Vikimedya liste maddesi Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Birleşik Krallık, 1950'de ilk Formula 1 Grand Prix olan, ülkedeki Silverstone Pisti'nde düzenlenen Britanya Grand Prix'den beri Formula 1'de yer almıştır.[1] 1950 Britanya Grand Prix'sinde yarışan 9 Britanyalı pilottan itibaren Formula 1 yarışlarında, 3'ü 2021 sezonunda olmak üzere toplam 164 Britanyalı pilot ve 3'ü 2021'de olmak üzere toplam 68 Britanya lisansı taşıyan takım yarışmıştır.[2][3]
Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. (Nisan 2022) |
Bu sayfanın bazı bölümlerinin, Britanyalı Formula 1 pilotları listesi adında yeni bir sayfaya ayrılması önerilmektedir. (Tartış) |
Bu sayfanın bazı bölümlerinin, Britanyalı Formula 1 takımları listesi adında yeni bir sayfaya ayrılması önerilmektedir. (Tartış) |
Britanyalı 10 pilot, Pilotlar Şampiyonluğu'nu toplamda 20 kez kazanırken kupayı tek başına 7 kez kaldıran Lewis Hamilton, Alman pilot Michael Schumacher ile beraber Formula 1 tarihindeki en çok pilotlar şampiyonluğuna sahip pilot unvanını elinde bulundurmaktadır.[4][5] Hamilton, bu rekorun yanı sıra en çok Formula 1 Grand Prix kazanan pilot unvanını, en fazla yarışa pol pozisyonunda başlayan pilot unvanını, en çok podyuma çıkan pilot unvanını, Formula 1 tarihinde en çok puan toplayan pilot unvanını, Mercedes ile kazandığı zaferler ile beraber tek bir takım ile en çok yarış kazanan pilot unvanını, 2018 Britanya Grand Prix'inden COVID-19'a yakalanması nedeniyle yarışamadığı 2020 Sakhir Grand Prix'den önceki son yarış olan 2020 Bahreyn Grand Prix'sine kadarki 48 yarışlık puan serisiyle art arda en çok yarışta puan kazanan pilot unvanını, art arda en çok yarışta sıralanan pilot unvanını, bu 48 yarışta kazandığı 998 puan ile art arda en çok puan kazanan pilot unvanını ve Sakhir'den önce art arda çıktığı 265 yarışla beraber art arda en çok yarışa çıkan pilot unvanlarını elinde bulundurmaktadır.[6][7][8]
Şu ana kadar Birleşik Krallık'ı temsil eden 10 pilot, toplam 20 kez Formula 1 Pilotlar Şampiyonluğu kupasını kaldırmayı başardılar.[9] 1958 yılında Pilotlar Şampiyonası'nı kazanan ilk Britanyalı pilot olan Mike Hawthorn, bu başarıya ulaşan Giuseppe Farina, Juan Manuel Fangio ve Alberto Ascari'nin ardından 4. pilot oldu. 1962'den 1976'ya kadar olan 15 sezonda ise 3 kere Jackie Stewart, 2 kere Graham Hill, 2 kere Jim Clark, 1 kere John Surtees ve 1 kere James Hunt tarafından olmak üzere toplam 9 kere Britanyalı pilotlar Pilotlar Şampiyonu oldu.[10] Hunt'ın 1976'daki zaferinin ardından 16 sene boyunca kupa kaldıramayan Birleşik Krallık, 1992'de Nigel Mansell ve 1996'da 2 kere dünya şampiyonu Graham Hill'in oğlu Damon Hill'in şampiyonayı kazanmasıyla yeniden kupa kaldırdı.[11][12] Hill'in şampiyonluğunun ardından yeniden 12 yıllık araya giren Birleşik Krallık, 2008'de henüz 2. yılındaki, o zamana kadarki en genç şampiyon Lewis Hamilton ve 2009'da Brawn pilotu Jenson Button ile yeniden şampiyonluk gördü.[13][14] 2014 yılında 4 yıl üst üste şampiyon olan Sebastian Vettel'in ardından şampiyon olan Hamilton, kupayı birden fazla kez kazanan dördüncü Britanyalı pilot oldu.[15] Ertesi sezon ise 3. şampiyonluğunu kazanan Hamilton, Formula 1 tarihinde üst üste şampiyonluk yaşayan ilk Britanyalı pilot oldu.[16]
Britanya Grand Prix, Birleşik Krallık'ta düzenlenen Formula 1 Grand Prix'dir. İlk kez 1926 yılında Brooklands'te düzenlenen Britanya Grand Prix, ilk kez 1950 yılında düzenlenen Formula 1 Dünya Şampiyonası tarihinin ilk yarışı olmuştur.[37][38] 1948'den beri her yıl düzenlenen ve 1950'den beri Formula 1 etabı olan Britanya Grand Prix, İtalya Grand Prix ile beraber Formula 1 tarihindeki her sezon düzenlenen iki yarıştan biri olma unvanını korumaktadır.
