Douw Venter

Ds. Douw Gerbrand Venter (Burgersdorp, 19 Februarie 1891 - Koster, 27 Augustus 1968) was ’n predikant in die Gereformeerde Kerk, skrywer en kultuurleier.

Douw Venter
Douw Venter
Naam	Douw Gerbrand Venter
Geboorte	19 Februarie 1891 Burgersdorp
Sterfte	27 Augustus 1968 (op 77) Koster
Kerkverband	Gereformeerde Kerk
Gemeente(s)	Lichtenburg (1918–1920) Lindley-kombinasie (1920–1924) Steynsburg (1924–1947) Krugersdorp (1947–1952)
Jare aktief	1918–1952
Kweekskool	Potchefstroom

Agtergrond

Ds. Venter was van 1924 tot 1947 predikant van die Gereformeerde kerk Steynsburg, waar hy ’n merkwaardige rol in die kerk en samelewing gespeel het.

Professore en studente van die Teologiese Skool Potchefstroom, 1914 of '15. Douw Venter staan regs in die derde ry.

Professore en studente van die Teologiese Skool Potchefstroom, 1916. Douw Venter staan sesde van links in die derde ry.

Douw Venter was die oudste van die drie kinders van Johannes Petrus Venter en sy vrou, Hester Alida Maria Coetzee. Hy is aan die Vrije Christelijke School op Burgersdorp as onderwyser opgelei en het daarna ’n tyd lank aan ’n plaasskool skool gegee. In 1911 het hy die Matrikulasie-eksamen afgelê en hom van 1912 tot 1917 aan die Teologiese Skool op Potchefstroom onder leiding van prof. Ferdinand Postma, J.D. du Toit en ander as predikant bekwaam. In hierdie tydperk is daar onder meer by hom ’n intense belangstelling vir die teologie van dr. A. Kuyper gewek.

Gemeentelike bediening

Teologiese studente J.V. Coetzee en D.G. Venter omstreeks 1917 op Potchefstroom.

Ná sy legitimasie het hy die Geref. kerke Lichtenburg (1918-’20), Lindley (1920-’24), Steynsburg (1924-’47) en Krugersdorp (1947-’53) bedien, waarna hy die eerste heeltydse redakteur (1953-’58) van Die Kerkblad in Potchefstroom geword het. Op Steynsburg het ds. Venter ’n merkwaardige rol in die kerk en in die samelewing, veral ten opsigte van die Afrikaanse nasionale kultuurontwaking, gespeel. Hy was intiem betrokke by die bestuur van die Gereformeerde Gimnasium en die Normaalskool aldaar en dit was onder sy leiding dat die Normaal in 1926 en die Gimnasium se laerskoolafdeling in 1936 deur die Kaapse provinsiale administrasie oorgeneem is.

Sy betrokkenheid by die jeug het hom ’n inspirerende en leidinggewende rol laat speel in die Gereformeerde Jongeliedevereniging in Kaapland en die Bond van Suid-Afrika. Hy was stigter en redakteur van verskillende tydskrifte van die Bond van Jongeliedeverenigings op Gereformeerde Grondslag, onder meer van Die Môreskof (Kaapland, 1936), die Kwartaalblad van die Bond van Jongeliedeverenigings op Gereformeerde Grondslag in die Kaapkolonie wat in 1937 Die Bondsblad geword het, en het gedien in die redaksie van Die Bondsbode, die landswye orgaan van die Bond.

Verder was hy medestigter en lank kommandant van die Voortrekkerbeweging en het opdragte van die Sinode ten opsigte van kategese en jeugleiding ontvang.

Ds. Venter het in die sentrum gestaan van die polemiek en bewysvoering dat Bulhoek, die plaas van Douw Gerbrand Steyn in die Steynsburgse distrik, die geboorteplek van pres. S.J.P. Kruger was. Hy het oudhede versamel en ’n museum in die huis op Bulhoek ingerig. Hy het ook versamelstukke aan die Voortrekkermonument-museum in Pretoria en die Nasionale Museum in Bloemfontein geskenk.

Talente

Hy was letterkundig en musikaal begaafd en het ’n sangkoor op Steynsburg gelei. Sy geskrifte sluit onder meer die volgende populêre teologiese werke in: ’n Kort kerkgeskiedenis van Suid-Afrika vir katkisasie gebruik (Bloemfontein, 1923), Handleiding vir die Jongeliedevereniging op Gereformeerde grondslag (Potchefstroom, 1942) en Die vrou in die openbare lewe (Bloemfontein, s.j.).

Verder het Liefde dien, ’n Christelike roman (Stellenbosch, 1947) van hom verskyn, ’n werk wat getuig van sy digterlike aanvoeling, sy opregte, vriendelike, openhartige en gelowige instelling teenoor sy medemens en die natuur as skepping van God. Sy genealogiese werk, Die Venterfamilie (Pretoria, 1957), is deur dr. Cor Pama as belangrik beskou. Hy was deputaat van die Geref. Kerk by die keuring van die Psalmberyming en Nuwe Testamentiese kerkliedere van Totius en het gedien in die redaksie van die Almanak van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika.

