โบอิง 787 ดรีมไลเนอร์

โบอิง 787 ดรีมไลเนอร์ (อังกฤษ: Boeing 787 Dreamliner) เป็นอากาศยานไอพ่นลำตัวกว้างขนาดกลาง ซึ่งได้รับการออกแบบและผลิตโดยฝ่ายผลิตเครื่องบินพาณิชย์โบอิง เป็นอากาศยานที่มีพิสัยบินระยะปานกลางถึงระยะไกล หลังจากที่ได้พับโครงการโซนิคครุยเซอร์แล้ว โบอิงได้ประกาศเปิดตัวโครงการ 7E7 ในวันที่ 29 มกราคม ค.ศ. 2003^[2] ซึ่งเป็นอากาศยานที่จะพัฒนาประสิทธิภาพการทำงานเป็นหลัก โบอิง 787 ลำแรกเผยโฉมในพิธีเปิดตัวเมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 ที่โรงงานประกอบเอเวอร์เร็ตต์ของโบอิง โดยที่มันได้กลายมาเป็นเครื่องบินโดยสารลำตัวกว้างที่ขายเร็วที่สุดในประวัติศาสตร์ โดยมียอดสั่งถึง 677 ลำ^[3] จนถึงเดือนตุลาคม พ.ศ. 2554 มีการสั่งซื้อโบอิง 787 จำนวน 797 ลำ เข้ามาจากผู้ให้บริการสายการบิน 57 ราย^[4]

โบอิง 787 ดรีมไลเนอร์
โบอิง 787-8 ดรีมไลเนอร์ของไชนาเซาเทิร์นแอร์ไลน์
ข้อมูลทั่วไป
บทบาท	อากาศยานไอพ่นลำตัวกว้าง
ชาติกำเนิด	สหรัฐอเมริกา
บริษัทผู้ผลิต	เครื่องบินพาณิชย์โบอิง
สถานะ	ในประจำการ
ผู้ใช้งานหลัก	ออล นิปปอน แอร์เวย์ ยูไนเต็ดแอร์ไลน์ เจแปนแอร์ไลน์ อเมริกันแอร์ไลน์
จำนวนที่ผลิต	1093 ลำ ณ เดือนตุลาคม ค.ศ. 2023[1]
ประวัติ
สร้างเมื่อ	ค.ศ. 2007–ปัจจุบัน
เริ่มใช้งาน	26 ตุลาคม ค.ศ. 2011 โดยออลนิปปอนแอร์เวย์
เที่ยวบินแรก	15 ธันวาคม ค.ศ. 2009

โบอิง 787 สามารถรองรับผู้โดยสารได้ลำละ 210 ถึง 290 คน ขึ้นอยู่กับรุ่น โบอิงแถลงว่า เครื่องบินดังกล่าวเป็นเครื่องบินโดยสารที่ประหยัดเชื้อเพลิงที่สุดของบริษัท และเป็นเครื่องบินโดยสารสำคัญแบบแรกของโลกที่ใช้วัสดุผสมในการก่อสร้างเป็นส่วนใหญ่^[5] โบอิง 787 บริโภคเชื้อเพลิงน้อยกว่าโบอิง 767 ที่มีขนาดเท่ากันถึง 20%^[6] ลักษณะที่แตกต่างที่สุดมีทั้งที่กันลมสี่แผง เชฟรอนลดเสียงบนส่วนแยกเครื่องยนต์ (engine nacelle) และเส้นระดับเสียง (nose contour) ที่เรียบขึ้น

การพัฒนาและการผลิตโบอิง 787 เกี่ยวข้องกับความร่วมมือระหว่างผู้ผลิตวัตถุดิบหลายรายทั่วโลก การประกอบขั้นสุดท้ายประกอบขึ้นที่โรงงานเอเวอร์เรตต์โบอิงในเอเวอร์เรตต์ รัฐวอชิงตัน เครื่องบินจะยังมีการประกอบขึ้นที่โรงงานแห่งใหม่ในนอร์ทชาลสตัน รัฐเซาท์แคโรไลนา โรงงานทั้งสองจะส่งมองเครื่อง 787 ให้แก่ผู้ให้บริการเครื่องบินโดยสาร โครงการดังกล่าวต้องล่าช้าออกไปหลายครั้ง จากที่เคยวางแผนจะให้บริการตั้งแต่เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2551 การขึ้นบินครั้งแรกของเครื่องมีขึ้นเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม พ.ศ. 2552 และสิ้นสุดการทดสอบการบินในกลาง พ.ศ. 2554 เอกสารรับรองของสำนักงานควบคุมความปลอดภัยการบินแห่งยุโรปสุดท้ายได้รับในปลายเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2554 และโมเดลแรกถูกส่งมอบในปลายเดือนกันยายน พ.ศ. 2554 และเข้าให้บริการเชิงพาณิชย์ตั้งแต่วันที่ 26 ตุลาคม พ.ศ. 2554^[7]

