысягу на вернасьць Беларусі
• 31 студзеня — Беларусь прынятая ў склад АБСЭ

Люты

• 6 лютага — з-за недахопу паперы ў Менску прыпынены выхад шэрагу дзяржаўных газэт, у т. л. «Советская Белоруссия», «Белорусская Нива», «Мінская праўда»
• 7 лютага
  • у галяндзкім горадзе Маастрыхце падпісанае пагадненьне, якое дало пачатак Эўрапейскаму Зьвязу
  • у Расеі зачынілі апошнюю савецкую калёнію для палітзьняволеных
• 10 лютага:
  • Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Бразыліяй
  • у межах акцыі «Даць надзею» вайскова-транспартны самалёт ЗША даставіў у Менск мэдыкамэнты
• 11 лютага — пачаўся страйк шахцёраў у Салігорску
• 12 лютага — Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Вугоршчынай
• 13 лютага — Цэнтральная камісія па выбарах і рэфэрэндумах зарэгістравала Ініцыятыўную групу і пытаньне, якое выносілася на рэфэрэндум, аб роспуску Вярхоўнага Савету і датэрміновых выбарах
• 17 лютага — машыністы чыгункі Менску і Воршы абвясьцілі перадстрайкавы стан
• 21 лютага — Рада Бясьпекі ААН накіравала міратворчыя сілы ў Югаславію

Сакавік

• 2 сакавіка — Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Польшчаю
• 3 сакавіка — Войскі былога СССР пачалі пакідаць Летуву
• 5 сакавіка — Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Грэцыяй
• 10 сакавіка — Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Бэльгіяй
• 12 сакавіка — у Салігорску пачаўся страйк шахцёраў
• 13 сакавіка — Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні зь Нямеччынай
• 14 сакавіка — стварэньне Антыкрызіснага камітэту і падпісаньне кіраўніцтвам Вярхоўнага Савету, лідэрамі палітычных партыяў, грамадзкіх арганізацыяў пагадненьня «Аб супольных дзеяньнях пры ўзьнікненьні пагрозы сувэрэнітэту Рэспублікі Беларусь»
• 19 сакавіка — Вярхоўны Савет прыняў пастанову аб стварэньні самастойных узброеных сілаў Рэспублікі Беларусь
• 21 сакавіка — на рэфэрэндуме ў Татарстане 62% удзельнікаў выказалася за сувэрэнітэт
• 29 сакавіка — першы авіярэйс Менск — Франкфурт кампаніі «Люфтганза»
• 30 сакавіка — першая партыя беларускіх грашовых адзінак («зайчыкаў») дастаўлена ў Беларусь
• 31 сакавіка — у Маскве падпісаная Фэдэратыўная дамова. Татарстан і Чачня ня ўдзельнічалі ў падпісаньні

Красавік

• 2 красавіка — мітынг Свабоднага прафсаюзу з удзелам страйкоўцаў-ганякоў Салігорску, якія патрабавалі новага тарыфнага пагадненьня
• 6 красавіка — Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Эстоніяй
• 7 красавіка — Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Латвіяй
• 13 красавіка:
  • Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Італіяй
  • Перадача Ініцыятыўнай групай в Цэнтральную выбарчую камісію 446 061 подпісу за рэфэрэндум аб датэрміновых выбарах Вярхоўнага Савету Беларусі
• 16 красавіка:
  • Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Кубаю
  • у «Народнай газэце» апублікаваная «Канцэпцыя эканамічнай рэформы ў Рэспубліцы Беларусь», падрыхтаваная Апазыцыяй БНФ у Вярхоўным Савеце
• 17 красавіка — урады Беларусі і Індыі ўсталявалі дыпляматычныя дачыненьні
• 22 красавіка — Вярхоўны Савет зацьвердзіў генэрала Паўла Казлоўскага міністрам абароны Рэспублікі Беларусь
• 30 красавіка — у Жэнэве абвешчана, што тэхналёгія WWW будзе бясплатнай