Verder was hy deputaat vir die Calvyn Jubileum Boekefonds en voorsitter van die deputate vir sending in Vendaland.

Buitelandse betrokkenheid

Ds. en mev. Venter.

Gedurende 1926, aan die vooraand van die repatriasie na Suidwes-Afrika, het hy die Afrikaners in Angola besoek en hom ook beywer vir die terugkeer van Afrikaners — onder wie talle oud-Steynsburgers — uit Argentinië. Gedurende die laaste 30 jaar van sy lewe is ds. Venter deur ’n gehoorgebrek gestrem. Hy is op Potchefstroom begrawe.

Gesinslewe

Ds. Venter was getroud met Johanna Margaretha, dogter van Barend Rudolf Kruger en sy vrou, Christina Maria van Tonder. Uit die huwelik is drie seuns en ’n dogter, Christina, gebore, wie se foto tydens die simboliese ossewatrek van 1938 die vroueprofiel in die groep op die wakis van die dikwels gebruikte afbeelding uitmaak. Die manuskrip van ds. Venter se Dagboek: reis na Angola, asook ’n portretalbum en foto’s, berus in die Argief van die Geref. Kerk in Potchefstroom. 'n Seun, Barend Rudolf (gebore 10 Februarie 1923 op Steynsburg) was die eerste tandarts op Carletonville. Hy was getroud met mej. E. Krause van Johannesburg.

