Hồng Kông
đặc khu hành chính của Trung Quốc / From Wikipedia, the free encyclopedia
Hồng Kông (tiếng Trung: 香港; Hán-Việt: Hương Cảng, tiếng Hồng Kông: [hœ́ːŋ.kɔ̌ːŋ] ⓘ, tiếng Anh: Hong Kong; /ˌhɒŋˈkɒŋ/ ⓘ), tên chính thức là Đặc khu hành chính Hồng Kông thuộc Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa,[lower-alpha 4] là một vùng đô thị đặc biệt, cũng như một trong hai đặc khu hành chính của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (cùng với Ma Cao). Đây đồng thời là địa phương tự trị duy nhất của Trung Quốc. Hồng Kông tọa lạc tại cửa sông Châu Giang, phía đông eo biển Linh Đinh Dương, phía bắc giáp sông Thâm Quyến và thành phố Thâm Quyến của tỉnh Quảng Đông thuộc vùng Hoa Nam Trung Quốc. Với hơn 7,5 triệu người (ước tính 2019) thuộc nhiều quốc tịch khác nhau[lower-alpha 5] trong một khu vực diện tích nhỏ, Hồng Kông là một trong những đô thị có mật độ dân số đông và cao nhất trên thế giới.
Hồng Kông 香港 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Đặc khu hành chính Hồng Kông thuộc Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa Tên chính thức khác
| |||||||||
Khu ca: Nghĩa dũng quân tiến hành khúc | |||||||||
Vị trí của Hồng Kông trong Trung Quốc | |||||||||
Quốc gia có chủ quyền | Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa | ||||||||
Anh chiếm đảo Hồng Kông | 26 tháng 1 năm 1841 | ||||||||
Hiệp ước Nam Kinh | 29 tháng 8 năm 1842 | ||||||||
Hiệp ước Bắc Kinh | 18 tháng 10 năm 1860 | ||||||||
Hiệp định Mở rộng ranh giới Hồng Kông | 1 tháng 7 năm 1898 | ||||||||
Nhật Bản chiếm đóng | 25 tháng 12 năm 1941 – 15 tháng 8 năm 1945 | ||||||||
Tuyên bố chung Trung – Anh | 19 tháng 12 năm 1984 | ||||||||
Trung Quốc thu hồi chủ quyền | 1 tháng 7 năm 1997 | ||||||||
Ngôn ngữ chính thức | Tiếng Anh[lower-alpha 1] Tiếng Trung Quốc[lower-alpha 2] | ||||||||
• Ngôn ngữ khu vực | Tiếng Quảng Đông[lower-alpha 2] | ||||||||
• Văn tự chính thức | Chữ Hán phồn thể Chữ cái tiếng Anh | ||||||||
Sắc tộc (2016) | 92,0% người Hán 2,5% người Philippines 2,1% người Indonesia 0,8% người châu Âu 0,5% người Ấn Độ 0,3% người Nepal 1,6% khác[6] | ||||||||
Tên dân cư | Người Hồng Kông | ||||||||
Chính phủ | Hệ thống hành pháp phân quyền trong một nước xã hội chủ nghĩa | ||||||||
Lý Gia Siêu | |||||||||
• Ty trưởng | Trương Kiến Tôn | ||||||||
• Chủ tịch Hội đồng | Lương Quân Ngạn | ||||||||
• Chánh án | Mã Đạo Lập | ||||||||
Lập pháp | Hội đồng lập pháp | ||||||||
Cơ quan đại diện quốc gia | |||||||||
36 đại biểu | |||||||||
203 đại biểu[7] | |||||||||
Diện tích | |||||||||
• Tổng cộng | 2.755 km2 (1.064 dặm vuông Anh) (hạng 168) | ||||||||
• Mặt nước (%) | 59,8 (1648 km2; 636 sq mi)[8] | ||||||||
Độ cao cao nhất | 957 m (3,140 ft) | ||||||||
Độ cao thấp nhất | 0 m (0 ft) | ||||||||
Dân số | |||||||||
• Ước lượng 2019 | 7.500.700 [9] (hạng 103) | ||||||||
• Mật độ | 6.777/km2 (17.552,3/sq mi) (hạng 4) | ||||||||
GDP (PPP) | Ước lượng 2020 | ||||||||
• Tổng số | $439,459 tỉ[10] (hạng 45) | ||||||||
• Bình quân đầu người | $58.165[10] (hạng 10) | ||||||||
GDP (danh nghĩa) | Ước lượng 2020 | ||||||||
• Tổng số | $341,319 tỉ[10] (hạng 35) | ||||||||
• Bình quân đầu người | $45.176[10] (hạng 16) | ||||||||
Gini (2016) | 53,9[11] cao | ||||||||
HDI (2019) | 0,949[12] rất cao · hạng 4 | ||||||||
Tiền tệ | Đô la Hồng Kông (HK$) (HKD) | ||||||||
Múi giờ | UTC+08:00 (HKT) | ||||||||
Cách ghi ngày tháng | nn-tt-nnnn nnnn年tt月nn日 | ||||||||
Điện thương dụng | 220 V–50 Hz | ||||||||
Giao thông bên | trái[lower-alpha 3] | ||||||||
Mã điện thoại | +852 | ||||||||
Mã ISO 3166 |
| ||||||||
Tên miền Internet | |||||||||
Tiền tố biển số | Không có đối với xe sở tại, 粤Z đối với xe qua biên giới | ||||||||
Viết tắt | HK / 港 |