ข้อมูลเบื้องต้น

ในช่วงแรกนั้น โบอิง ต้องการจะพัฒนาเครื่องบินุร่นใหม่เพื่อทดแทน 767 ที่มียอดสั่งซื้อชะลอตัวลง เพื่อจะแข่งขันกับเครื่องบินแอร์บัส เอ 330-200 แต่ใช้เชื้อเพลิงในปริมาณที่เท่ากับ 767 และ เอ330 แต่ภายหลังเหตุการณ์วินาศกรรม 11 กันยายน พ.ศ. 2544และวิกฤติราคาน้ำมัน ทำให้ไม่เป็นที่ตอบรับมากนัก โบอิงจึงปรับเปลี่ยนโครงการมาพัฒนาเครื่องบินโดยสารโดยนำเครื่องเทคโนโลยีที่ได้จากการพัฒนาเครื่องบินความเร็วเหนือเสียงมาใช้แทน และใช้ชื่อว่า 7E7 (มีรหัสระหว่างการพัฒนาว่า Y2 ในโครงการโบอิงเยลโลสโตนโปรเจกต์)

จนในวันที่ 28 มกราคม พ.ศ. 2548 โบอิงได้เปลี่ยนชื่อรุ่นมาเป็น 787 และได้เปิดเผยแบบขั้นสุดท้ายในวันที่ 26 เมษายน ในปีเดียวกัน โดยโบอิงจะผลิตออกมา 3 รุ่น คือ

• 787-8 พิสัยบินระยะไกล (13,620 กิโลเมตร) เพื่อทดแทนรุ่น 757-300, 767-200 และ-300 โดยมีลักษณะของปลายปีกเครื่องบินที่แตกแต่างจากรุ่นอื่น และมีออลนิปปอนแอร์เวย์เป็นสายการบินส่งมอบรายแรก^[8] และเจแปนแอร์ไลน์เป็นลูกค้าอีกหนึ่งราย^[9]
• 787-9 เป็นรุ่นที่เป็นโครงสร้างพื้นฐานของ 787 มีพิสัยบินระยะไกล (14,140 กิโลเมตร) เพื่อทดแทนรุ่น โบอิง 767-200ER และ โบอิง 767-300ER และจะเป็นรุ่นแรกของ 787 ที่จะเริ่มให้บริการในปีพ.ศ. 2551
• 787-10 มีพิสัยบินระยะไกล (11,910 กิโลเมตร) เป็นรุ่นที่ขยายลำตัวให้ยาวขึ้นจาก 787-8 เพื่อทดแทนรุ่น โบอิง 767-400ER โดยมีสิงคโปร์ แอร์ไลน์ เป็นสายการบินที่ส่งมอบรายแรก

รุ่น

เครื่องบินดรีมไลเนอร์รุ่น 787-8 ซึ่งเป็นรุ่นที่สั้นที่สุดได้เริ่มทำการบินครั้งแรกเมื่อเดือนธันวาคม ค.ศ. 2009 และรุ่น 787-9 ซึ่งมีพิสัยการบินไกลกว่าเมื่อเดือนกันยายน ค.ศ. 2013 ส่วนรุ่นที่สามารถบินได้ไกลที่สุดคือ 787-10 โดยยังไม่ได้เริ่มทำการบิน

787-8

787-8 ของ การบินไทย

เครื่องบินรุ่น 787-8 ซึ่งเป็นรุ่นแรกที่เริ่มทำการบินตั้งแต่ปีค.ศ. 2011 นั้นสามารถจุผู้โดยสารได้ 242 คน โดยมีพิสัยบินที่ 7,355 ไมล์ทะเล (13,621 กิโลเมตร) เพื่อใช้มาทดแทนรุ่น 767-200ER และ 767-300ER รวมถึงเพื่อใช้ทำการบินแบบไม่หยุดพักโดยไม่ต้องใช้เครื่องบินที่ใหญ่เกินกว่าความสามารถทางการตลาด เครื่องบินรุ่น 787-8 มีสัดส่วนการผลิตถึง 33% (ข้อมูล ณ เดือนตุลาคม ค.ศ. 2017) โดยได้ทำการส่งมอบแล้ว 348 ลำ

787-9

โบอิง 787-9 เผยโฉมครั้งแรกในการบินพาณิชย์กับแอร์นิวซีแลนด์ โดยกำลังลดระดับลงสู่ท่าอากาศยานเพิร์ธเป็นครั้งแรก