Травень

• 5 траўня — пачатак грамадзянскай вайны ў Таджыкістане
• 11 траўня — ЦВК вынесла станоўчае заключэньне па праверцы падпісных лістоў за рэфэрэндум аб роспуску Вярхоўнага Савету
• 12 траўня — урад Беларусі падвысіў цэны на некаторыя прадукты харчаваньня, у тым ліку на алей і цукар
• 16 траўня — РСФСР пераўтварылася ў Расейскую Фэдэрацыю
• 23 траўня — у Лісабоне Беларусь, ЗША, Расея, Казахстан і Ўкраіна падпісалі пратакол да дамовы START 1 (аб скарачэньні стратэгічных наступальных узбраеньняў). Паводле пратаколу, уся ядзерная зброя на тэрыторыі Беларусі, Казахстану і Ўкраіны падлягала зьнішчэньню альбо пераводу пад кантроль Расеі
• 25 траўня — паралельна з расейскім рублём уводзяцца разьліковыя білеты Нацыянальнага банку Рэспублікі Беларусь («зайчыкі»)
• 26 траўня — Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Ізраілем
• 31 траўня — беларускі ўрад удвая павысіў цэны на малако, хлеб і некаторыя іншыя прадукты

Чэрвень

• 2 чэрвеня — заснаваная «Электраэнэргетыка Сэрбскай Рэспублікі»
• 5 чэрвеня — Беларусь зрабілася ўдзельніцай Дамовы аб звычайных узброеных сілах у Эўропе
• 7 чэрвеня — на прэзыдэнцкіх выбарах у Азэрбайджане перамог лідэр Народнага фронту Абульфаз Эльчыбэй
• 19 чэрвеня — Прэзыдыюм Вярхоўнага Савету ўтварыў Камісію па забесьпячэньні адзінай палітыкі выкарыстаньня дзяржаўных сымбаляў (Пагоні і бел-чырвона-белага сьцяга)
• 22 чэрвеня — Управа БНФ прыняла заяву супраць вайсковага саюзу з Расеяй
• 28 чэрвеня — Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Расеяй
• 30 чэрвеня — Адкрыта прадстаўніцтва Ўкраіны ў Беларусі

Ліпень

• 1 ліпеня — у беларускай дзяржаўнай прэсе надрукавалі тэксты варыянтаў гімну, у тым ліку Багдановіча «Пагоня», Краўцова «Мы выйдзем шчыльнымі радамі», Арсеньневай «Магутны Божа»
• 10 ліпеня — урад Беларусі стаў чальцом Міжнароднага валютнага фонду
• 25 ліпеня — адкрыцьцё Алімпійскіх гульняў у Барсэлёне
• 27 ліпеня — БНФ правёў шэсьце па цэнтральным праспэкце ў Менску ў сувязі з Днём незалежнасьці — гадавінай прыняцьця Дэклярацыі аб дзяржаўным сувэрэнітэце

Жнівень

• 5 жніўня — у Беларусі ўведзены надзвычайны стан у сувязі зь ляснымі пажарамі
• 6 жніўня — Урад Расеі запатрабаваў ад краінаў Балтыі 7,7 мільярда даляраў за вывад былых савецкіх войскаў
• 13 жніўня:
  • ААН кваліфікавала праведзеныя сэрбамі этнічныя чысткі ў былой Югаславіі як ваеннае злачынства
  • упершыню адзначаны Міжнародны дзень леўшуноў
• 22 жніўня — Прэзыдэнт Украінскай Народнай Рэспублікі ў выгнаньні Мікола Плаўюк склаў паўнамоцтвы перад прэзыдэнтам Украіны Леанідам Краўчуком
• 28 жніўня — Дэпутаты Апазыцыі БНФ прынялі заяву, у якой запатрабавалі скліканьня сэсіі Вярхоўнага Савету для прызначэньня даты рэфэрэндуму
• 31 жніўня — На галоўпаштамце ў Менску прайшло адмысловае гашэньне марак з выявай "Пагоні" і бел-чырвона-белага сьцягу

Верасень

• 4 верасьня:
  • падпісанае пагадненьне паміж КДБ Беларусі і Службай зьнешняй выведкі Расеі
  • за злоўжываньне дзяржаўнымі сродкамі Тодар Жыўкаў асуджаны на 7 гадоў зьняволеньня
• 7 верасьня — У Нью-Брансьвіку адбылася ХХ Сустрэча беларусаў Паўночнай Амэрыкі
• 8 верасьня:
  • У Менску адкрылася аддзяленьне ААН
  • У Менску на плошчы Незалежнасьці Актывісты БНФ і БЗВ прынесьлі прысягу на вернасьць Беларусі і беларускаму народу
• 9 верасьня — Амбасадар ЗША Дэйвід Сўорц уручыў даверчыя граматы Станіславу Шушкевічу. Афіцыйную прамову амбасадар казаў па-беларуску
• 16 верасьня — у Вялікабрытаніі адбылася «чорная серада», валютныя спэкулянты на чале з Джорджам Сорасам правялі спэкуляцыйную атаку на фунт, зьнізіўшы яго кошт на 25%
• 18 верасьня — заснаваная Найвышэйшая атэстацыйная камісія Беларусі
• 22 верасьня — Прэзыдыюм Савету Міністраў разгледзеў пытаньне аб барацьбе з карупцыяй
• 25 верасьня — у Менску адбылася першая, пасьля забароны КПСС, кансультацыйная нарада камуністаў краінаў СНД

