AI tools

Abdullah Gül

11. Türkiye cumhurbaşkanı (2007–2014) Vikipedi'den, özgür ansiklopediden

Abdullah Gül

Abdullah Gül (d. 29 Ekim 1950; Kayseri), Türk ekonomist, akademisyen, siyasetçi ve Türkiye'nin 11. cumhurbaşkanı.[2] Cumhurbaşkanlığı görevini 2007 - 2014 yılları arasında sürdürmüştür.[3][4] Bu görevinden önce 4 aylığına 2002 - 2003 yılları arasında Türkiye Başbakanı olarak görev almıştır.[5] 2003 - 2007 yılları arasında Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı olarak görev almıştır.[6]

Pratik Bilgiler Doç. Dr., 11. Türkiye Cumhurbaşkanı ...
Doç. Dr.
Abdullah Gül
Thumb
2014'te Abdullah Gül
11. Türkiye Cumhurbaşkanı
Görev süresi
28 Ağustos 2007 - 28 Ağustos 2014
(7 yıl, 0 gün)
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan
Yerine geldiği Ahmet Necdet Sezer
Yerine gelen Recep Tayyip Erdoğan
24. Türkiye Başbakanı
Görev süresi
18 Kasım 2002 - 14 Mart 2003
(116 gün)
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer
Yerine geldiği Bülent Ecevit[1]
Yerine gelen Recep Tayyip Erdoğan
Türkiye Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
14 Mart 2003 - 28 Ağustos 2007
(4 yıl, 167 gün)
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan
Yerine geldiği Mehmet Ali Şahin
Yerine gelen Cemil Çiçek
37. Türkiye Dışişleri Bakanı
Görev süresi
14 Mart 2003 - 28 Ağustos 2007
(4 yıl, 167 gün)
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan
Yerine geldiği Yaşar Yakış
Yerine gelen Ali Babacan
Türkiye Devlet Bakanı
Görev süresi
28 Haziran 1996 - 30 Haziran 1997
(1 yıl, 2 gün)
Başbakan Necmettin Erbakan
Yerine geldiği Cemil Çiçek
Yerine gelen Güneş Taner
Türkiye Büyük Millet Meclisi
19., 20., 21., 22. ve 23. Dönem Milletvekili
Görev süresi
20 Ekim 1991 - 28 Ağustos 2007
(15 yıl, 312 gün)
Seçim bölgesi 1991 – Kayseri
1995 – Kayseri
1999 – Kayseri
2002 – Kayseri
2007 – Kayseri
Kişisel bilgiler
Doğum 29 Ekim 1950 (74 yaşında)
Kayseri, Türkiye
Partisi Refah Partisi (1991-1998)
Fazilet Partisi (1998-2001)
Adalet ve Kalkınma Partisi
(2001-2007)
Uzmanlık alanı İktisat
Evlilik(ler) Hayrünnisa Gül (e. 1980)
Çocuk(lar) Ahmet Münir Gül (1983-)
Kübra Sarımermer (1985-)
Mehmet Emre Gül (1991-)
Bitirdiği okul İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi
Exeter Üniversitesi
Mesleği Siyasetçi, Ekonomist
Hükûmeti 58. Hükûmet
Dini İslam
Ödülleri Türkiye Cumhuriyeti Devlet Şeref Madalyası Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devlet Nişanı House Nassau Altın Aslan Nişanı Haydar Aliyev Nişanı Aziz Olaf Nişanı Aziz Olaf Nişanı Aziz George Zafer Nişanı Serafim Kraliyet Nişanı Altın Kartal Nişanı Hollanda Aslanı Büyük Şövalye Nişanı Macaristan Cumhuriyeti Liyakat Nişanı Nişan-ı Pakistan Kamerun Cumhuriyeti Cesaret Nişanı Büyük Mübarek Nişanı İtalya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı Prens Henry Nişanı Bağımsızlık Kolyesi Büyük Banyo Nişanı Abdülaziz el-Suud Nişanı
İmzası Thumb
Resmî site abdullahgul.gen.tr
Kapat

