Türkiye cumhurbaşkanları listesi

Türkiye cumhurbaşkanları listesi, Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı olarak görev yapmış kişileri içeren listedir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na göre cumhurbaşkanı, devlet ve hükûmet başkanıdır ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) adına Türk Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanlığını temsil eder. Cumhurbaşkanı, beş yıllığına görev yapar. Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir.^[a] Günümüzde cumhurbaşkanı; kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından doğrudan halk tarafından seçilmektedir.^[2] Cumhurbaşkanının hastalık, yurt dışına çıkma, ölüm, çekilme veya başka bir nedenle görevini sürdürememesi durumunda, yenisi seçilene kadar en yaşlı cumhurbaşkanı yardımcısı makama vekâlet eder.^[3]

Türkiye Cumhurbaşkanlığı Forsu, Türkiye'yi ve cumhurbaşkanını temsil eden resmî simgelerinden biridir. Fors, cumhurbaşkanının ikametgâhında ve ziyareti süresince bulunduğu yerde bayrak direğine çekilir.

Ankara'da yer alan Çankaya Köşkü, 1923-2014 yılları arasında cumhurbaşkanların resmî ikametgâhıydı. Fotoğraf, köşkün 1935 yılındaki hâlini göstermektedir.

Bugüne kadar 12 kişi ant içerek cumhurbaşkanlığı yaparken, 5 kişi de cumhurbaşkanlığına vekillik etmiştir. Bu kişilerden ikisi görevleri sırasında doğal nedenlerden ölmüş (Mustafa Kemal Atatürk ve Turgut Özal), biri askerî darbe sonucu devrilmiş (Celâl Bayar) ve biri Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından sağlık sebeplerinden ötürü görevden alınmıştır (Cemal Gürsel). Göreve geldiğinde 42 yaşında olan Mustafa Kemal Atatürk en genç, 69 yaşında olan Fahri Korutürk ise en yaşlı cumhurbaşkanı olmuştur.

İlk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye'de cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim 1923 günü TBMM tarafından oy birliğiyle seçildi.^[4] Yaklaşık 15 yıl ile bu görevde en çok kalan kişi olan Atatürk, dört dönem boyunca cumhurbaşkanlığı yaptı. 1960 yılında meydana gelen ve Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki ilk askerî darbe olan 27 Mayıs Darbesi sonucunda Cumhurbaşkanı Celâl Bayar görevden alındı ve Cemal Gürsel yönetimindeki Millî Birlik Komitesi ülkeyi yönetmeye başladı. Yaklaşık bir yıl boyunca "devlet başkanlığı" sıfatını üstlenen ve 1961 Anayasası'nı yürürlüğe koyan Gürsel, askerî yönetim sonrası TBMM tarafından cumhurbaşkanı seçildi.^[4] 6. cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ün 6 Nisan 1980 tarihindeki görev bitiminden sonra TBMM bir türlü yeni bir cumhurbaşkanı seçemedi ve bu durum, yaklaşık beş ay süren vekâletli ve cumhurbaşkansız bir dönemin yaşanmasına neden oldu. 12 Eylül 1980 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen askerî darbe sonucunda, Genelkurmay Başkanı Kenan Evren yönetimindeki Millî Güvenlik Konseyi ülke yönetimini ele geçirdi. Yaklaşık iki yıl boyunca "devlet başkanlığı" sıfatını üstlenen Evren, 1982'deki anayasa referandumu sonucunda 1982 Anayasası'nı yürürlüğe koydu ve yeni cumhurbaşkanı seçildi.^[4] 1989'da göreve gelen Turgut Özal, yaklaşık 3,5 yıl cumhurbaşkanlığı yaparak bu görevde en az kalan kişi oldu. 21 Ekim 2007 tarihinde yapılan anayasa değişikliği referandumu sonucu, Türkiye cumhurbaşkanının artık doğrudan halk oylamasıyla seçilmesi uygulaması getirildi. 10 Ağustos 2014 tarihinde yapılan ilk doğrudan halk oylamasında %51,79 oy alan Recep Tayyip Erdoğan, 12. Türkiye cumhurbaşkanı seçildi.^[4] Cumhurbaşkanını seçmek için yapılan halk oylamalarına 2018 ve 2023'te devam edildi.

