บริติชราช

บริติชราช (อังกฤษ: British Raj) เป็นการปกครองของพระมหากษัตริย์อังกฤษในอนุทวีปอินเดีย^[6] เรียกอีกอย่างว่า การปกครองส่วนพระองค์ในอินเดีย^[7] (อังกฤษ: Crown rule in India) หรือ การปกครองโดยตรงในอินเดีย^[8] (Direct rule in India) โดยดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 1858 จนถึง 1947^[9] ภูมิภาคที่อยู่ภายใต้การปกครองของบริเตนแห่งนี้เรียกกันโดยทั่วไปว่า อินเดีย ตามการใช้งานในปัจจุบัน รวมถึงพื้นที่ในปกครองของสหราชอาณาจักรโดยตรง ซึ่งเรียกแบบโดยรวมว่าบริติชอินเดีย ตลอดจนรัฐในปกครองของเจ้าพื้นเมือง แต่เนื่องจากบรรดารัฐดังกล่าวอยู่ภายใต้อธิปไตยชั้นสูงสุดโดยบริเตน จึงทำให้พื้นที่ดังกล่าวเรียกว่ารัฐมหาราชา บางครั้งภูมิภาคแห่งนี้เรียกว่า บริติช-อินเดีย หรือ จักรวรรดิอินเดีย ถึงแม้ว่าจะเป็นชื่อเรียกอย่างไม่เป็นทางการก็ตาม^[10]

อินเดีย
ค.ศ. 1858–ค.ศ. 1947
แผนที่ของอินเดียใน ค.ศ. 1909 โดยสีชมพูแสดงถึงอินเดียของบริเตนในทั้งสองระดับสี และสีเหลืองแสดงถึงรัฐของเหล่ามหาราชา
สถานะ	โครงสร้างทางการเมืองของจักรวรรดิบริติช (ซึ่งประกอบด้วยอินเดียของบริเตน[a] และรัฐมหาราชา[b])[1]
เมืองหลวง	กัลกัตตา[2][c] (ค.ศ. 1858–1911) นิวเดลี (ค.ศ. 1911/1931[d]–1947)
ภาษาราชการ	อังกฤษและอูรดู[4][5]
การปกครอง	รัฐบาลอาณานิคมของบริเตน
จักรพรรดิ
• ค.ศ. 1858–1901	วิกตอเรีย
• ค.ศ. 1901–1910	เอ็ดเวิร์ดที่ 7
• ค.ศ. 1910–1936	จอร์จที่ 5
• ค.ศ. 1936	เอ็ดเวิร์ดที่ 8
• ค.ศ. 1936–1947	จอร์จที่ 6
อุปราช
• ค.ศ. 1858–1862 (คนแรก)	ชาร์ล แคนนิง
• ค.ศ. 1947 (คนสุดท้าย)	หลุยส์ เมานต์แบ็ตเทน
รัฐมนตรีว่าการอินเดีย
• ค.ศ. 1858–1859 (คนแรก)	เอ็ดเวิร์ด สแตนเลย์
• ค.ศ. 1947 (คนสุดท้าย)	วิลเลียม แฮร์
สภานิติบัญญัติ	สภานิติบัญญัติจักรวรรดิ
ประวัติศาสตร์
• กบฏอินเดีย	10 พฤษภาคม ค.ศ. 1857
• พระราชบัญญัติรัฐบาลอินเดีย	2 สิงหาคม ค.ศ. 1858
• พระราชบัญญัติอิสรภาพของอินเดีย	18 กรกฎาคม ค.ศ. 1947
• การแบ่งอินเดีย	14 และ 15 สิงหาคม ค.ศ. 1947
สกุลเงิน	รูปีอินเดีย
ก่อนหน้า ถัดไป ค.ศ. 1858: จักรวรรดิโมกุล การปกครองของบริษัทในอินเดีย ค.ศ. 1947: อินเดียในเครือจักรภพ ปากีสถานในเครือจักรภพ
a quasi-federation of presidencies and provinces directly governed by the British Crown through the Viceroy and Governor-General of India governed by Indian rulers, under the suzerainty of The British Crown exercised through the Viceroy of India) Note: Simla was the summer capital of the Government of British India, not of the British Raj, i.e. the British Indian Empire, which included the Princely States.[3] The proclamation for New Delhi to be the capital was made in 1911, but the city was inaugurated as the capital of the Raj in February 1931.

ก่อนหน้ายุคบริติชราช อังกฤษได้ปกครองบรรดาดินแดนในอนุทวีปอินเดียผ่านบริษัทอินเดียตะวันออกกว่าร้อยปี ซึ่งบริษัทนี้มีกองเรือและกองทหารเป็นของตนเอง การปกครองโดยบริษัทฯได้สิ้นสุดลงเมื่อมีการตราพระราชบัญญัติรัฐบาลอินเดีย ค.ศ. 1858 ในการนี้ สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียได้สถาปนาพระองค์เป็นจักรพรรดินีนาถแห่งอินเดีย ทรงส่งขุนนางไปปกครองอินเดียในตำแหน่งอุปราชและข้าหลวงต่างพระองค์ ต่อมาภายหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ก็ได้มีการแบ่งอินเดียแบ่งออกเป็นสองประเทศในเครือจักรภพคืออินเดีย (ประเทศอินเดียในปัจจุบัน) และปากีสถาน (ประเทศปากีสถานและประเทศบังกลาเทศในปัจจุบัน) ส่วนพม่านั้นได้แยกตัวออกจากรัฐบาลบริติชอินเดียในปี ค.ศ. 1937 และรัฐบาลสหราชอาณาจักรปกครองโดยตรงตั้งแต่บัดนั้น