1987'den beri Silverstone Pisti'nde düzenlenen Britanya Grand Prix, daha önce Aintree, Brands Hatch ve ilk Formula 1 Dünya Şampiyonasından önce 1926 ve 1927 yıllarında Brooklands pistlerinde düzenlenmiştir.[39][40]
Britanya Grand Prix'yi şu ana kadar 11 farklı Britanyalı pilot 25 kez kazanmıştır.[41] Britanya adına yarış kazanan Mike Hawthorn, Innes Ireland, Graham Hill, John Surtees, Peter Gethin, Eddie Irvine ve Jenson Button ise farklı yarışları kazansa da hiç Britanya Grand Prix zaferi elde edememişlerdir.[42] Tony Brooks ise sadece sonradan aracını Moss'a devrettiği 1957'deki Grand Prix'de galibiyete ulaşmıştır.
Şu ana kadar Birleşik Krallık'ı temsil eden 68 takımdan 10 tanesi, toplamda 33 kez Dünya Markalar Şampiyonası'nı kazandı.[92] Markalar Şampiyonası ödülünün ilk kez verildiği 1958 sezonunda kupayı kaldıran Vanwall, böylece bu başarıya ulaşan ilk takım oldu.[93] Avusturya, Almanya, Fransa ve İtalya ile beraber Dünya Markalar Şampiyonası'nı kazanan beş ülkeden biri olan Birleşik Krallık, İtalyanların tamamını Scuderia Ferrari'nin kazandığı 16 şampiyonluğundan 17 şampiyonluk daha fazla kazanarak açık ara Markalar Şampiyonası'nı en fazla kazanan ülke konumundadır.[94]
En çok şampiyonluk kazanan Britanyalı takım olan Williams Racing; Formula 1 tarihinin en çok şampiyonluk kazanan takımı Ferrari'nin 7 şampiyonluk gerisinde, toplam 9 şampiyonlukla en çok şampiyonluk kazanan 2. takım konumundadır.[95] Birleşik Krallık tarihteki başarılı çizelgesine rağmen son şampiyonluğunu 2009 sezonunda, Brawn GP'nin ilk ve tek sezonundaki şampiyonluğuyla kazanmıştır.[96] 1984'ten McLaren'in son şampiyonluğunu kazandığı 1998'e kadar üst üste 15 kez Markalar Şampiyonluğu'nu kazanan Britanyalı takımlar, bu sezondan itibaren ise sadece 1 kez şampiyonluk kazanabilmişlerdir. 2007 yılında ise normal şartlarda en fazla puanı toplayan McLaren, Spygate skandalı sonucunda Markalar Şampiyonası'nın dışında kalmış ve şampiyon Ferrari olarak tescillenmiştir.[97][98]
* | Pilotun aynı sene Dünya Pilotlar Şampiyonu olduğunu belirtir. |
---|---|
2021 sezonunda Formula 1'de yarışan en eski Britanyalı pilot, 2007 sezonunda ilk yarışına çıkan Lewis Hamilton'dur.[100] Çaylak sezonundaki 9. bitirdiği Avrupa Grand Prix'ye kadarki 9 yarışta podyuma çıkan Hamilton, üst üste en çok podyuma çıkan çaylak olma rekorunu hâlâ elinde bulundurmaktadır.[101] İlk sezonunda şampiyonluğu 1 puan ile Scuderia Ferrari pilotu Kimi Räikkönen'e kaptıran Lewis Hamilton, ikinci sezonundaysa Ferrari pilotu Felipe Massa'nın 1 puan önünde, 98 puan ile ilk şampiyonluğunu kazandı.[29][102] 2012 sezonuna kadar McLaren ile yarışan Hamilton, 2013 sezonunun başında ise kariyerine başladığı takımdan ayrılarak Mercedes koltuğuna oturdu.[103] Mercedes ile ilk şampiyonluğunu 2014'te kazanan Hamilton, takım arkadaşı Nico Rosberg'in 5 puan gerisinde 2. olarak tamamladığı 2016 sezonu dışındaki tüm sezonları şampiyon kapatarak 7 senede toplam 6 şampiyonluk kazandı ve Michael Schumacher'in en fazla şampiyonluk rekorunu egale etti.[104]
