Глябовічы

Глябовічы — шляхецкі род гербу Ляліва, які ў XVI стагодзьдзі ўвайшоў у лік магнатаў Вялікага Княства Літоўскага^[1].

Глябовічы лац. Hlabovičy
Герб Ляліва
Краіна паходжаньня	Вялікае Княства Літоўскае
Прызнаныя ў	Вялікае Княства Літоўскае

Валодалі местамі Дуброўнай і Заслаўем, маёнткамі ў Аршанскім, Мазырскім і Наваградзкім паветах, на Смаленшчыне, Віцебшчыне і ў Каралеўстве Польскім, палацамі ў Вільні і Менску.

Прозьвішча

Асноўны артыкул: Глеб

Глеб — усходнеславянская форма германскага (паўночнагерманскага) імя Gudleifr (Guðleifr)^[2]. Іменная аснова -гуд- (-год-, -гут-) (імёны ліцьвінаў Готарт, Гудман, Саўгут; германскія імёны Gotard, Gutmann, Savegot) паходзіць ад гоцкага guþs 'Бог', gôþs 'добры, старанны, пабожны' або *guts 'гот'^[3], а аснова -леб- (-лейб-, -лейф-) (імя ліцьвінаў Улеб; германскае імя Uleifr) — ад гоцкага laiba 'заставацца'^[4], стараісьляндзкага leifr 'нашчадак'^[5][6]. Такім парадкам, імя Глеб азначае 'адданы пад Боскую абарону'^[7] або 'нашчадак Бога'^[8].

Паходжаньне

Герб Яна Глябовіча з Пагоняй, 1584 г.

Першы вядомы з роду — Глеб Вяжэвіч, ваявода смаленскі і дарагабускі.

Некаторыя дасьледнікі выводзяць паходжаньне роду ад Гедзіміна або ад маршалка Манівіда. Хутчэй за ўсё паходзяць з баяраў Смаленскай або Полацкай зямлі^[9].

У Радзівіліядзе Яна Радвана Глябовічы (разам з Радзівіламі і Хадкевічамі) упамінаюцца як ліцьвіны: «…о Глябовічы, непараўнальны сьветач народу, зорка паміж ліцьвінаў» (лац. …o Heleboviciae lux unica gentis, in Litavis sydu)^[10].

Найбольш вядомыя з роду

• Станіслаў Глябовіч (? — па 1513) — маршалак гаспадарскі (1492—1511), намесьнік віцебскі (1495—1501), браслаўскі (1501—1502), ваявода полацкі (з 1502)
• Пётар Глябовіч (? — па 1522) — намесьнік наваградзкі (1502) і крэўскі (1511—1522)
• Юры Глябовіч (? — паміж 1520 і 1524) — намесьнік смаленскі (1492—1499), віцебскі (1503—1508) і смаленскі (1508—1514).

• Мікалай Юрʼевіч Глябовіч (? — 1514) — староста дарагічынскі і слонімскі
• Ян Юр’евіч Глябовіч (каля 1480—1549) — маршалак гаспадарскі (1516—1542), ваявода віцебскі (1528—1532), полацкі (1532—1542) і віленскі (з 1542), канцлер вялікі літоўскі (з 1546)

• Ян Янавіч Глябовіч (1544—1590) — кашталян менскі (1571—1585), падскарбі земскі літоўскі і пісар вялікі літоўскі (1580—1586), кашталян (1585—1586) і ваявода троцкі (з 1586)
• Мікалай Янавіч Глябовіч (? — 1632) — падстолі вялікі літоўскі (1605—1611), ваявода смаленскі (1611—1621), кашталян віленскі (з 1621 году)

• Юры Караль Глябовіч (? — 1669) — ваявода смаленскі (1643—1653), староста генэральны жамойцкі (1653—1668), ваявода віленскі (з 1668); апошні мужчына з роду

Галерэя

• Іканаграфія роду Глябовічаў
• 
  Марцыбэла Агінская з Глябовічаў
• 
  Кацярына Глябовіч з Радзівілаў
• 
  Соф'я Алена Радзівіл з Глябовічаў

Крыніцы

1. Рыбчонак С. Да праблемы паходжання магнатаў Глябовічаў — уладальнікаў Заслаўскага замка ў XVI ст. // Магнацкі двор і сацыяльнае ўзаемадзеянне (XV—XVIII стст.). — Менск, 2014. С. 79.
2. Глеб // Фасмер М. Этимологический словарь русского языка: В 4 т.: Пер. с нем. = Russisches etymologisches Wörterbuch. Т. 1. — М., 2004.
3. Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 134.
4. Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 156.
5. Kruken K., Stemshaug O. Norsk Personnamnleksikon. — Det Norske Samlaget, 1995.
6. Leifr, Nordic Names
7. Суперанская А. В. Словарь русских личных имён: Сравнение. Происхождение. Написание. — М.: Айрис-пресс, 2005. С. 79.
8. Усціновіч А. Слоўнік асабовых уласных імён. — Менск, 2011. С. 73.
9. ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 540.
10. Короткий В. «Литва», «Русь», «литвин», «русин» в памятниках литературы Великого Княжества Литовского XVI—XVII веков // Bibliotheca archivi lithuanici. — № 7. — Vilnius: Lietuvių kalbos institutas, 2009. C. 187—196.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4