Cumhurbaşkanları içerisinden Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve Celâl Bayar, "partili cumhurbaşkanı" olarak görev yapmışlardır. Atatürk ve İnönü hem Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) genel başkanı hem de cumhurbaşkanı olarak görevlerini sürdürmüş, Celâl Bayar ise cumhurbaşkanlığı görevi başladığında Demokrat Parti (DP) genel başkanlığından istifa etmiş ama cumhurbaşkanlığı sırasında parti üyesi olmayı sürdürmüştür. 1961 Anayasası'nın getirdiği cumhurbaşkanının partisiz olma zorunluluğu, 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumunun kabul edilmesiyle kaldırıldı. Referandum sonucunda mevcut cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) genel başkanlığı görevine tekrar gelerek dördüncü partili cumhurbaşkanı oldu.

Cumhurbaşkanları listesi

№	Fotoğraf	İsim (Doğum-Ölüm)	Görev süresi ve yetki			Parti		Önceki görevi	Not
1		Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938)	29 Ekim 1923	10 Kasım 1938	1923		Cumhuriyet Halk Partisi	1. TBMM Başkanı	[5]
					1927
					1931
					1935
			15 yıl, 12 gün
TBMM Başkanı Abdülhalik Renda, 10-11 Kasım 1938 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.
2		İsmet İnönü (1884-1973)	11 Kasım 1938	22 Mayıs 1950	1938		Cumhuriyet Halk Partisi	1. Türkiye Başbakanı	[6]
					1939
					1943
					1946
			11 yıl, 192 gün
3		Celâl Bayar (1883-1986)	22 Mayıs 1950	27 Mayıs 1960	1950		Demokrat Parti	3. Türkiye Başbakanı	[7]
					1954
					1957
			10 yıl, 5 gün
Kabul edilen 1961 Anayasası ile birlikte cumhurbaşkanı olan kişinin partisiz olması kararlaştırıldı. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra Millî Birlik Komitesi ülkeyi yönetmeye başladı. Cemal Gürsel, askerî yönetim boyunca başbakanlık ve devlet başkanlığı yaptı. TBMM yeniden açılınca cumhurbaşkanlığına seçildi.
4		Cemal Gürsel (1895-1966)	26 Ekim 1961	28 Mart 1966	1961		Bağımsız	Millî Birlik Komitesi Başkanı	[8]
			4 yıl, 153 gün
5		Cevdet Sunay (1899-1982)	28 Mart 1966	28 Mart 1973	1966		Bağımsız	12. TSK Genelkurmay Başkanı	[9]
			7 yıl, 0 gün
Cumhuriyet Senatosu Başkanı Tekin Arıburun, 28 Mart-6 Nisan 1973 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.
6		Fahri Korutürk (1903-1987)	6 Nisan 1973	6 Nisan 1980	1973		Bağımsız	Türkiye Moskova Büyükelçisi	[10]
			7 yıl, 0 gün
Cumhuriyet Senatosu Başkanı İhsan Sabri Çağlayangil, 6 Nisan - 12 Eylül 1980 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.
12 Eylül Darbesi'nden sonra Millî Güvenlik Konseyi ülkeyi yönetmeye başladı. Kenan Evren, askerî yönetim boyunca devlet başkanlığı yaptı ve 1982 Anayasası'nın halk oylamasında kabulüyle cumhurbaşkanı oldu.
7		Kenan Evren (1917-2015)	9 Kasım 1982	9 Kasım 1989	1982		Bağımsız	Millî Güvenlik Konseyi Başkanı	[11]
			7 yıl, 0 gün
8		Turgut Özal (1927-1993)	9 Kasım 1989	17 Nisan 1993	1989		Bağımsız	19. Türkiye Başbakanı	[12]
			3 yıl, 159 gün
TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, 17 Nisan - 16 Mayıs 1993 tarihleri arasında vekâleten cumhurbaşkanlığı yaptı.
9		Süleyman Demirel (1924-2015)	16 Mayıs 1993	16 Mayıs 2000	1993		Bağımsız	12. Türkiye Başbakanı	[13]
			7 yıl, 0 gün
10		Ahmet Necdet Sezer (1941-)	16 Mayıs 2000	28 Ağustos 2007	2000		Bağımsız	14. Anayasa Mahkemesi Başkanı	[14]
			7 yıl, 104 gün
11		Abdullah Gül (1950-)	28 Ağustos 2007	28 Ağustos 2014	2007		Bağımsız	40. Türkiye Dışişleri Bakanı	[15]
			7 yıl, 0 gün
1961 Anayasası'nın getirdiği cumhurbaşkanının partisiz olma zorunluluğu, 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumunun kabul edilmesiyle kaldırıldı. Atatürk, İnönü ve Bayar'ın ardından Erdoğan dördüncü partili cumhurbaşkanı oldu.
12		Recep Tayyip Erdoğan (1954-)	28 Ağustos 2014	görevde	2014		Bağımsız (2014-2017)	25. Türkiye Başbakanı	[16]
					2018		Adalet ve Kalkınma Partisi (2017-günümüz)
					2023
			10 yıl, 261 gün