2018'de çaylak sezonunda Formula 2 şampiyonu olan George Russell, 2019 yılında Formula 1 çaylak sezonunda Williams koltuğundaydı.[105][106] Aynı zamanda Mercedes pilot gelişim programının da bir parçası olan Russell'a bizzat takımın patronu Toto Wolff menajerlik yapmaktadır.[107] İlk sezonunu puansız olarak kapatan Russell, ikinci sezonunun 16. yarışı olan Sakhir Grand Prix'den önce COVID-19'a yakalanan Lewis Hamilton'un yerine Mercedes koltuğuna oturdu.[108][109] Yarışı pit duvarının büyük hataları nedeniyle en hızlı turla beraber 9. kapatarak 3 puan kazanan Russell, kariyerinin ilk puanını almış oldu.[110] 37. yarışında ilk puanını alan Russell; Sakhir'de aldığı puanlarla beraber ilk puanını en geç alan 3. pilot, önde götürdüğü 59 tur ile ise yarış kazanamayıp en çok tur önde götüren 5. pilot oldu.[111][112] 2021 sezonunda da Williams koltuğunda oturan Russell, 2022 sezonundan itibaren Mercedes'te Valtteri Bottas'ın yerini alarak vatandaşı Lewis Hamilton'un takım arkadaşı olacaktır.[113][114]
2018 Formula 2 sezonunu Russell'ın arkasında 2. tamamlayan Lando Norris, ilk sezonunda McLaren koltuğuna oturmuştur. İlk podyumunu ikinci sezonunun ilk yarışı olan Avusturya Grand Prix'sinde alan Norris'in Formula 1'e adım attığı McLaren takımı ile uzun süreli sözleşmesi bulunmaktadır.[115][116]
2021 sezonunda yarışan 10 takımdan 7'sinin merkezi, Birleşik Krallık'ta bulunmaktadır. Merkezi Birleşik Krallık'ta bulunmayan takımlardan Ferrari ve AlphaTauri İtalya, Alfa Romeo ise İsviçre merkezlidir.[117] Buna rağmen bu 7 takımdan Mercedes Alman lisansı ile, Red Bull Avusturya lisansı ile, Alpine Fransız lisansı ile, bir diğer merkezi Kuzey Karolina'nın Kannapolis kentinde bulunan Haas ise Amerikan lisansıyla mücadele etmektedir.[118]
2020 sezonuna katılan takımlardan McLaren ve Williams, 2021 sezonunda da yer alırken Racing Point, 2021 sezonunda takımın sahibi Lawrence Stroll'un %16.7'lik hissesini satın aldığı Aston Martin'in isim hakkıyla mücadele etme kararı alarak Aston Martin'in 51 yıl sonra ilk kez Formula 1'de mücadele edeceğini ilan etti.[119]
2021 sezonunda mücadele edecek Birleşik Krallık takımlarından en çok şampiyon kazanan takım olan Williams; şu ana kadar 9 kez şampiyon olmalarına rağmen 2019 sezonunu 1 puan ile, 2020'yi ise tarihinde ilk defa puansız bir şekilde sonuncu olarak tamamladı.[120] Şu ana kadar 8 şampiyonluk yaşayıp son şampiyonluğu 1998'de olan McLaren ise 2020 sezonunu 3. tamamlayarak 2012'den beri en iyi sezonunu geçirdi.[121]
2021 sezonunda Williams, pilot ikilisinde değişime gitmeyerek sezona George Russell ve Nicholas Latifi ikilisiyle başladı.[122] McLaren, sözleşmesi yenilenmeyen Sebastian Vettel'in yerine Ferrari ile anlaşan Carlos Sainz'ın koltuğuna Renault'dan ayrılan Daniel Ricciardo'yu getirdi.[123] Aston Martin ise 2021 sezonunda Ferrari'den ayrılan 4 kere dünya şampiyonu Sebastian Vettel'i, takımın isminin Force India olduğu zamandan beri 6 yıldır takımda olan Sergio Pérez'in yerine getirdiğini açıkladı.[124]
2021 sezonunda McLaren, 2019 yılında yapılan anlaşmayla beraber 2024 yılına kadar Renault motoru yerine Mercedes motoruna geçiş yapmıştır.[125] Aston Martin ve Williams ise Mercedes motoru kullanmaya devam edecektir.