Кастрычнік

• 7 кастрычніка — Парлямэнт Азэрбайджану адхіліў ратыфікацыю статутных дакумэнтаў СНД
• 9 кастрычніка:
  • Створаны грамадзкі камітэт «Вяртаньне» для спрыяньня вяртаньню на бацькаўшчыну вайскоўцаў і абароны грамадзянскіх, палітычных і сацыяльных правоў вайскоўцаў, які служаць на тэрыторыі Беларусі
  • Абвешчана аб стварэньні Народнага руху Беларусі начале з Сяргеем Гайдукевічам, які заявіў пра супрацьстаяньне БНФ
• 18 кастрычніка — у Менску на плошчы Незалежнасьці прайшоў мітынг БНФ у падтрымку рэфэрэндуму за роспуск Вярхоўнага Савету
• 20 кастрычніка — У Падуі (Італія) на будынку ўнівэрсытэту адкрытая дошка ў памяць Францішка Скарыны
• 21 кастрычніка — Вярхоўны Савет Беларусі на закрытым паседжаньні ратыфікаваў Пагадненьне аб скарачэньні звычайных узброеных сілаў у Эўропе
• 27 кастрычніка — Вярхоўны Савет Беларусі прыступіў да разгляду пытаньня аб Рэфэрэндуме пра роспуск Вярхоўнага Савету і датэрміновых выбарах
• 29 кастрычніка — Вярхоўны Савет Беларусі адхіліў прапанову, аб правядзеньні рэфэрэндуму аб датэрміновых выбарах ВС

Лістапад

• 3 лістапада — Біл Клінтан абраны прэзыдэнтам ЗША
• 6 лістапада — Нацыянальны банк Беларусі вырашыў весьці грашовы разьлік на тэрыторыі краіны толькі ў беларускіх рублях
• 10 лістапада:
  • Вярхоўны Савет Беларусі прыняў закон «Аб усеагульным вайсковым абавязку» і вырашыў прывесьці да прысягі ўсіх вайскоўцаў да 31 сьнежня 1992 году
  • Вярхоўны Савет Таджыкістану прыняў рашэньне самараспусьціцца
• 11 лістапада — Беларусь усталявала дыпляматычныя дачыненьні з Ватыканам, заснаваная Апостальская нунцыятура ў Беларусі
• 15 лістапада — Сялянская партыя правяла на плошчы Незалежнасьці свой першы мітынг, асноўным патрабаваньнем было ўвядзеньне права прыватнай уласнасьці на зямлю
• 16 лістапада — Украіна адмовілася ад расейскага рубля на сваёй тэрыторыі
• 19 лістапада — Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні з Малдоваю
• 25 лістапада — парлямэнт Чэхаславаччыны галасуе за падзел краіны на Чэхію і Славаччыну

Сьнежань

• 2 сьнежня — У Вялікабрытаніі адасланае першае ў сьвеце sms-паведамленьне
• 11 сьнежня — У Доме Літаратара адбылася прэзэнтацыя Эўрапейскага гуманітарнага ўнівэрсытэту
• 19 сьнежня — У Доме Літаратара распачаўся І сход беларусаў блізкага замежжа
• 30 сьнежня — Беларусь устанавіла дыпляматычныя дачыненьні зь Летувою

Нараджэньні

Сьмерці

• 3 красавіка — Ядвіга Бяганская, беларуская пісьменьніца, перакладніца
• 6 красавіка — Айзэк Азімаў, амэрыканскі пісьменьнік-фантаст
• 18 верасьня — Ян Скрыган, беларускі пісьменьнік, паэт, навэліст, нарысіст, публіцыст і крытык
• 31 кастрычніка — Міхась Ткачоў, беларускі гісторык і грамадзкі дзяяч