Vekâleten görev yapmış cumhurbaşkanları listesi

Ana madde: Türkiye cumhurbaşkanı vekili

Zaman çizelgesi

Görev sürelerine göre

Ana madde: Görev sürelerine göre Türkiye cumhurbaşkanlarının listesi

Cumhurbaşkanlığı makamında kesintisiz en uzun süre kalan kişi Mustafa Kemal Atatürk'tür. Çok partili dönemde ise cumhurbaşkanlığı makamında en uzun süre bulunan kişi Recep Tayyip Erdoğan olmuştur.

No	Cumhurbaşkanı	Görev süresi	Görev başlangıcı	Görev sonu	Notlar
1	Mustafa Kemal Atatürk	15 yıl, 12 gün	29 Ekim 1923	1 Kasım 1927	Görevdeyken öldü.
			1 Kasım 1927	4 Mayıs 1931
			4 Mayıs 1931	1 Mart 1935
			1 Mart 1935	10 Kasım 1938
2	İsmet İnönü	11 yıl, 192 gün	11 Kasım 1938	3 Nisan 1939
			3 Nisan 1939	8 Mart 1943
			8 Mart 1943	5 Ağustos 1946
			5 Ağustos 1946	22 Mayıs 1950
3	Recep Tayyip Erdoğan	10 yıl, 261 gün	28 Ağustos 2014	9 Temmuz 2018
			9 Temmuz 2018	3 Haziran 2023
			3 Haziran 2023	Görevde
4	Celâl Bayar	10 yıl, 5 gün	22 Mayıs 1950	14 Mayıs 1954	27 Mayıs Darbesi sonunda görevden alındı.
			14 Mayıs 1954	1 Kasım 1957
			1 Kasım 1957	27 Mayıs 1960
5	Ahmet Necdet Sezer	7 yıl, 104 gün	16 Mayıs 2000	28 Ağustos 2007
6	Cevdet Sunay	7 yıl, 0 gün	28 Mart 1966	28 Mart 1973
	Fahri Korutürk	7 yıl, 0 gün	6 Nisan 1973	6 Nisan 1980
	Kenan Evren	7 yıl, 0 gün	9 Kasım 1982	9 Kasım 1989	1982 referandumu ile cumhurbaşkanı oldu.
	Süleyman Demirel	7 yıl, 0 gün	16 Mayıs 1993	16 Mayıs 2000
	Abdullah Gül	7 yıl, 0 gün	28 Ağustos 2007	28 Ağustos 2014
7	Cemal Gürsel	4 yıl, 153 gün	26 Ekim 1961	28 Mart 1966	TBMM tarafından görevden alındı.
8	Turgut Özal	3 yıl, 159 gün	9 Kasım 1989	17 Nisan 1993	Görevdeyken öldü.