Gül 1991, 1995, 1999, 2002 ve 2007 Türkiye genel seçimlerinde Kayseri milletvekili olarak meclise girdi.[7][8] Başlangıçta Refah Partisine katılmıştır fakat bu parti 1998 yılında laik cumhuriyet ilkesine aykırı eylemlerinden dolayı kapatılınca[9][10][11] Fazilet Partisine katıldı. Fazilet Partisi 1. Olağan Kongresi'nde Genel Başkanlık için Recai Kutan ile yarıştı. 521 oy alarak 2. sırada kaldı ve Genel Başkan seçilemedi.[12][13] Gül 2001 yılında kurulan Adalet ve Kalkınma Partisinin kurucular kurulu üyesi olarak Parti'nin kuruluşunda önemli rol oynadı.[14][15][16]

AK Parti'nin 2002 Türkiye genel seçimlerini kazanmasıyla başbakan oldu[1] ve 58. Türkiye Hükûmetini kurdu.[17] Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasal yasağı Gül Hükûmeti tarafından kaldırılınca Erdoğan 2003 Türkiye milletvekili ara seçimleri ile meclise girdi[18] ve başbakan olarak 59. Türkiye Hükûmetini kurdu. I. Erdoğan Hükûmetinin kabinesinde başbakan yardımcısı ve dışişleri bakanı olarak görev yapan Gül, 2007 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde cumhurbaşkanı seçildi ve 2014 yılına kadar bu görevi sürdürdü.[19][20]

Yaşamı

Eğitimi ve kariyeri

Abdullah Gül 29 Ekim 1950 tarihinde Kayseri'de doğmuştur. Babası Ahmet Hamdi Gül, annesi Adviye Gül'dür.[21] Kayseri Gazi Paşa İlkokulu, Nazmi Toker Ortaokulu ve Orta öğrenimini Kayseri Lisesinde tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesine girdi.[22] 1974 yılında mezuniyet sonrası aynı fakültede başladığı doktora çalışmaları için iki yıl İngiltere'de kaldı ve 1983'te İstanbul Üniversitesinden "doktor" unvanı aldı.[23] O dönem İTÜ Sakarya Mühendislik Fakültesinde (1992'de İTÜ'den ayrılarak Sakarya Üniversitesine dönüştü) Endüstri Mühendisliği Bölümünün kuruluşunda çalıştı ve aynı bölümde ekonomi dersleri verdi. 1989'da uluslararası ekonomi dalında doçent oldu.

Öğrencilik yıllarında Gençlik Örgütü Millî Türk Talebe Birliği bünyesinde yer aldı. Memleketi Kayseri'de, Necip Fazıl ekolünden Söğüt Fikir Kulübünde çalıştı ve bu ekolün ileri gelenlerinden Ali Biraderoğlu'nun fikrî çevresinde bulundu.[24]

Siyasi kariyeri

Özetle
Bakış açısı
Thumb
Dışişleri Bakanlığı görevini yürüttüğü yıllarda Abdullah Gül (2005)

1983-1991 yılları arasında İslam Kalkınma Bankasında ekonomi uzmanı olarak çalışan Gül, 1991 yılında yapılan seçimlerde Refah Partisi'nden 19. Dönem Kayseri Milletvekili olarak TBMM'ye girdi. 1993'te Refah Partisi'nde Genel Başkan Yardımcılığı görevine getirilen Abdullah Gül, 1995'te yapılan genel seçimlerde, ikinci kez Refah Partisi 20. Dönem Kayseri Milletvekili seçildi. 1993 yılında Refah Partisinin dışişlerinden sorumlu genel başkan yardımcılığı görevine seçildi. Bu süre içinde Avrupa ve Amerika'daki birçok kuruluşlarda yaptığı konuşmalarla parti görüşünü anlattı.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu ve Dışişleri Komisyonu üyelikleri de yapan Abdullah Gül, 28 Haziran 1996'da kurulan RP-DYP koalisyon hükûmetinde Devlet Bakanlığı ve Hükûmet Sözcülüğü görevlerinde bulundu.