บริติชราชประกอบไปด้วยดินแดนที่เป็นประเทศอินเดียและบังกลาเทศในปัจจุบัน อีกทั้งยังมีเอเดน (1839-1937), พม่าตอนบน (1885-1937), และพม่าตอนล่าง (1853-1937), โซมาลิแลนด์ของบริเตน (1884-98), โอมานและมัสกัต (1892-1947), บาห์เรน (1861-1947), กาตาร์ (1916-47), คูเวต (1899-1947), รัฐทรูเชียล (1820-1947), และ สเตรตส์เซตเทิลเมนต์ (1826-67) นอกจากนี้ บริติชราชยังมีเขตอำนาจถึงดินแดนในปกครองอังกฤษในตะวันออกกลาง เงินตรารูปีอินเดียใช้กันอย่างแพร่หลายในอนุทวีปอินเดีย อย่างไรก็ตาม ในบรรดาดินแดนในบังคับของอังกฤษเหล่านี้ บริติชซีลอน (ประเทศศรีลังกาในปัจจุบัน) มีฐานะเป็นคราวน์โคโลนีที่ไม่ขึ้นกับรัฐบาลอุปราชแห่งอินเดีย

ราชอาณาจักรเนปาลและภูฏาน แม้มีความขัดแย้งกับสหราชอาณาจักร แต่ก็ลงนามทำสนธิสัญญากันและได้รับการยอมรับในฐานะรัฐเอกราชและไม่ใช่ส่วนหนึ่งของบริติชราช^[11][12] ราชอาณาจักรสิกขิมได้รับการตั้งให้เป็นรัฐราชวงศ์หลังการลงนามในสนธิสัญญาอังกฤษ-สิกขิมในปี 1862 อย่างไรก็ตาม ไม่เคยมีการตกลงในประเด็นว่าด้วยความมีอธิปไตย มัลดีฟส์เป็นรัฐในอารักขาของบริเตนตั้งแต่ปี 1867 ถึงปี 1965 ซึ่งไม่ใช่ส่วนหนึ่งในบริติชราช

เหรียญทองหนึ่งโมอูร์ (เท่ากับ 15 เหรียญเงินรูปี) เป็นเงินตราที่ใช้ในบริติชราชตลอดจนในเนปาลและอัฟกานิสถาน

บริติชอินเดียและรัฐมหาราชา

อินเดียในยุคของบริติชราช ประกอบด้วยดินแดนสองประเภท คือ บริติชอินเดีย ปกครองและบริหารโดยรัฐบาลกลาง กับ รัฐพื้นเมือง (รัฐมหาราชา) ปกครองโดยเจ้าอินเดียแต่บริหารโดยรัฐบาลกลาง ทั้งนี้ในมาตรา 18 ของพระราชบัญญัติจำกัดความ ค.ศ. 1889 (Interpretation Act) บัญญัติไว้ว่า:

(4.) คำว่า "บริติชอินเดีย" นั้นหมายถึงดินแดนและสถานที่ทั้งปวงในแผ่นดินแว่นแคว้นในสมเด็จฯ ซึ่งขณะนี้อยู่ในปกครองโดยสมเด็จฯผ่านทางข้าหลวงต่างพระองค์แห่งอินเดีย หรือผ่านข้าหลวงหรือเจ้าพนักงานอื่นใดอันขึ้นกับข้าหลวงต่างพระองค์แห่งอินเดีย

(5.) คำว่า "อินเดีย" นั้นหมายถึงบริติชอินเดียพร้อมด้วยดินแดนของบรรดาเจ้าหรือผู้นำพื้นเมืองภายใต้พระราชอำนาจในสมเด็จฯ ซึ่งทรงบริหารผ่านข้าหลวงต่างพระองค์แห่งอินเดีย หรือผ่านข้าหลวงหรือเจ้าพนักงานอื่นใดอันขึ้นกับข้าหลวงต่างพระองค์แห่งอินเดีย^[1]

โดยทั่วไป คำว่า "บริติชอินเดีย" นั้นใช้เพื่อสื่อถึงอนุทวีปอินเดียภายใต้การปกครองของบริษัทอินเดียตะวันออกระหว่าง ค.ศ. 1600 ถึง 1858 นอกจากยังคำว่าบริติชอินเดีย ยังใช้สื่อถึงชาวอังกฤษในอินเดียด้วย ส่วนคำว่า "จักรวรรดิอินเดีย" นั้นเป็นคำที่ไม่ใช้ในสารบบกฎหมาย แต่เนื่องจากกษัตริย์อังกฤษทรงปกครองอินเดียในพระอิสริยยศ จักรพรรดิแห่งอินเดีย ดังนั้นเวลากษัตริย์อังกฤษมีพระราชดำรัสไปยังรัฐสภาจึงมักจะเรียกอินเดียว่า "จักรวรรดิอินเดีย" ทั้งนี้ หนังสือเดินทางที่ออกโดยรัฐบาลบริติชอินเดียนั้น ปรากฏคำว่า "Indian Empire" บนปก และปรากฏคำว่า "Empire of India" อยู่ด้านใน^[13] นอกจากนี้ยังมีการสถาปนาเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่มีชื่อว่า เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันสูงส่งยิ่งแห่งจักรวรรดิอินเดีย ด้วย

มณฑลขนาดใหญ่

บทความหลัก: เขตปกครองและมณฑลของบริติชอินเดีย

ในช่วงเปลี่ยนผ่านสู่คริสต์ศตวรรษที่ 20 บริติชอินเดียประกอบด้วยมณฑลทั้งสิ้น 8 มณฑล ซึ่งมณฑลเหล่านั้นได้รับการปกครองโดยผู้ว่าราชการ หรือรองผู้ว่าราชการ

เขตการปกครองและประชากร (ไม่รวมรัฐพื้นเมือง) ในประมาณ ค.ศ. 1907^[14]