  Şu anki aktif cumhurbaşkanı

Eğitim düzeylerine göre

Mezun oldukları en üst seviye eğitim kurumuna göre Türkiye cumhurbaşkanlarının listesi aşağıdaki gibidir:

	Öğrenim	Cumhurbaşkanları
Doktora	İstanbul Üniversitesi	Abdullah Gül
Yüksek Lisans	Ankara Üniversitesi	Ahmet Necdet Sezer
	Harp Akademisi	Mustafa Kemal Atatürk İsmet İnönü Cemal Gürsel Cevdet Sunay Fahri Korutürk Kenan Evren
Lisans	Ankara Üniversitesi[b]	Ahmet Necdet Sezer
	Deniz Harp Okulu	Fahri Korutürk
	İstanbul Üniversitesi	Abdullah Gül
	İstanbul Teknik Üniversitesi	İsmet İnönü Turgut Özal Süleyman Demirel
	Kara Harp Okulu	Mustafa Kemal Atatürk İsmet İnönü Cemal Gürsel Cevdet Sunay Kenan Evren
	Marmara Üniversitesi	Recep Tayyip Erdoğan[c]
Ortaokul	College Francais de l’Assomption	Celâl Bayar

Yaşlarına göre

Cumhurbaşkanlarının göreve başlama yaşları grafiği

Türk cumhurbaşkanlarının göreve başlama yaşlarının medyanı 63,5'tir. Göreve en genç başlayan Mustafa Kemal Atatürk (42), en yaşlısı ise Fahri Korutürk'tür (69).^[4] Görev sonu en genç cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk (57) iken, en yaşlısı ise Celâl Bayar'dır (77).

70 yaşında görevinden ayrıldıktan beş ay sonra ölen Cemal Gürsel, tüm cumhurbaşkanları arasında en kısa emeklilik süresine sahiptir. Gürsel'in görevini yapmasına engel olacak duruma gelmesi üzerine, TBMM kararıyla cumhurbaşkanlığı görevine son verilmişti. Mustafa Kemal Atatürk ve Turgut Özal, görevde bulundukları sırada öldükleri için cumhurbaşkanlığı sonrası emeklilik yaşamamışlardır.

Celâl Bayar'ın 26 yıl süren cumhurbaşkanlığı sonrası emeklilik yaşamı, Türkiye cumhurbaşkanlığı tarihinin en uzun emekliliğidir. 103 yaşında ölen Celâl Bayar, aynı zamanda ülkenin en uzun ömürlü cumhurbaşkanıdır ve Süleyman Demirel ve Kenan Evren ile birlikte, 90'larına kadar yaşamış üç Türk cumhurbaşkanından biridir. Şu anda yaşayan en genç cumhurbaşkanı, 71 yaşında olan Recep Tayyip Erdoğan'dır.