İskoçyalı Jim Clark, spor tarihinin en saygın sürücülerinden biridir. İki kez dünya şampiyonu olan Clark, iki kez ise aracındaki arıza nedeniyle şampiyonluğu kaçırmıştır.[126] Clark, 7 Nisan 1968'de Hockenheim'daki Deutschland Trophäe'de aracının lastiğindeki arızadan dolayı kaza yaptı ve öldü.[127] Resmî Formula 1 web sitesindeki onur tablosunda Clark, "Az sayıda şampiyon bu kadar baskındır, daha da azıysa bu kadar sevilerek hatırlanmaktadır." tümcesi kullanılarak anılmıştır.[128]
Bir diğer İskoçyalı pilot Jackie Stewart, Dünya Şampiyonası'nı 1969, 1971 ve 1973'te kazandı.[129] Emekli olana kadar toplamda 27 yarış kazanan Stewart, bu alanda 1987'de Alain Prost'a kadar kırılamayan bir rekora imza atmıştır.[130] Stewart, emekliliğinin ardından sporun içinde olmaya devam etti ve 1996'da oğlu Paul Stewart ile beraber Stewart Grand Prix takımını kurdu. Ayrıca Formula 1'deki güvenlik önlemlerinin arttırılmasında büyük payı olan Stewart, halo sisteminin de en büyük destekçilerinden oldu.[131]
Stirling Moss, Formula 1'in yanı sıra spor arabalar, tur arabaları ve rallideki başarılarından da dolayı "en başarılı çok yönlü yarış pilotu" olarak anılmaktadır.[132] 1955'ten 1958'e kadar üst üste dört sezonu 2. olarak tamamlayan Moss, bu nedenle şampiyonluk kazanamayan en başarılı Britanyalı pilot olarak anılmaktadır.
Mike Hawthorn, Moss'u 1958'de sadece bir puan farkla yenerek ilk Britanyalı dünya şampiyonu unvanını kazandı.[132] Şampiyon olduğu sezon sadece 1 yarış kazanabilen Hawthorn, Keke Rosberg ile beraber şu ana kadar sadece tek yarış kazanarak şampiyon olan iki pilottan biridir.[133] Şampiyon olduğu sezon Ferrari'deki takım arkadaşı Peter Collins'in Nürburgring'de ölümüne şahit olan Hawthorn, şampiyonluğunun hemen ardından sporu bırakmıştır.[134] Emekliliğinden birkaç ay sonra, 22 Ocak 1959 tarihinde Guildford kasabasının yakınlarında A3 karayolunda Jaguar marka aracıyla hız yapan Hawthorn, kaygan yolda kontrolü kaybederek yolun dışına çıkmış ve trafik kazasında ölmüştür.[135] Sporu bırakana kadar 31 Grand Prix kazanan Nigel Mansell, toplamda en çok yarış kazanan 7. pilot ve Lewis Hamilton'un ardından en çok yarış kazanan 2. Britanyalı pilot konumundadır.[136] 1980'deki ilk yarışının 12 sene ardından 1993 yılında dünya şampiyonu olan Mansell, hâlâ Formula 1'e adım attıktan sonra en geç dünya şampiyonu olan pilottur.[137] 1986'da şampiyonluğu 2 puan ile Alain Prost'a, 1987'de ise 12 puan farkla takım arkadaşı ve rakibi Nelson Piquet'e kaptıran Mansell, 1992'de Ağustos'ta şampiyonluğunu ilân ederek en erken şampiyonluğunu ilan eden isim olmuştur.[138][139][140] 1993'te Formula 1'den ayrılarak CART IndyCar serilerine katılan Mansell, ilk sezonunda şampiyonluğu elde ederek hem Formula 1 hem de CART şampiyonu olan tek pilot oldu.[141] 1994'te Ayrton Senna'nın ölümünün ardından Senna'nın yerine Williams koltuğuna oturan Mansell, kariyerini 1995'te 2 yarışta McLaren koltuğuna oturarak tamamladı.[142]
176 yarışının tamamına Britanyalı takımlarla çıkan Graham Hill, 17 sezon boyunca Formula 1'de yarıştı.[18] Hill, 1962'de BRM, 1968'de ise Lotus ile şampiyonluk yaşadı.[22] Hill, Paul Ricard Pisti'nde gerçekleştirdiği Hill GH2 aracının testlerinin ardından Marsilya-Marignane Havaalanı'ndan kalkan, pilotajını kendisinin yaptığı Piper PA-23 Aztec uçağının İngiltere'de Arkley kasabası yakınlarına düşmesiyle 46 yaşında öldü.[143]