มณฑล (และดินแดนในปัจจุบัน)	พื้นที่รวม	ประชากรปี 1901 (ล้านคน)
อัสสัม (รัฐอัสสัม, รัฐอรุณาจัลประเทศ, รัฐเมฆาลัย, รัฐมิโซรัม, รัฐนาคาแลนด์)	130,000 ตารางกิโลเมตร 50,000 ตารางไมล์	6
เบงกอล (ประเทศบังกลาเทศ, รัฐเบงกอลตะวันตก, รัฐพิหาร, รัฐฌารขัณฑ์ และรัฐโอฑิศา)	390,000 ตารางกิโลเมตร 150,000 ตารางไมล์	75
บอมเบย์ (แคว้นสินธ์ และบางส่วนของรัฐมหาราษฏระ, รัฐคุชราต และรัฐกรณาฏกะ)	320,000 ตารางกิโลเมตร 120,000 ตารางไมล์	19
พม่า (ประเทศพม่า)	440,000 ตารางกิโลเมตร 170,000 ตารางไมล์	9
มณฑลกลางและเบราร์ (รัฐมัธยประเทศ และบางส่วนของรัฐมหาราษฏระ, รัฐฉัตตีสครห์ และรัฐโอฑิศา)	270,000 ตารางกิโลเมตร 100,000 ตารางไมล์	13
มัทราส (รัฐอานธรประเทศ, รัฐทมิฬนาฑู และบางส่วนของรัฐเกรละ, รัฐกรณาฏกะ, รัฐโอฑิศา และรัฐเตลังคานา)	370,000 ตารางกิโลเมตร 140,000 ตารางไมล์	38
ปัญจาบ (แคว้นปัญจาบ, ดินแดนนครหลวงอิสลามาบาด, รัฐปัญจาบ, รัฐหรยาณา, รัฐหิมาจัลประเทศ, รัฐฉัตติสครห์ และดินแดนนครหลวงแห่งชาติเดลี)	250,000 ตารางกิโลเมตร 97,000 ตารางไมล์	20
สหมณฑล (รัฐอุตตรประเทศและรัฐอุตตราขัณฑ์)	280,000 ตารางกิโลเมตร 110,000 ตารางไมล์	48

ในช่วงของการแบ่งเบงกอล (ค.ศ. 1905–1913) มณฑลอัสสัมและเบงกอลตะวันออกได้รับการก่อตั้งขึ้นในฐานะเขตผู้แทนพระองค์ ใน ค.ศ. 1911 มณฑลเบงกอลตะวันออก ถูกรวมกับมณฑลเบงกอลอีกครั้ง และมณฑลใหม่ทางตะวันออกได้กลายไปเป็นมณฑลอัสสัม, เบงกอล, พิหาร และโอฑิศา^[14]

ธงที่เกี่ยวข้อง

• 
  ธงจักรวรรดิอินเดีย เป็นธงอย่างไม่เป็นทางการ
• 
  ธงนาวี
• 
  ธงข้าหลวงต่างพระองค์