№	Cumhurbaşkanı	Doğum	Cumhurbaşkanlığı		Başkanlık sonrası zaman aralığı	Ömrü
			Göreve başlama yaşı	Görev sonu yaşı		Ölüm	Yaşı
01	Atatürk, Mustafa KemalMustafa Kemal Atatürk	1881	41-42 yıl 29 Ekim 1923	56-57 yıl 10 Kasım 1938	00,0010 gün[d]	10 Kasım 1938	56-57 yıl
02	İnönü, İsmetİsmet İnönü	24 Eylül 1884	54 yıl, 48 gün 11 Kasım 1938	65 yıl, 245 gün 27 Mayıs 1950	23 yıl, 212 gün	25 Aralık 1973	89 yıl, 92 gün
03	Bayar, CelâlCelâl Bayar	16 Mayıs 1883	67 yıl, 11 gün 27 Mayıs 1950	77 yıl, 11 gün 27 Mayıs 1960	26 yıl, 87 gün	22 Ağustos 1986	103 yıl, 98 gün
04	Gürsel, CemalCemal Gürsel	10 Haziran 1895	66 yıl, 122 gün 10 Ekim 1961	70 yıl, 291 gün 28 Mart 1966	170 gün	14 Eylül 1966	71 yıl, 96 gün
05	Sunay, CevdetCevdet Sunay	10 Şubat 1899	67 yıl, 46 gün 28 Mart 1966	74 yıl, 46 gün 28 Mart 1973	9 yıl, 55 gün	22 Mayıs 1982	83 yıl, 101 gün
06	Korutürk, FahriFahri Korutürk	15 Ağustos 1903	69 yıl, 234 gün 6 Nisan 1973	76 yıl, 235 gün 6 Nisan 1980	7 yıl, 189 gün	12 Ekim 1987	84 yıl, 58 gün
07	Evren, KenanKenan Evren	17 Temmuz 1917	65 yıl, 115 gün 9 Kasım 1982	72 yıl, 115 gün 9 Kasım 1989	25 yıl, 181 gün	9 Mayıs 2015	97 yıl, 296 gün
08	Özal, TurgutTurgut Özal	13 Ekim 1927	62 yıl, 27 gün 9 Kasım 1989	65 yıl, 186 gün 17 Nisan 1993	00,0010 gün[d]	17 Nisan 1993	65 yıl, 186 gün
09	Demirel, SüleymanSüleyman Demirel	1 Kasım 1924	68 yıl, 196 gün 16 Mayıs 1993	75 yıl, 197 gün 16 Mayıs 2000	15 yıl, 32 gün	17 Haziran 2015	90 yıl, 228 gün
10	Sezer, Ahmet NecdetAhmet Necdet Sezer	13 Eylül 1941	58 yıl, 246 gün 16 Mayıs 2000	65 yıl, 349 gün 28 Ağustos 2007	17 yıl, 261 gün	Hayatta	83 yıl, 245 gün
11	Gül, AbdullahAbdullah Gül	29 Ekim 1950	56 yıl, 303 gün 28 Ağustos 2007	63 yıl, 303 gün 28 Ağustos 2014	10 yıl, 261 gün	Hayatta	74 yıl, 199 gün
12	Erdoğan, Recep TayyipRecep Tayyip Erdoğan	26 Şubat 1954	60 yıl, 183 gün 28 Ağustos 2014	Görevde	Görevde	Hayatta	71 yıl, 79 gün

Yaşayan eski cumhurbaşkanları

• 2025 yılı itibarıyla yaşayan eski cumhurbaşkanları
• 
  Ahmet Necdet Sezer
  (2000-2007)
  83 yaşında
• 
  Abdullah Gül
  (2007-2014)
  74 yaşında

Ölen son eski cumhurbaşkanı

Süleyman Demirel (1924-2015), 17 Haziran 2015'te 90 yaşında öldü.

Ayrıca bakınız

• Türkiye'de cumhurbaşkanlığı seçimleri
• Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı
• Türkiye cumhurbaşkanı vekili
• Türkiye cumhurbaşkanı eşleri listesi
• Türkiye cumhurbaşkanlarının gömüldükleri yerler listesi

Notlar

1. 2014 yılında parlamenter sistem, 2018'de ise başkanlık sistemine göre halk oyuyla cumhurbaşkanı seçilen Recep Tayyip Erdoğan'ın, 2023'te üçüncü kez cumhurbaşkanı adayı olup olamayacağı yönünde bir tartışma konusu ortaya çıktı. Bazı siyasiler ve hukukçular, devlet anayasasında "bir kişinin iki kezden fazla cumhurbaşkanı seçilemeyeceği" hükmünü gerekçe göstererek Erdoğan'ın üçüncü kez aday olamayacağını savunurken, MHP'nin başını çektiği diğer kesim ise başkanlık sistemine veya Türkiye'deki ismiyle "Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemine" göre 2018'de ilk kez cumhurbaşkanı seçildiği için Erdoğan'ın bir sonraki seçimde aday olmasının bir engel teşkil etmediği görüşünü savundular.^[1]
2. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, 1936 yılına kadar "Mülkiye Mektebi" adıyla İstanbul'da faaliyet göstermiştir. Bu yüzden Ankara Üniversitesi ve Mülkiye Mektebi, bazı isimler için ayrı olarak ele alınmıştır.
3. Recep Tayyip Erdoğan'ın diploması olmadığına dair şaibe ve çeşitli iddialar mevcuttur.
4. Görev süresinde yaşamını yitirdi