İki kez dünya şampiyonu Graham Hill'in oğlu Damon Hill, 1992 yılında Brabham ile ilk yarışına çıktı. Hill, 1996 yılında Williams ile dünya şampiyonu olmasına rağmen sözleşmesi yenilenmedi ve 1997 sezonu için, 1996'yı Footwork adıyla puan kazanan takımlar arasında sonuncu bitiren ve 18 yıllık tarihinde tek bir yarış kazanamayan Arrows ile anlaştı.[144]
James Hunt, 1976'da Dünya Pilotlar Şampiyonu olmuştur.[145] Hunt gerek pistteki gerekse pist dışındaki davranışlarıyla, özellikle çapkınlığı ve alkole düşkünlüğüyle ün kazanmıştır.[146] Formula 1'in dünya üzerinde popülaritesini hızla arttırmaya başladığı dönemde sporun bir parçası olan Hunt, zamane Formula 1'inin zampara eksikliğini dolduracak bir karakter olarak görülmüştür. 2013 yılında vizyona giren Zafere Hücum filmi, Hunt ve ezeli rakibi Niki Lauda arasındaki rekabeti anlatmaktadır.[147]
Daha önce 4 kez 500cc, 3 kez ise 350cc klasmanlarında MotoGP şampiyonu olan John Surtees, 1964'te Ferrari ile Formula 1 şampiyonluğu kazanarak şu ana kadar hem iki teker, hem de dört tekerli araçlarla dünya şampiyonluğu kazanan tek yarış pilotu olmuştur.[148]
Aslen bir diş hekimi olan Tony Brooks, Formula 1'de ilk yarışına 1956'da BRM ile çıktı. 1956 Britanya Grand Prix'de Brooks ağır bir kazaya karışarak aracından fırladı, kazayı çene kırığıyla atlattı.[149] 1957 Britanya Grand Prix'de Brooks, ikinci sıradayken pite çağrıldı ve aracını Stirling Moss'a devretti. Moss, pit çıkışında 9. olarak başladığı yarışı birinci olarak bitirdi. Böylece Vanwall, Formula 1'de yarış kazanan ilk Britanyalı takım olmuş oldu.[150] Brooks, 1961'de güvenlik endişeleri nedeniyle Formula 1'den emekli oldu.[151]
David Coulthard, Formula 1'de ilk kez 1994'te Ayrton Senna'nın ölümünün ardından Senna'nın yerine yarıştı.[152] Kariyerinde beş kere Dünya Şampiyonası'nı ilk 3 sırada bitiren Coulthard, 2008 sezonunun sonunda emekli olduğunda 246 yarış ile en çok yarışa çıkan ve 535 puan ile en çok puan toplayan Britanyalı pilot konumundaydı.[153][154]
2000 yılında 20 yaşındayken ilk yarışına çıkarak 2019'da Lando Norris'in ilk yarışı olan 2019 Avustralya Grand Prix'ye kadar Formula 1'deki ilk yarışına en genç yaşta çıkan Britanyalı pilot olan Jenson Button, kariyerine Williams'ta başladı.[155][156] İkinci yarışı olan Brezilya Grand Prix'de 6. olarak ilk
puanını alan Button, daha sonrasında Benetton, Renault ve British American Racing'de yarıştı.[157][158][159] BAR'ın Honda tarafından satın alınmasının ardından Button, Honda ile kariyerinin ilk zaferini 2006 Macaristan Grand Prix'de elde etti.[160] Honda'nın 2008'de patlak veren küresel ekonomik krizin ardından spordan çekilme kararı almasının ardından alıcı bulunamayan takım, patron Ross Brawn tarafından sadece 1 pounda devralındı ve Brawn GP'ye dönüşüm sürecine girdi.[161][162] 2009 yılına Brawn ile çok iyi bir başlangıç yapan Button, Avustralya Grand Prix'den Türkiye Grand Prix'ye kadarki ilk 7 yarışın 6'sını kazandı ve sezonu Sebastian Vettel'in 11 puan önünde şampiyon tamamladı.[163][164] Sezonun bitimiyle takımın %75.1'lik hissesinin Mercedes tarafından satın alınmasının ardından Button, McLaren koltuğuna oturarak McLaren'deki 7 yılın ardından kariyerini noktaladı.[165][166][167] Button, son yarışına ise aynı Pazar McLaren adına Indianapolis 500 yarışında yarışacak olan Fernando Alonso'nun yerine 2017 Monako Grand Prix'de çıktı.[168]
Yukarıdaki pilotların yanı sıra aşağıdaki Britanyalı pilotlar, en az 10 yarışa çıkmışlardır:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.