หมายเหตุ

อ้างอิง

1. Interpretation Act 1889 (52 & 53 Vict. c. 63), s. 18.
2. "Calcutta (Kalikata)", The Imperial Gazetteer of India, vol. IX Bomjur to Central India, Published under the Authority of His Majesty's Secretary of State for India in Council, Oxford at the Clarendon Press, 1908, p. 260,  —Capital of the Indian Empire, situated in 22° 34' N and 88° 22' E, on the east or left bank of the Hooghly river, within the Twenty-four Parganas District, Bengal
3. "Simla Town", The Imperial Gazetteer of India, vol. XXII Samadhiāla to Singhāna, Published under the Authority of His Majesty's Secretary of State for India in Council, Oxford at the Clarendon Press, 1908, p. 260,  —Head-quarters of Simla District, Punjab, and the summer capital of the Government of India, situated on a transverse spur of the Central Himālayan system system, in 31° 6' N and 77° 10' E, at a mean elevation above sea-level of 7,084 feet.
4. Vejdani, Farzin (2015), Making History in Iran: Education, Nationalism, and Print Culture, Stanford, CA: Stanford University Press, pp. 24–25, ISBN 978-0-8047-9153-3,  Although the official languages of administration in India shifted from Persian to English and Urdu in 1837, Persian continued to be taught and read there through the early twentieth century.
5. Everaert, Christine (2010), Tracing the Boundaries between Hindi and Urdu, Leiden and Boston: BRILL, pp. 253–254, ISBN 978-90-04-17731-4,  It was only in 1837 that Persian lost its position as official language of India to Urdu and to English in the higher levels of administration.
6. • Hirst, Jacqueline Suthren; Zavros, John (2011), Religious Traditions in Modern South Asia, London and New York: Routledge, ISBN 978-0-415-44787-4,  As the (Mughal) empire began to decline in the mid-eighteenth century, some of these regional administrations assumed a greater degree of power. Amongst these ... was the East India Company, a British trading company established by Royal Charter of Elizabeth I of England in 1600. The Company gradually expanded its influence in South Asia, in the first instance through coastal trading posts at Surat, Madras and Calcutta. (The British) expanded their influence, winning political control of Bengal and Bihar after the Battle of Plassey in 1757. From here, the Company expanded its influence dramatically across the subcontinent. By 1857, it had direct control over much of the region. The great rebellion of that year, however, demonstrated the limitations of this commercial company's ability to administer these vast territories, and in 1858 the Company was effectively nationalized, with the British Crown assuming administrative control. Hence began the period known as the British Raj, which ended in 1947 with the partition of the subcontinent into the independent nation-states of India and Pakistan.
   • Salomone, Rosemary (2022), The Rise of English: Global Politics and the Power of Language, Oxford University Press, p. 236, ISBN 978-0-19-062561-0,  Between 1858, when the British East India Company transferred power to British Crown rule (the "British Raj"), and 1947, when India gained independence, English gradually developed into the language of government and education. It allowed the Raj to maintain control by creating an elite gentry schooled in British mores, primed to participate in public life, and loyal to the Crown.
7. • Steinback, Susie L. (2012), Understanding the Victorians: Politics, Culture and Society in Nineteenth-Century Britain, London and New York: Routledge, p. 68, ISBN 978-0-415-77408-6,  The rebellion was put down by the end of 1858. The British government passed the Government of India Act, and began direct Crown rule. This era was referred to as the British Raj (though in practice much remained the same).
   • Ahmed, Omar (2015), Studying Indian Cinema, Auteur (now an imprint of Liverpool University Press), p. 221, ISBN 9781800347380,  The film opens with what is a lengthy prologue, contextualising the time and place through a detailed voice-over by Amitabh Bachchan. We are told that the year is 1893. This is significant as it was the height of the British Raj, a period of crown rule lasting from 1858 to 1947.
   • Wright, Edmund (2015), A Dictionary of World History, Oxford University Press, p. 537, ISBN 978-0-19-968569-1,  More than 500 Indian kingdoms and principalities […] existed during the 'British Raj' period (1858–1947) The rule is also called Crown rule in India
   • Fair, C. Christine (2014), Fighting to the End: The Pakistan Army's Way of War, Oxford University Press, p. 61, ISBN 978-0-19-989270-9,  […] by 1909 the Government of India, reflecting on 50 years of Crown rule after the rebellion, could boast that […]
8. • Glanville, Luke (2013), Sovereignty and the Responsibility to Protect: A New History, University of Chicago Press, p. 120, ISBN 978-0-226-07708-6 Quote: "Mill, who was himself employed by the British East India company from the age of seventeen until the British government assumed direct rule over India in 1858."
   • Pykett, Lyn (2006), Wilkie Collins, Oxford World's Classics: Authors in Context, Oxford University Press, p. 160, ISBN 978-0-19-284034-9,  In part, the Mutiny was a reaction against this upheavel of traditional Indian society. The suppression of the Mutiny after a year of fighting was followed by the break-up of the East India Company, the exile of the deposed emperor and the establishment of the British Raj, and direct rule of the Indian subcontinent by the British.
   • Lowe, Lisa (2015), The Intimacies of Four Continents, Duke University Press, p. 71, ISBN 978-0-8223-7564-7,  Company rule in India lasted effectively from the Battle of Plassey in 1757 until 1858, when following the 1857 Indian Rebellion, the British Crown assumed direct colonial rule of India in the new British Raj.
9. • Vanderven, Elizabeth (2019), "National Education Systems: Asia", ใน Rury, John L.; Tamura, Eileen H. (บ.ก.), The Oxford Handbook of the History of Education, Oxford University Press, p. 213-227, 222, ISBN 978-0-19-934003-3,  During the British East India Company's domination of the Indian subcontinent (1757-1858) and the subsequent British Raj (1858-1947), it was Western-style education that came to be promoted by many as the base upon which a national and uniform education system should be built.
   • Lapidus, Ira M. (2014), A History of Islamic Societies (3 ed.), Cambridge University Press, p. 393, ISBN 978-0-521-51430-9,  Table 14. Muslim India: outline chronology
     Mughal Empire ... 1526-1858
     Akbar I ... 1556-1605
     Aurengzeb ... 1658-1707
     British victory at Plassey ... 1757
     Britain becomes paramount power ... 1818
     British Raj ... 1858-1947
10. Bowen, H. V.; Mancke, Elizabeth; Reid, John G. (2012), Britain's Oceanic Empire: Atlantic and Indian Ocean Worlds, C. 1550–1850, Cambridge University Press, p. 106, ISBN 978-1-107-02014-6 Quote: "British India, meanwhile, was itself the powerful 'metropolis' of its own colonial empire, 'the Indian empire'."
11. British Empire - Relations with Bhutan
12. British Empire - Relations with Nepal
13. "British Indian Passport of Muhammad Ali Jinnah". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-02-10. สืบค้นเมื่อ 2016-12-23.
14. Imperial Gazetteer of India vol. IV 1909, p. 46