Refah Partisi'nin 16 Ocak 1998'de Anayasa Mahkemesince kapatılmasından önce kurulan Fazilet Partisi'ne geçen Abdullah Gül, 18 Nisan 1999 genel seçimlerinde Fazilet Partisi'nden 21. Dönem Kayseri Milletvekili seçilerek tekrar parlamentoya girdi.[25]

1992 yılında Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi üyesi oldu ve Konseyin kültür, tüzük, siyasi ve ekonomik kalkınma komitelerinde çalıştı. 2001 yılına kadar yürüttüğü Avrupa Konseyindeki çalışmalarından dolayı kendisine “Pro merito“ madalyası ve Konseyin sürekli “Onursal üyesi” unvanı verildi. NATO Parlamenter Asamblesi üyeliği de yaptı. 8 Mart 2000 tarihinde, Parti'de "yenilikçi kanat" olarak adlandırılan milletvekillerinin desteğini alarak, genel başkanlığa adaylığını koydu. 14 Mayıs 2000 tarihinde yapılan Fazilet Partisi 1. Olağan Kongresi'nde 521 oy alarak, 633 oy alan Recai Kutan'ın gerisinde kaldı. Kongre sonuçları, siyasi çevrelerce, "parti tabanının Yenilikçi olarak adlandırılan kanadı geniş ölçüde desteklediği, ancak Parti'nin henüz bir yönetim değişikliğine hazır olmadığı" şeklinde yorumlandı.[kaynak belirtilmeli] Fazilet Partisi'nin 22 Haziran 2001'de Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasından sonra bir süre bağımsız kalan Gül, 14 Ağustos 2001'de kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AK Parti) Kurucular Kurulu üyesi olarak üyesi olarak partileşme sürecindeki etkin rolünü sürdürdü ve Siyasi ve hukuki işlerden sorumlu genel başkan yardımcısı olarak görev yaptı. Hakkında kayıp trilyon davasında fezleke hazırlandı. Milletvekili dokunulmazlığı nedeniyle yargılanamadı.[26] Gül hakkındaki fezleke dosyasına 2010 yılında takipsizlik kararı verildi.[27]

AK Parti Kayseri Milletvekili ve Siyasi ve Hukuki İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı. Gül, 3 Kasım 2002 genel seçimlerinde Kayseri Milletvekili olarak yeniden seçildi. AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasi yasaklı olması nedeniyle 16 Kasım 2002'de 58. Hükûmeti kurmakla görevlendirildi. Türkiye'nin 58. Hükûmeti, Başbakan Abdullah Gül tarafından, 18 Kasım 2002'de kuruldu. Recep Tayyip Erdoğan'ın, 9 Mart 2003 Siirt Milletvekili Yenileme Seçimi'nde meclise girmesinden sonra, Abdullah Gül başkanlığındaki 58. Hükûmet, 11 Mart'ta istifa etti. Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında, 14 Mart 2003'te kurulan 59. Hükûmette (2. AK Parti Hükûmeti), Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak görev aldı. 3 Ekim 2005'te başlayan Avrupa Birliği müzakereleri için birçok yetkisini Baş Müzakereci Ali Babacan'a devretti.

Thumb
Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, 2004

Cumhurbaşkanlığı seçimi

Ana maddeler: 2007 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi ve e-muhtıra

24 Nisan 2007 tarihinde yapılan AK Parti Grup toplantısında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından 11. Cumhurbaşkanı adayı olduğu açıklandı. 27 Nisan tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı birinci tur seçimlerinde 357 kabul oyu çıkmasına karşın 367 sayısına ulaşılamadığı için, seçim ikinci tura kalmış; Anayasa'nın ilgili hükmü gereği, ilk oturumun açılabilmesi için 367 üyenin Mecliste hazır bulunması gerektiği gerekçesi ile Cumhuriyet Halk Partisi tarafından oturumun iptali için Anayasa Mahkemesine açılan dava sonucu Meclisin bu birinci oturumu, Anayasa Mahkemesinin 1 Mayıs 2007 tarihli kararı ile iptal edildi.[28] 6 Mayıs 2007 tarihinde Mecliste yapılan iki yoklamada da toplantı yeter sayısının bulunamayışı yüzünden 11. Cumhurbaşkanı seçilememiştir.[29]

22 Temmuz 2007 seçimlerinin ardından AK Parti'nin tek başına iktidara gelmesinde Gül'ün Cumhurbaşkanı seçilememesinin etkili olduğu görüşü öne çıktı. Bunun sonucu olarak da Abdullah Gül tarafından "bunun cumhurbaşkanlığı adaylığına ilişkin açık bir mesaj olduğu" yorumu benimsendi.[30] 13 Ağustos tarihinde kulislerde konuşulan 11. Cumhurbaşkanı adaylığı kesinleşti.[31] 20 Ağustos 2007 tarihinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçimi birinci turunda 341 oy aldı.[32] 24 Ağustos 2007 tarihinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci turunda 337 oy aldı.

Abdullah Gül 28 Ağustos 2007 tarihinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminin üçüncü turunda 339 oy alarak Türkiye Cumhuriyetinin 11. cumhurbaşkanı seçildi.[33] Böylece Nisan 2007'de başlayan Türkiye'nin 11. Cumhurbaşkanını seçim süreci sona erdi.

Cumhurbaşkanlığı (2007-2014)

Thumb
Gül'ün cumhurbaşkanlığı süresince gerçekleştirdiği yurt dışı gezileri.

Abdullah Gül 28 Ağustos 2007'den 28 Ağustos 2014'e kadar Türkiye cumhurbaşkanlığı görevini sürdürmüştür. 26.01.2012 tarihli Resmî Gazete'de yayınlanan 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu ile görev süresi 7 yıl olarak netlik kazanmış oldu. Anayasa Mahkemesi kanunun ikinci kere aday olmasını engelleyen hükmünü iptal etti,[34] ancak tekrar aday olmadı. Görevini 28 Ağustos 2014'te Recep Tayyip Erdoğan'a devretti.

Affettiği hükümlüler

Thumb
Abdullah Gül, Halifax Uluslararası Güvenlik Forumu'nda, 2014.

2008 Ağustos'unda, kayıp trilyon davasında Necmettin Erbakan'ın "sahtecilik" sebebiyle aldığı ev hapsi cezası, Abdullah Gül tarafından Anayasa'da geçen ‘sürekli hastalık' kapsamında affedildi.[35] Kayıp trilyon davası sanıklarından biri olan Gül, milletvekili olmasından ötürü yargılanamamış daha sonra Cumhurbaşkanı seçildiğinde Başsavcılık tarafından kovuşturmaya gerek olmadığına karar verilmişti.[35]

Özel yaşamı

Abdullah Gül 29 Ekim 1950'de Kayseri'de dünyaya gelmiştir.[36] Annesi Adeviye Hanım ve babası Ahmet Hamdi Gül'dür.[37]

21 Ağustos 1980'de Hayrünnisa Gül (Özyurt) ile evlenen Gül'ün Ahmet Münir, Kübra ve Mehmet Emre adlarında üç çocuğu dünyaya geldi. Gül, İngilizce ve Arapça biliyor. Ayrıca Beşiktaş takımını tutmaktadır.[38]

Gül'ün kızı Kübra'dan 2010 ve 2014 doğumlu iki torunu vardır.

Yapıtları

Abdullah Gül'ün yayımlanmış olan kitapları.[39]

  • Demokrasi ve Hukuk Yolunda
  • Global Perspektif
  • Gelecek Yakın
  • Diplomaside Erdemli Güç
  • Türkiye'yi ve Dünyayı Yeniden Düşünmek

Aldığı ödül ve madalyalar

Daha fazla bilgi Kurdele, Ödül ya da nişan ...
Kurdele Ödül ya da nişan Ülke Tarih Şehir Not Kaynak
Pro Merito madalyası Avrupa Birliği Avrupa Konseyi 7007200200000000000 2002 Strasbourg Pro Merito Madalyası Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinde on yıl aralıksız sürdürdüğü başarılı çalışmalarından dolayı verilmiştir. [40]
Thumb Abdülaziz el-Suud Nişanı  Suudi Arabistan 7007200711090000000 9 Kasım 2007 Ankara Abdülaziz el-Suud Nişanı adını, Suudi Arabistan'ın ilk kralı Abdülaziz el-Suud'dan almıştır. [41][42]
Thumb Büyük Banyo Nişanı  Birleşik Krallık 7007200805130000000 13 Mayıs 2008 Ankara İngiliz Yüksek Şövalye Nişanı Büyük Britanya'nın en önemli nişanlarından birisidir. [43][44]
Thumb Bağımsızlık Kolyesi  Katar 7007200908170000000 17 Ağustos 2009 İstanbul [40]
Thumb Prens Henry Nişanı  Portekiz 7007200905120000000 12 Mayıs 2009 Ankara Prens Henry Nişanı "Infante Dom Enrique" nişanının en yüksek düzeyi olan ve yalnız Devlet Başkanlarına verilen bir nişandır. [45][46]
Thumb İtalya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı  İtalya 7007200911170000000 17 Kasım 2009 Liyakat Nişanı İtalya'nın en yüksek rütbeli nişanıdır. [47][48]
Thumb Büyük Mübarek Nişanı  Kuveyt 7007200912210000000 21 Aralık 2009 Kuveyt Şehri [49][50]
Thumb Kamerun Cumhuriyeti Cesaret Nişanı  Kamerun 7007201003310000000 16 Mart 2010 Yaoundé Liyakat Nişanı Kamerun'un ikinci en yüksek nişanıdır. [51][52]
Thumb Nişan-ı Pakistan  Pakistan 7007201003160000000 31 Mart 2010 İslamabad Nişan-ı Pakistan Pakistan Hükûmeti tarafından verilen en yüksek dereceli sivil nişandır. [53][54]
2010 Chatham House Ödülü  Birleşik Krallık 7007201003200000000 9 Kasım 2010 Londra Cumhurbaşkanı Gül'e "Yılın Devlet Adamı" ödülü İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth tarafından verilmiştir. [55][56]
Thumb Macaristan Cumhuriyeti Liyakat Nişanı  Macaristan 7007201111150000000 15 Kasım 2011 Ankara Liyakat Nişanı Macaristan'ın en yüksek devlet nişanıdır. [57][58]
Thumb Hollanda Aslanı Büyük Şövalye Nişanı  Hollanda 7007201204160000000 16 Nisan 2012 Amsterdam Hollanda Aslanı 1815 yılında verilmeye başlanmıştır. [59][60]
Thumb Altın Kartal Nişanı  Kazakistan 7007201210110000000 11 Ekim 2012 Ankara Altın Kartal Nişanı Kazakistan'ın en yüksek nişanı unvanına sahiptir. [61][62]
Thumb Serafim Kraliyet Nişanı  İsveç 7007201303110000000 11 Mart 2013 Stockholm Serafim Nişanı, İsveç'in Devlet ve Hükûmet Başkanlarına verdiği en yüksek rütbeli nişandır. [63][64]
Thumb Aziz George Zafer Nişanı  Gürcistan 7007201304190000000 19 Nisan 2013 Ankara Aziz George Nişanı Gürcistan Cumhurbaşkanı tarafından tevcih edilen en büyük ikinci madalyadır. [40]
Thumb Cumhurbaşkanının Yıldızı Nişanı  Türkmenistan 7007201305290000000 29 Mayıs 2013 Aşkabat Türkmenistan Devlet Nişanı ilk kez Abdullah Gül'e tevcih edilmiştir. [65][66]
Thumb Aziz Olaf Nişanı  Norveç 7007201311050000000 5 Kasım 2013 Ankara Norveç Krallığı'nın en yüksek rütbeli onur nişanıdır. [67][68]
Thumb Haydar Aliyev Nişanı  Azerbaycan 7007201311120000000 12 Kasım 2013 Haydar Aliyev Nişanı Azerbaycan'ın en yüksek nişanıdır. [69][70]
Thumb House Nassau Altın Aslan Nişanı  Lüksemburg 7007201311180000000 18 Kasım 2013 Altın Aslan Nişanı Lüksemburg'un en büyük ulusal nişanıdır. [71][72]
Uluslararası Mahtumkulu Ödülü  Türkmenistan 3 Haziran 2014 Ödül adını ünlü Türkmen şair Mahtumkulu Firaki'den almıştır. [73]
Thumb Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devlet Nişanı  Kuzey Kıbrıs 7007201407190000000 19 Temmuz 2014 Lefkoşa [74]
Thumb Türkiye Cumhuriyeti Devlet Şeref Madalyası  Türkiye 7007201408280000000 28 Ağustos 2014 Ankara Cumhurbaşkanlığı görevinden ayrılırken, Recep Tayyip Erdoğan tarafından Devlet Şeref Madalyası almıştır. [75]
Kapat

Galeri

Thumb
Kayseri Abdullah Gül Üniversitesi nde bulunan Abdullah Gül Müzesi

Kaynakça

Dış bağlantılar

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.