Hồng Kông trở thành thuộc địa của Đế quốc Anh sau khi Chiến tranh nha phiến lần thứ nhất kết thúc vào năm 1842.[15] Bán đảo Cửu Long được sáp nhập thêm vào lãnh thổ này năm 1860 sau Chiến tranh nha phiến lần thứ hai và được mở rộng thêm nữa vào năm 1898; sau khi người Anh tiến hành "thuê" vùng Tân Giới trong vòng 99 năm.[16][17] Thời kỳ Hồng Kông thuộc Nhật bắt đầu từ ngày 25 tháng 12 năm 1941 – khi Đế quốc Nhật Bản tiến hành xâm lược vùng lãnh thổ này cùng với sự thất bại của các lực lượng quân sự Anh và chấm dứt vào ngày 30 tháng 8 năm 1945 – sau khi Nhật thua trận và đầu hàng Đồng Minh. Kết thúc Thế chiến II, Hồng Kông trở lại với Anh Quốc và đến năm 1997, chủ quyền vùng lãnh thổ này được Anh bàn giao lại cho Trung Quốc.[18]
Ban đầu vốn chỉ là một khu vực dân cư thưa thớt ven biển của các làng nông nghiệp và ngư nghiệp,[15] vùng lãnh thổ này dưới sự quản lý và cải cách của Đế quốc Anh đã trở thành một trong những trung tâm tài chính và cảng thương mại quan trọng bậc nhất thế giới.[19] Hồng Kông được ước tính là nhà xuất khẩu lớn thứ 10 và nhập khẩu lớn thứ 9 trên thế giới,[20][21] cũng như là thực thể thương mại lớn thứ 7 thế giới.[20][21] Tiền tệ hợp pháp của vùng lãnh thổ này – đồng đô la Hồng Kông hiện đang đứng thứ 13 thế giới trong danh sách những loại tiền tệ được giao dịch nhiều nhất.[22] Hồng Kông là nơi tập trung nhiều cá nhân/gia đình có giá trị tài sản ròng cực cao, đứng thứ nhất châu Á[23] và cao hơn so với bất kỳ thành phố nào khác trên thế giới.[24][25] Mặc dù thành phố là một trong những đô thị có mức thu nhập bình quân đầu người cao nhất trên thế giới, nhưng Đặc khu cũng đang chứng kiến sự bất bình đẳng thu nhập gia tăng ngày một nghiêm trọng[26], Hồng Kông luôn dẫn đầu châu Á nói riêng cũng như thế giới nói chung về mức bình quân chi phí sinh hoạt, đây là một trong những thành phố đắt đỏ nhất trên thế giới.[27]
Là một khu vực hành chính tự trị đặc biệt, Hồng Kông duy trì các hệ thống chính trị, quản lý, luật pháp, giáo dục, bầu cử và kinh tế tách biệt hoàn toàn với các hệ thống của Hoa lục theo mô hình "một quốc gia, hai chế độ".[28][lower-alpha 6] Hầu hết tất cả người dân sinh ra ở đây đều được đặt tên riêng theo tên gọi của người Anh, sở hữu hộ chiếu, tiền tệ, mô hình kinh tế, hệ thống giáo dục riêng, và đồng thời có xu hướng tự xác định bản thân là người Hồng Kông (Hongkonger) hơn là người Trung Quốc (Chinese).[29]
Hồng Kông là một trong '4 con rồng kinh tế châu Á' (cùng với Hàn Quốc, Đài Loan và Singapore), và được phân loại là một thành phố toàn cầu hạng Alpha+ (α+) - cho thấy mức độ ảnh hưởng rất lớn của thành phố đối với nền kinh tế toàn cầu.[30] Hồng Kông là một trong những trung tâm tài chính toàn cầu quan trọng nhất, nắm giữ điểm số về chỉ số phát triển tài chính cao nhất và luôn được xếp hạng là khu vực kinh tế cạnh tranh cũng như tự do nhất trên thế giới trong nhiều năm.[19][31] Đây cũng là nơi có số lượng cao ốc, nhà chọc trời nhiều nhất trên thế giới, tập trung xung quanh khu vực cảng Victoria.[32] Hồng Kông liên tục được xếp hạng rất cao về chỉ số phát triển con người (HDI) và là một trong những lãnh thổ có bình quân tuổi thọ cao nhất trên thế giới.[33] Hơn 90% dân số của Hồng Kông sử dụng phương tiện giao thông công cộng.[34] Tuy nhiên, tình trạng ô nhiễm không khí từ các nhà máy, khu vực công nghiệp lân cận của Trung Quốc đại lục đã gây ra một lượng lớn các tác động xấu, ảnh hưởng tới chất lượng môi trường của Đặc khu.
Mặc dù là một vùng lãnh thổ có nền kinh tế phát triển cao, tuy nhiên, bất ổn chính trị cùng những chính sách can thiệp từ phía Trung Quốc đại lục đã và đang góp phần kìm hãm sự phát triển kinh tế, xã hội cũng như ảnh hưởng tới quá trình dân chủ hóa của khu vực này.