บรรณานุกรม

แหล่งอ้างอิงเกี่ยวกับด้านการสำรวจ

• Allan, J., T. Wolseley Haig, H. H. Dodwell. The Cambridge Shorter History of India (1934) 996 pp.
• Bandhu, Deep Chand. History of Indian National Congress (2003) 405pp
• Bandyopadhyay, Sekhar (2004), From Plassey to Partition: A History of Modern India, Orient Longman. Pp. xx, 548., ISBN 978-81-250-2596-2.
• Bayly, C. A. (1990), Indian Society and the Making of the British Empire (The New Cambridge History of India), Cambridge and London: Cambridge University Press. Pp. 248, ISBN 978-0-521-38650-0.
• Bose, Sugata; Jalal, Ayesha (2003), Modern South Asia: History, Culture, Political Economy (2nd ed.), Routledge, ISBN 0-415-30787-2
• Brown, Judith M. (1994) [First published 1984], Modern India: The Origins of an Asian Democracy, Oxford University Press. Pp. xiii, 474, ISBN 978-0-19-873113-9.
• Bose, Sugata; Jalal, Ayesha (2004), Modern South Asia: History, Culture, Political Economy (2nd ed.), Routledge, ISBN 978-0-415-30787-1
• Chhabra, G. S. (2005) [First published 1971], Advanced Study in the History of Modern India, vol. III (1920–1947) (Revised ed.), New Delhi: Lotus Press, p. 2, ISBN 978-81-89093-08-2
• Copland, Ian (2001), India 1885–1947: The Unmaking of an Empire (Seminar Studies in History Series), Harlow and London: Pearson Longmans. Pp. 160, ISBN 978-0-582-38173-5
• Coupland, Reginald. India: A Re-Statement (Oxford University Press, 1945)
• Dodwell H. H., ed. The Cambridge History of India. Volume 6: The Indian Empire 1858–1918. With Chapters on the Development of Administration 1818–1858 (1932) 660 pp. online edition; also published as vol 5 of the Cambridge History of the British Empire
• Gilmour, David. The British in India: A Social History of the Raj(2018); expanded edition of The Ruling Caste: Imperial Lives in the Victorian Raj (2007) Excerpt and text search
• Herbertson, A.J. and O.J.R. Howarth. eds. The Oxford Survey Of The British Empire (6 vol 1914) online vol 2 on Asia pp. 1–328 on India
• James, Lawrence. Raj: The Making and Unmaking of British India (2000)
• Judd, Denis (2004), The Lion and the Tiger: The Rise and Fall of the British Raj, 1600–1947, Oxford and New York: Oxford University Press. Pp. xiii, 280, ISBN 978-0-19-280358-0.
• Louis, William Roger, and Judith M. Brown, eds. The Oxford History of the British Empire (5 vol 1999–2001), with numerous articles on the Raj
• Low, D. A. (1993), Eclipse of Empire, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-45754-5
• Ludden, David E. (2002), India And South Asia: A Short History, Oxford: Oneworld, ISBN 978-1-85168-237-9
• Majumdar, Ramesh Chandra; Raychaudhuri, Hemchandra; Datta, Kalikinkar (1950), An advanced history of India
• Majumdar, R. C. ed. (1970). British paramountcy and Indian renaissance. (The history and culture of the Indian people) Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan.
• Mansingh, Surjit The A to Z of India (2010), a concise historical encyclopaedia
• Marshall, P. J. (2001), The Cambridge Illustrated History of the British Empire, 400 pp., Cambridge and London: Cambridge University Press., ISBN 978-0-521-00254-7.
• Markovits, Claude (2004), A History of Modern India, 1480–1950, Anthem Press, ISBN 978-1-84331-004-4
• Metcalf, Barbara D.; Metcalf, Thomas R. (2006), A Concise History of Modern India (Cambridge Concise Histories), Cambridge and New York: Cambridge University Press. Pp. xxxiii, 372, ISBN 978-0-521-68225-1
• Moon, Penderel. The British Conquest and Dominion of India (2 vol. 1989) 1235pp; the fullest scholarly history of political and military events from a British top-down perspective;
• Oldenburg, Philip (2007), "India: Movement for Freedom", Encarta Encyclopedia, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 31 October 2009
• Panikkar, K. M. (1953). Asia and Western dominance, 1498–1945, by K.M. Panikkar. London: G. Allen and Unwin.
• Peers, Douglas M. (2006), India under Colonial Rule 1700–1885, Harlow and London: Pearson Longmans. Pp. xvi, 163, ISBN 978-0-582-31738-3.
• Riddick, John F. The history of British India: a chronology (2006) excerpt and text search, covers 1599–1947
• Riddick, John F. Who Was Who in British India (1998), covers 1599–1947
• Robb, Peter (2002), A History of India, Palgrave Macmillan, ISBN 978-0-230-34549-2
• Sarkar, Sumit (2004) [First published 1983], Modern India, 1885–1947, Delhi: Macmillan, ISBN 978-0-333-90425-1
• Smith, Vincent A. (1958) The Oxford History of India (3rd ed.) the Raj section was written by Percival Spear
• Somervell, D.C. The Reign of King George V, (1936) covers Raj 1910–35 pp. 80–84, 282–91, 455–64 online free
• Spear, Percival (1990) [First published 1965], A History of India, Volume 2, New Delhi and London: Penguin Books. Pp. 298, ISBN 978-0-14-013836-8.
• Stein, Burton (2001) [First published 1998], A History of India, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-565446-2.
• Stein, Burton (2010) [First published 1998], A History of India (2nd ed.), John Wiley & Sons, ISBN 978-1-4443-2351-1.
• Thompson, Edward, and G.T. Garratt. Rise and Fulfilment of British Rule in India (1934) 690 pages; scholarly survey, 1599–1933 excerpt and text search
• Wolpert, Stanley (2004), A New History of India (7th ed.), Oxford and New York: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-516677-4.
• Wolpert, Stanley, ed. Encyclopedia of India (4 vol. 2005) comprehensive coverage by scholars
• Wolpert, Stanley A. (2006), Shameful Flight: The Last Years of the British Empire in India, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-539394-1