Galery

• 
  Studente en personeel van die Voorbereidende en Teologiese Skool op Potchefstroom voor die eerste gebou, 1913. Voor: Hester Coetzee, Betsie Postma, S.G Yssel, J.J.A. Coetzee, prof. Ferdinand Postma, prof. J.D. du Toit (Totius), prof. A.P.C. Duvenage, prof. Jan Kamp, Piet van der Walt, Rachel Wentzel, Vera Gill. Tweede ry: Nollie Vermaas, G.P. van der Linde, J.V. Coetzee, Douw Venter, C.J.H. de Wet, J.C. van der Walt, D.N. Kotzé, H.F. Duvenage, Vera Pienaar, Frikkie Potgieter, J.L.M. Wiechers. Derde ry: Piet Coetzee, Jan Triechaardt, Nic Steyn, B.J. de Klerk, J.H Boneschans, H.S. van Jaarsveld, Pieter Coetzee. Vierde ry: Prof. Joon van Rooy, ene Oosthuizen, C.W.M. Du Toit, E.L.J. Venter, T.D. Venter, Daan Marais, J.V. Coetzee, Lou van Rooy, A.S.E. Yssel, H. van der Walt, S.P. Engelbrecht, Izak le Roux, ene Marais, L.J. du Plessis. Vyfde ry: ene Scholtemeyer, Willie Geere.
• 
  Ds. Venter, leraar van die Gereformeerde kerk Steynsburg van 1924 tot 1947, is deur die Algemene Vergadering van die Kaapprovinsie afgevaardig om die lidmate in Angola te besoek. Hier is hy in 1926 per hangmat onderweg na die lidmate in die omgewing van Mombolo.
• 
  Ds.Venter en ouderling Potgieter per oskar op huisbesoek in die omgewing van Mombolo aan lidmate van die gemeente Que.
• 
  Die Algemene Sinode van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika op Rustenburg, 4 April 1924, onder die seringboom waaronder die Kerk in 1859 gestig is en met prof. H.H. Kuyper as deputaat van die Geref. Kerke in Nederland. Eerste ry: A.S.E. Yssel, C.W.M. du Toit, J.V. Coetzee, J.G.H. van der Walt, J.H. Boneschans, J.C. van der Walt. Tweede ry: D.P. du Plessis, D. Rumpff, T. Hamersma, D. Postma, M. Postma, prof. H.H. Kuyper, L.P Vorster, proff. J.D. du Toit, J.A. du Plessis, I.D. Kruger. Derde ry: D.N. Kotzé, N.H. van der Walt, A. Duvenage, J.A. van Rooy, C.J.H. de Wet, B.J. de Klerk, W.J. de Klerk, G.H.J. Kruger, D.G. Venter, H.P.J. Pasch. Vierde ry: F.P.J. Snyman, H.J. Venter, P.J.S. de Klerk, H.S. van Jaarsveld, H.J.R. du Plessis, J.H. Kruger.
• 
  1930: Die Algemene Sinode van die GKSA in sitting op Burgersdorp. Eerste ry: S. van der Walt, Jacs van Rooy. Tweede ry: Dr. E. Venter, J.C. van der Walt, H.J. Venter, J.G.H. van der Walt, G.H.J. Kruger, W.J. Postma, W.J. Snyman, Dirk Postma, D.N. Kotzé, J.H. Boneschans, A. Duvenage. Derde ry: H.P.J. Pasch, N.H. van der Walt, W.J. de Klerk, T. Hamersma, J.A. van Rooy, J.V. Coetzee, D.P. du Plessis, H.S. van Jaarsveld en D.G. Venter. Vierde ry: H. du Plessis, A.S.E. Yssel, J.P. Jooste, A. Postma, I.D. Krüger, W.F. Venter, T.T. Spoelstra, F.P.J. Snyman, dr. P.J.S. de Klerk, prof. J.A. du Plessis, H.J.R. du Plessis, Derk Rumpff.
• 
  1933: Die Algemene Sinode van die GKSA in sitting Pretoria, afgeneem op die trap van die Uniegebou. Eerste ry: A. Postma, P.G.W. Snyman, Derk Rumpff, J.G.H. van der Walt, I.D. Krüger, prof. J.C. Coetzee, T.T. Spoelstra, A.S.E. Yssel, D.N. Kotzé, W.J. Postma, J.P. van den Berg, I.J. van der Walt. Tweede ry: H.F.V. Kruger, J.H. Boneschans, J.M. de Wet. Tweede ry: W.J. de Klerk, P.J.S. de Klerk, B.J. de Klerk, B. de Klerk, S.J. van der Walt, L.S. van der Walt, J. Schutte, N.H. van der Walt, E.I.J. Venter, H.S. van Jaarsveld, H.J. Venter, D.G Venter, J.V. Coetzee. Vierde ry: J. van Rooy, A. Aucamp, H.P.J. Pasch. Vyfde ry: J.A. van Rooy, J.H. Kruger, G.H.J. Kruger, W.F. Venter, I.J. Lessing, J.B. du Plessis, S.P. van der Walt, J.P. Jooste, J.L. de Bruin, S. du Toit, D.P. du Plessis, F.P.J. Snyman.
• 
  Die Nasionale Sinode van die GKSA van 1939 voor die Vrouemonument in Bloemfontein. Eerste ry: H.S. van Jaarsveld, F.N. Lion Cachet, W.J. Postma, B. de Klerk, H.J. Venter, J. van Rooy, P.W. van der Walt, P.G.W. Snyman. Tweede ry: N.H. van der Walt, J.G.H. van der Walt, D. Postma, dr. J.D. Du Toit, J.A. van Rooy, dr. C.J.H de Wet, dr. S.O. Los, dr. J.P. Jooste, J.V. Coetzee, I.D Krüger, J.C. van der Walt. Derde ry: J.P. van der Berg, G.H.J. Kruger, A.L Aucamp, M. Postma, J.M. de Wet, I.J. Lessing. Vierde ry: Jacs van Rooy, J.L. de Bruin, J.A. Schutte, A. Postma, E.L.J. Venter, D.G. Venter, J.L. Vorster, T.T. Spoelstra, Derk Rumpff, H. du Plessis. Vyfde ry: dr. B.J. de Klerk, P.J. de Klerk, J.J. Venter, J.H. Boneschans, L.S. van der Walt, S. du Toit, J.F. du Plooy, A.S.E. Yssel. Sesde ry: H.F.V. Kruger, P.J.S. de Klerk, D.N. Kotze, W.J. Snyman, W.F. Venter, S.P. van der Walt, J.W.J. van Ryssen, N.J. Snyman, B.R. Krüger, D.J. van der Walt.
• 
  Studente, dosente en besoekende predikante neem in April 1949 tydens die Sinode van die GKSA afskeid van Totius by die Teologiese Skool Potchefstroom. Eerste ry: D.F. Malan, G.P. Scheepers, C. Hatting, L.J. Botha, P.W. Buys, S.C.W. Duvenage, P.W. van der Walt, W.J. Postma, G.P.L. van der Linde, J.J.S. Venter, G.C.P. van der Vyver, M.J. Booyens, S.J. du Plessis, K.S. van Wyk de Vries. Tweede ry: J.V. Coetzee, P.J. Venter, P.J. Coetzee, J.W.J. van Ruyssen, D.J. van der Walt, H.G. Stoker, J.C. van der Walt, J.H. Boneschans, prof. J.D. du Toit, B.J. de Klerk, D.G Venter, A.S.E. Yssel, H.S. van Jaarsveld, H.J. Venter, D.N. Kotzé, N.T. Snyman. Derde ry: D.C.S. van der Merwe, B.R. Krüger, J. Postma, R.S.J. van Wyk, M. Postma, J.L. de Bruin, C.E.G. Malan, J.J.H. Booysen, B.J. de Klerk, A.L. Aucamp, J.A. Schutte, I.J. van der Walt, L.S. Van der Walt, S. du Toit, A. Duvenage, W.J. Snyman, P.J.S. de Klerk, T.T. Spoelstra.Vierde ry: D.J. Delport, J.L. Vorster, J.P. Jooste, A.A. Venter, J.F. du Plooy, H.F.V. Kruger, Jacs Van Rooy, I.J. Lessing, J.M. de Wet, S.P. van der Walt, P.J. de Klerk.

Bron

• Beyers, C.J. 1977. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek Deel III. Kaapstad: Tafelberg-Uitgewers.

Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika