Varşova

Varşova (Lehçe: Warszawa [varˈʂava]^ⓘ), Polonya’nın başkenti olup, aynı zamanda bu ülkenin en büyük şehridir. Vistül Nehri üzerinde yer alan şehir Baltık Denizi’nden yaklaşık 360 kilometre; Karpatlar’dan ise 300 kilometre uzaklıktadır. Tarihi itibarı ile 1,764,615 (2017) kişilik bir nüfusa sahip olan şehrin Varşova Metropol Bölgesi sınırları içindeki nüfusu ise yaklaşık 3,350,000’dir.^[1] Şehir 516.9 kilometrekarelik bir alana yayılmıştır. Varşova Metropolitan Bölgesi (Lehçe: Obszar Metropolitalny Warszawy) ise 6,100.43 kilometrekarelik bir alana yayılmıştır.^[2] Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin şehirleri arasında Varşova nüfusu bağlamından en büyük 9. şehirdir.

Varşova Warszawa
Başkent
Miasto Stołeczne Warszawa Başkent Varşova
Bayrak Arma
Slogan: Semper invicta  ("Her zaman yenilmez")
Varşova Varşova'nın Polonya'daki konumu
Ülke	Polonya
Voyvodalık	Mazovya
İl	şehir ili
İdare
• Belediye başkanı	Rafał Trzaskowski (PO)
Yüzölçümü
• Başkent	6100.43 km²
Rakım	100 m
Nüfus  (2017)
• Başkent	1.764.615
• Yoğunluk	oto/km²
• Kent yoğunluğu	3.334/km² (8.630/mil²)
• Metropol	3.350.000
• Metropol yoğunluğu	549,19/km² (142.230/mil²)
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu	+48 22
Plaka kodu	WA, WB, WD, WE, WF, WH, WI, WJ, WK, WN, WT, WU, WW, WX, WY
Resmî site www.um.warszawa.pl

Warszawianka (1831) Varşova şehrinin gayriresmî marşı olarak kabul görmektedir.^[3] 9 Kasım 1940 yılında şehir Varşova Kuşatması’daki kahramanca direnişi nedeniyle Polonya’daki en önemli askeri madalya olan Virtuti Militari ile onurlandırılmıştır.^[4]

Varşova aynı zamanda bir Feniks şehri olarak bilinmektedir. Mitoloji’deki feniks kuşunda olduğu gibi II. Dünya Savaşı’nda %80’i harap olan bu şehirde hem Polonyalıların hem de Sovyetler Birliği’nin yardımıyla yeniden inşa edilmiştir.^[5][6] Şehir ismini, Varşova Konfederasyonu, Varşova Paktı, Varşova Düklüğü, Varşova Konvansiyonu, Varşova Anlaşması ve Varşova Ayaklanması gibi ünlü oluşumlara veya olaylara vermiştir.

Demografi

• 1700: 30.000
• 1792: 120.000
• 1800: 63.400
• 1830: 139.700
• 1850: 163.600
• 1882: 383.000
• 1900: 686.000
• 1925: 1.003.000
• 1939: 1.300.000
• 1945: 422.000
• 1956: 1.000.000
• 1960: 1.139.200
• 1970: 1.315.600
• 1975: 1.436.100
• 1980: 1.596.100
• 1990: 1.611.800
• 2002: 1.707.100
• 2004: 1.676.600
• 2005: 1.694.825
• 2010: 1.710.398
• 2017: 1.764.615

Yönetim

İdari yapılanma

Semt	Nüfus	Alan
Mokotów	226,911	35,4/sq mi (13,7/km²)
Praga Południe	185,077	22,4/sq mi (8,6/km²)
Ursynów	143,935	44,6/sq mi (17,2/km²)
Wola	142,025	19,26/sq mi (7,4/km²)
Bielany	135,307	32,3/sq mi (12,5/km²)
Śródmieście	134,306	15,6/sq mi (6/km²)
Targówek	122,872	24,37/sq mi (9,4/km²)
Bemowo	107,197	24,95/sq mi (9,6/km²)
Ochota	91,643	9,7/sq mi (3,7/km²)
Białołęka	76,999	74/sq mi (28,6/km²)
Praga Północ	73,207	11,4/sq mi (4,4/km²)
Wawer	66,094	79,71/sq mi (30,8/km²)
Żoliborz	49,275	8,5/sq mi (3,3/km²)
Ursus	47,285	9,35/sq mi (3,6/km²)
Włochy	39,778	28,63/sq mi (11,1/km²)
Rembertów	22,688	19,30/sq mi (7,5/km²)
Wesoła	20,749	22,6/sq mi (8,7/km²)
Wilanów	15,188	36,73/sq mi (14,2/km²)
Total	1,700,536	517,90/sq mi (200/km²)

Białołęka

Bielany

Bemowo

Żoliborz

Praga-Północ

Targówek

Śródmieście

Wola

Ochota

Włochy

Ursus

Mokotów

Wawer

Praga-Południe

Rembertów

Wesoła

Ursynów

Wilanów

Varşova bir şehir ilidir (Lehçe: Powiat grodzki) ve 18 semte bölünmüştür. Lehçede dzielnica adı verilen bu semtlerin her birisini bir bölge yönetim oluşumu yönetir.^[7] Bu bölgelerin her birisi de kendi içlerinde mahalleler gruplarına ayrılmışlardır ama bu grupların yasal veya yönetimsel bir statüsü yoktur. Varşova'da iki tarihi bölge vardır; bunlar Śródmieście bölgesinde yer alan Eski Şehir (Lehçe: Stare Miasto) ve Yeni Şehir'dir (Lehçe: Nowe Miasto).^[8]

Kültür

• Varşova Eski Şehir
• Polonya Açık Üniversitesi
• Varşova Üniversitesi
• Varşova Ulusal Müzesi

Uluslararası ilişkiler

Ana madde: Polonya şehirlerinin kardeş şehirleri

Kardeş kentler

Varşova'nın 56^[9] tane kardeş şehri vardır.

Amerika Rio de Janeiro, Brezilya (1997'den beri) Toronto, Kanada (1990'den beri) Chicago, Amerika Birleşik Devletleri (1960'tan beri) Asya Astana, Kazakistan (2002'den beri) Bangkok, Tayland (2010'den beri) Hamamatsu, Japonya (1990'dan beri) Hanoi, Vietnam (2000'den beri) Harbin, Çin (1993'ten beri) Seul, Güney Kore (1996'den beri)[10] Taipei, Tayvan (1995'ten beri)[11] Tel Aviv, İsrail (1992'den beri)[12]

Avrupa Berlin, Almanya (1991'den beri) [13] Budapeşte, Macaristan (2005'ten beri) Coventry, Birleşik Krallık (1957'den beri) Düsseldorf, Almanya (1989'dan beri) [14] Grozni, Rusya (1997'den beri) [Dipnot 1] Lahey, Hollanda (1991'den beri) Île-de-France, Fransa (1990'dan beri) İstanbul, Türkiye (1991'den beri) [15][16] Kiev, Ukrayna (1994'ten beri) Madrid, İspanya (1981'den beri) [17] Moskova, Rusya (1993'ten beri) Riga, Letonya (2002'den beri)[18] Oslo, Norveç (2005'ten beri) [19]

Paris, Fransa (1999'dan beri) Riga, Letonya (2002'den beri) Saint-Étienne, Fransa (1995'ten beri) San Diego, Amerika Birleşik Devletleri (1960'tan beri)[20] Sankt-Peterburg, Rusya (1997'den beri) [21] Viyana, Avusturya (2001'den beri) Vilnius, Litvanya (1998'den beri)

Kaynaklar - şehrin resmi websitesi^[9]

Ayrıca bakınız

Łazienki Park

Devlet Sarayı, Varşova

14. yüzyıldan sur kalıntıları

• Polonya'daki şehirler listesi

Şehir ile ilgili maddeler

• Varşova metropol alanı

Diğer maddeler