แหล่งอ้างอิงที่ได้รับการศึกษาเป็นพิเศษ

• Baker, David (1993), Colonialism in an Indian Hinterland: The Central Provinces, 1820–1920, Delhi: Oxford University Press. Pp. xiii, 374, ISBN 978-0-19-563049-7
• Bayly, Christopher (2000), Empire and Information: Intelligence Gathering and Social Communication in India, 1780–1870 (Cambridge Studies in Indian History and Society), Cambridge University Press. Pp. 426, ISBN 978-0-521-66360-1
• Bayly, Christopher; Harper, Timothy (2005), Forgotten Armies: The Fall of British Asia, 1941–1945, Harvard University Press, ISBN 978-0-674-01748-1, สืบค้นเมื่อ 22 September 2013
• Bayly, Christopher; Harper, Timothy (2007), Forgotten Wars: Freedom and Revolution in Southeast Asia, Harvard University Press, ISBN 978-0-674-02153-2, สืบค้นเมื่อ 21 September 2013
• Bayly, Christopher Alan. Imperial Meridian: The British Empire and the World 1780-1830. (Routledge, 2016).
• Bose, Sudhindra (1916), Some Aspects of British Rule in India, Studies in the Social Sciences, vol. V, Iowa City: The University, pp. 79–81
• Bosma, Ulbe (2011), Emigration: Colonial circuits between Europe and Asia in the 19th and early 20th century, EGO - European History Online, Mainz: Institute of European History, retrieved: March 25, 2021 (pdf).
• Brown, Judith M. Gandhi: Prisoner of Hope (1991), scholarly biography
• Brown, Judith M.; Louis, Wm. Roger, บ.ก. (2001), Oxford History of the British Empire: The Twentieth Century, Oxford University Press. pp. 800, ISBN 978-0-19-924679-3
• Buckland, C.E. Dictionary of Indian Biography (1906) 495 pp. full text
• Carrington, Michael (May 2013), "Officers, Gentlemen, and Murderers: Lord Curzon's campaign against "collisions" between Indians and Europeans, 1899–1905", Modern Asian Studies, 47 (3): 780–819, doi:10.1017/S0026749X12000686, S2CID 147335168
• Chandavarkar, Rajnarayan (1998), Imperial Power and Popular Politics: Class, Resistance and the State in India, 1850–1950, (Cambridge Studies in Indian History & Society). Cambridge University Press. Pp. 400, ISBN 978-0-521-59692-3.
• Chatterji, Joya (1993), Bengal Divided: Hindu Communalism and Partition, 1932–1947, Cambridge University Press. Pp. 323, ISBN 978-0-521-52328-8.
• Copland, Ian (2002), Princes of India in the Endgame of Empire, 1917–1947, (Cambridge Studies in Indian History & Society). Cambridge University Press. Pp. 316, ISBN 978-0-521-89436-4.
• Das, Manmath Nath (1964). India under Morley and Minto: politics behind revolution, repression and reforms. G. Allen and Unwin. ISBN 9780049540026.
• Davis, Mike (2001), Late Victorian Holocausts, Verso Books, ISBN 978-1-85984-739-8
• Dewey, Clive. Anglo-Indian Attitudes: The Mind of the Indian Civil Service (2003)
• Ewing, Ann. "Administering India: The Indian Civil Service", History Today, June 1982, 32#6 pp. 43–48, covers 1858–1947
• Fieldhouse, David (1996), "For Richer, for Poorer?", ใน Marshall, P. J. (บ.ก.), The Cambridge Illustrated History of the British Empire, Cambridge: Cambridge University Press. Pp. 400, pp. 108–146, ISBN 978-0-521-00254-7
• Gilmartin, David. 1988. Empire and Islam: Punjab and the Making of Pakistan. University of California Press. 258 pages. ISBN 978-0-520-06249-8.
• Gilmour, David. Curzon: Imperial Statesman (2006) excerpt and text search
• Gopal, Sarvepalli. British Policy in India 1858–1905 (2008)
• Gopal, Sarvepalli (1976), Jawaharlal Nehru: A Biography, Harvard U. Press, ISBN 978-0-674-47310-2, สืบค้นเมื่อ 21 February 2012
• Gopal, Sarvepalli. Viceroyalty of Lord Irwin 1926–1931 (1957)
• Gopal, Sarvepalli (1953), The Viceroyalty of Lord Ripon, 1880–1884, Oxford U. Press, สืบค้นเมื่อ 21 February 2012
• Gould, William (2004), Hindu Nationalism and the Language of Politics in Late Colonial India, Cambridge U. Press. Pp. 320.
• Grove, Richard H. (2007), "The Great El Nino of 1789–93 and its Global Consequences: Reconstructing an Extreme Climate Even in World Environmental History", The Medieval History Journal, 10 (1&2): 75–98, doi:10.1177/097194580701000203, hdl:1885/51009, S2CID 162783898
• Hall-Matthews, David (November 2008), "Inaccurate Conceptions: Disputed Measures of Nutritional Needs and Famine Deaths in Colonial India", Modern Asian Studies, 42 (6): 1189–1212, doi:10.1017/S0026749X07002892, S2CID 146232991
• Headrick, Daniel R. (1988), The tentacles of progress: technology transfer in the age of imperialism, 1850–1940
• Hyam, Ronald (2007), Britain's Declining Empire: The Road to Decolonisation, 1918–1968, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-86649-1
• Imperial Gazetteer of India vol. III (1907), The Indian Empire, Economic (Chapter X: Famine), pp. 475–502, Published under the authority of His Majesty's Secretary of State for India in Council, Oxford at the Clarendon Press. Pp. xxx, 1 map, 552.
• The Imperial Gazetteer of India, vol. IV: The Indian Empire, Administrative, Oxford: Clarendon Press, 1909
• Jalal, Ayesha (1993), The Sole Spokesman: Jinnah, the Muslim League and the Demand for Pakistan, Cambridge U. Press, 334 pages.
• Kaminsky, Arnold P. The India Office, 1880–1910 (1986) excerpt and text search, focus on officials in London
• Khan, Yasmin (2007), The Great Partition: The Making of India and Pakistan, Yale U. Press, 250 pages, ISBN 978-0-300-12078-3
• Khan, Yasmin. India At War: The Subcontinent and the Second World War (2015), wide-ranging scholarly survey excerpt; also published as Khan, Yasmin. The Raj At War: A People's History Of India's Second World War (2015) a major, comprehensive scholarly study
• Klein, Ira (July 2000), "Materialism, Mutiny and Modernization in British India", Modern Asian Studies, 34 (3): 545–80, doi:10.1017/S0026749X00003656, JSTOR 313141, S2CID 143348610
• Koomar, Roy Basanta (2009), The Labor Revolt in India, BiblioBazaar, LLC, pp. 13–14, ISBN 978-1-113-34966-8
• Kumar, Deepak. Science and the Raj: A Study of British India (2006)
• Lipsett, Chaldwell. Lord Curzon in India 1898–1903 (1903) excerpt and text search 128pp
• Low, D. A. (2002), Britain and Indian Nationalism: The Imprint of Ambiguity 1929–1942, Cambridge University Press. Pp. 374, ISBN 978-0-521-89261-2.
• MacMillan, Margaret. Women of the Raj: The Mothers, Wives, and Daughters of the British Empire in India (2007)
• Metcalf, Thomas R. (1991), The Aftermath of Revolt: India, 1857–1870, Riverdale Co. Pub. Pp. 352, ISBN 978-81-85054-99-5
• Metcalf, Thomas R. (1997), Ideologies of the Raj, Cambridge University Press, Pp. 256, ISBN 978-0-521-58937-6
• Moore, Robin J. (2001a), "Imperial India, 1858–1914", ใน Porter, Andrew N. (บ.ก.), Oxford History of the British Empire, vol. III: The Nineteenth Century, pp. 422–46, ISBN 978-0-19-924678-6
• Moore, Robin J. "India in the 1940s", in Robin Winks, ed. Oxford History of the British Empire: Historiography, (2001b), pp. 231–42
• Nehru, Jawaharlal (1946), Discovery of India, Delhi: Oxford University Press
• Porter, Andrew, บ.ก. (2001), Oxford History of the British Empire: Nineteenth Century, Oxford University Press. Pp. 800, ISBN 978-0-19-924678-6
• Raghavan, Srinath. India's War: World War II and the Making of Modern South Asia (2016). wide-ranging scholarly survey excerpt
• Rai, Lajpat (2008), England's Debt to India: A Historical Narrative of Britain's Fiscal Policy in India, BiblioBazaar, LLC, pp. 263–281, ISBN 978-0-559-80001-6
• Raja, Masood Ashraf (2010), Constructing Pakistan: Foundational Texts and the Rise of Muslim National Identity, 1857–1947, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-547811-2
• Ramusack, Barbara (2004), The Indian Princes and their States (The New Cambridge History of India), Cambridge University Press. Pp. 324, ISBN 978-0-521-03989-5
• Read, Anthony, and David Fisher; The Proudest Day: India's Long Road to Independence (W. W. Norton, 1999) Archive.org, borrowable
• Riddick, John F. The History of British India: A Chronology (2006) excerpt
• Riddick, John F. Who Was Who in British India (1998); 5000 entries excerpt
• Shaikh, Farzana (1989), Community and Consensus in Islam: Muslim Representation in Colonial India, 1860–1947, Cambridge University Press. Pp. 272., ISBN 978-0-521-36328-0.
• Talbot, Ian; Singh, Gurharpal, บ.ก. (1999), Region and Partition: Bengal, Punjab and the Partition of the Subcontinent, Oxford University Press. Pp. 420, ISBN 978-0-19-579051-1.
• Thatcher, Mary. Respected Memsahibs: an Anthology (Hardinge Simpole, 2008)
• Tinker, Hugh (October 1968), "India in the First World War and after", Journal of Contemporary History, 3 (4, 1918–19: From War to Peace): 89–107, doi:10.1177/002200946800300407, JSTOR 259853, S2CID 150456443.
• Voigt, Johannes. India in The Second World War (1988)
• Wainwright, A. Martin (1993), Inheritance of Empire: Britain, India, and the Balance of Power in Asia, 1938–55, Praeger Publishers. Pp. xvi, 256, ISBN 978-0-275-94733-0.
• Wolpert, Stanley A. (2007), "India: British Imperial Power 1858–1947 (Indian nationalism and the British response, 1885–1920; Prelude to Independence, 1920–1947)", Encyclopædia Britannica.
• Wolpert, Stanley A. Jinnah of Pakistan (2005)
• Wolpert, Stanley A. Tilak and Gokhale: revolution and reform in the making of modern India (1962) full text online

แหล่งอ้างอิงเกี่ยวกับด้านเศรษฐกิจและประวัติศาสตร์สังคม

• Anstey, Vera. The economic development of India (4th ed. 1952), 677pp; thorough scholarly coverage; focus on 20th century down to 1939
• Ballhatchet, Kenneth. Race, Sex, and Class under the Raj: Imperial Attitudes and Policies and Their Critics, 1793–1905 (1980).
• Chaudhary, Latika, et al. eds. A New Economic History of Colonial India (2015)
• Derbyshire, I. D. (1987), "Economic Change and the Railways in North India, 1860–1914", Population Studies, 21 (3): 521–45, doi:10.1017/s0026749x00009197, JSTOR 312641, S2CID 146480332
• Chaudhuri, Nupur. "Imperialism and Gender." in Encyclopedia of European Social History, edited by Peter N. Stearns, (vol. 1, 2001), pp. 515–521. online emphasis on Raj.
• Dutt, Romesh C. The Economic History of India under early British Rule (1901); The Economic History of India in the Victorian Age (1906) online
• Gupta, Charu, ed. Gendering Colonial India: Reforms, Print, Caste and Communalism (2012)
• Hyam, Ronald. Empire and Sexuality: The British Experience (1990).
• Kumar, Dharma; Desai, Meghnad (1983), The Cambridge Economic History of India, vol. 2: c. 1757–c. 1970, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-22802-2
• Lockwood, David. The Indian Bourgeoisie: A Political History of the Indian Capitalist Class in the Early Twentieth Century (I.B. Tauris, 2012) 315 pages; focus on Indian entrepreneurs who benefited from the Raj, but ultimately sided with the Indian National Congress.
• O'Dell, Benjamin D (2014). "Beyond Bengal: Gender, Education, And The Writing Of Colonial Indian History" (PDF). Victorian Literature and Culture. 42 (3): 535–551. doi:10.1017/S1060150314000138. S2CID 96476257.^{[ลิงก์เสีย]}
• Roy, Tirthankar (Summer 2002), "Economic History and Modern India: Redefining the Link", The Journal of Economic Perspectives, 16 (3): 109–30, doi:10.1257/089533002760278749, JSTOR 3216953
• Sarkar, J. (2013, reprint). Economics of British India ... Third edition. Enlarged and partly rewritten. Calcutta: M.C. Sarkar & Sons.
• Simmons, Colin (1985), "'De-Industrialization', Industrialization and the Indian Economy, c. 1850–1947", Modern Asian Studies, 19 (3): 593–622, doi:10.1017/s0026749x00007745, JSTOR 312453, S2CID 144581168
• Sinha, Mrinalini. Colonial Masculinity: The 'Manly Englishman' and the 'Effeminate Bengali' in the Late Nineteenth Century (1995).
• Strobel, Margaret. European Women and the Second British Empire (1991).
• Tirthankar, Roy (2014), "Financing the Raj: the City of London and colonial India 1858–1940", Business History, 56 (6): 1024–1026, doi:10.1080/00076791.2013.828424, S2CID 153716644
• Tomlinson, Brian Roger (1993), The Economy of Modern India, 1860–1970, New Cambridge history of India, vol. III, 3, Cambridge University Press, p. 109, ISBN 978-0-521-36230-6
• Tomlinson, Brian Roger (October 1975), "India and the British Empire, 1880–1935", Indian Economic and Social History Review, 12 (4): 337–380, doi:10.1177/001946467501200401, S2CID 144217855

แหล่งอ้างอิงเกี่ยวกับประวัติศาสตร์นิพนธ์และความทรงจำ

• Andrews, C.F. (2017). India and the Simon Report. Routledge reprint of 1930 first edition. p. 11. ISBN 9781315444987.
• Durant, Will (2011, reprint). The case for India. New York: Simon and Schuster.
• Ellis, Catriona (2009). "Education for All: Reassessing the Historiography of Education in Colonial India". History Compass. 7 (2): 363–75. doi:10.1111/j.1478-0542.2008.00564.x.
• Gilmartin, David (2015). "The Historiography of India's Partition: Between Civilization and Modernity". The Journal of Asian Studies. 74 (1): 23–41. doi:10.1017/s0021911814001685. S2CID 67841003.
• Major, Andrea (2011). "Tall tales and true: India, historiography and British imperial imaginings". Contemporary South Asia. 19 (3): 331–32. doi:10.1080/09584935.2011.594257. S2CID 145802033.
• Mantena, Rama Sundari. The Origins of Modern Historiography in India: Antiquarianism and Philology (2012)
• Moor-Gilbert, Bart. Writing India, 1757–1990: The Literature of British India (1996) on fiction written in English
• Mukherjee, Soumyen. "Origins of Indian Nationalism: Some Questions on the Historiography of Modern India." Sydney Studies in Society and Culture 13 (2014). online
• Nawaz, Rafida, and Syed Hussain Murtaza. "Impact of Imperial Discourses on Changing Subjectivities in Core and Periphery: A Study of British India and British Nigeria." Perennial Journal of History 2.2 (2021): 114-130. online
• Nayak, Bhabani Shankar. "Colonial world of postcolonial historians: reification, theoreticism, and the neoliberal reinvention of tribal identity in India." Journal of Asian and African Studies 56.3 (2021): 511-532 online.
• Parkash, Jai. "Major trends of historiography of revolutionary movement in India – Phase II." (PhD dissertation, Maharshi Dayanand University, 2013). online
• Philips, Cyril H. ed. Historians of India, Pakistan and Ceylon (1961), reviews the older scholarship
• Stern, Philip J (2009). "History and Historiography of the English East India Company: Past, Present, and Future". History Compass. 7 (4): 1146–80. doi:10.1111/j.1478-0542.2009.00617.x.
• Stern, Philip J. "Early Eighteenth-Century British India: Antimeridian or antemeridiem?." 'Journal of Colonialism and Colonial History 21.2 (2020) pp 1–26, focus on C.A. Bayly, Imperial Meridian online.
• Whitehead, Clive (2005). "The historiography of British imperial education policy, Part I: India". History of Education. 34 (3): 315–329. doi:10.1080/00467600500065340. S2CID 144515505.
• Winks, Robin, ed. Historiography (1999) vol. 5 in William Roger Louis, eds. The Oxford History of the British Empire
• Winks, Robin W. The Historiography of the British Empire-Commonwealth: Trends, Interpretations and Resources (1966)
• Young, Richard Fox, ed. (2009). Indian Christian Historiography from Below, from Above, and in Between India and the Indianness of Christianity: Essays on Understanding – Historical, Theological, and Bibliographical – in Honor of Robert Eric Frykenberg

หนังสืออ่านเพิ่ม

• Malone, David M., C. Raja Mohan, and Srinath Raghavan, eds. The Oxford handbook of Indian foreign policy (2015) excerpt pp 55–79.
• Simon Report (1930) vol 1, wide-ranging survey of conditions
• Editors, Charles Rivers (2016). The British Raj: The History and Legacy of Great Britain's Imperialism in India and the Indian subcontinent.
• Keith, Arthur Berriedale (1912). Responsible government in the dominions. The Clarendon press., major primary source

หนังสือประจำรายปีและการบันทึกทางสถิติ

• Indian Year-book for 1862: A review of social, intellectual, and religious progress in India and Ceylon (1863), ed. by John Murdoch online edition 1861 edition
• The Year-book of the Imperial Institute of the United Kingdom, the colonies and India: a statistical record of the resources and trade of the colonial and Indian possessions of the British Empire (2nd ed.), India, 1893, pp. 375–462 – โดยทาง Google Books
• The Imperial Gazetteer of India (26 vol, 1908–31), highly detailed description of all of India in 1901. online edition
• Statistical abstract relating to British India, from 1895–96 to 1904–05 (London, 1906) full text online,
• The Cyclopedia of India: biographical, historical, administrative, commercial (1908) business history, biographies, illustrations
• The Indian Year Book: 1914 (1914)
• The Indian Annual Register: A digest of public affairs of India regarding the nation's activities in the matters, political, economic, industrial, educational, etc. during the period 1919–1947 online
  • 1930 edition
  • 1921 edition
  • 1919–1947 editions