เครื่องบินรุ่น 787-9 ได้มีการเพิ่มความยาวจากรุ่น 787-8 ถึง 20 ฟุต (6.1 เมตร) และความแข็งแรงของบริเวณลำตัว โดยสามารถมีน้ำหนักบรรทุกสูงสุดถึง 54,500 ปอนด์ (24,700 กก.) และจุผู้โดยสารได้ถึง 280 คน (สำหรับสามชั้นโดยสาร) โดยมีพิสัยบินไกลถึง 7,635 ไมล์ทะเล (14,140 กิโลเมตร) มีจุดประสงค์หลักเพื่อทดแทนเครื่องบินรุ่น 767-400ER และแข่งขันกับแอร์บัส เอ 330 และเพื่อทำการบินระยะไกลแบบไม่ต้องหยุดพัก

ในปีค.ศ. 2005 โบอิงได้วางแผนไว้ว่าจะสามารถเริ่มให้บริการได้ในปีค.ศ. 2010 โดยสารการบินต่างๆ ได้ข้อสรุปสำหรับการตกแต่งภายในห้องโดยสารได้แล้วเสร็จเมื่อ 1 กรกฎาคม ค.ศ. 2010 และได้เริ่มต้นส่งมอบในปีค.ศ. 2014

เครื่องบินต้นแบบของรุ่น 787-9 ได้ทำการขึ้นบินทดสอบครั้งแรกเมื่อ 17 กันยายน ค.ศ. 2013 และได้ถูกนำมาจัดแสดงก่อนการส่งมอบในงานฟาร์นโบโรแอร์โชว์ในปค.ศ. 2014 ต่อมาเมื่อ 8 กรกฎาคม ค.ศ. 2014 แอร์นิวซีแลนด์ ซึ่งเป็นสายการบินปฐมฤกษ์สำหรับเครื่องบินรุ่นนี้ ได้ทำการบินครั้งแรกในพิธีส่งมอบจากสนามบินเพนฟีล โดยเป็นเครื่องบินรุ่นพิเศษตัวถังสีดำ โดยแอร์นิวซีแลนด์ได้เริ่มใช้บินเพื่อการพาณิชย์เป็นครั้งแรกจากออกแลนด์ไปยังซิดนีย์ในวันที่ 9 สิงหาคม ค.ศ. 2014

สายการบินออล นิปปอน แอร์เวย์ ได้เริ่มทำการบินเมื่อวันที่ 7 สิงหาคม ค.ศ. 2014 ยูไนเต็ด แอร์ไลน์จะเริ่มทำการบินแบบต่อเนื่องจากลอสแอนเจลิสถึงเมลเบิร์นในเดือนตุลาคม ค.ศ. 2014 แอร์ไชน่าเริ่มทำการบินระหว่างปักกิ่งถึงเฉิงตูในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2016 โดย ณ เดือนตุลาคม ค.ศ.​ 2017 54% ของเครื่องบินรุ่นโบอิง 787 เป็นรุ่น 787-9 โดยมีการส่งมอบไปแล้วกว่า 265 ลำ

ความยาวของเครื่องบินที่เพิ่มขึ้นนั้นเกิดขึ้นจากการเพิ่มชิ้นส่วนขนาดยาวสิบฟุตบริเวณลำตัวเครื่องบินด้านหน้าและด้านท้าย โดยเครื่องบินรุ่น 787-8 และ 787-9 ใช้ชิ้นส่วนอะไหล่ร่วมกับถึง 50% โดยส่วนปีก ลำตัว และระบบการบินของรุ่น 787-8 ได้ถูกนำมาปรับปรุงใหม่เพื่อให้ได้ระยะการบินและน้ำหนักบรรทุกสำหรับรุ่น 787-9

787-10

งานเปิดตัวโดยประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ เมื่อ 17 ก.พ. ค.ศ. 2017

ในเดือนธันวาคม ค.ศ. 2005 โบอิงได้เริ่มทำโครงการศึกษาความเป็นไปได้ในการขยายขีดความสามารถในการจุผู้โดยสารของรุ่น 787-9 ซึ่งจากเดิมคือ 290 คน เป็น 310 คน โดยเกิดจากการผลักดันของสายการบินที่สนใจคือ เอมิเรตส์ และควอนตัส โดยจะเรียกเป็นชื่อรุ่นว่า 787-10 ซึ่งจะสามารถเทียบได้กับเครื่องบินรุ่นแอร์บัส เอ 350-900 และโบอิง 777-200ER^[10] โดยต่อมาได้มีการพูดคุยกันระหว่างสายการบินกับโบอิงจนถึงราวต้นปีค.ศ. 2006^[11] ได้มีการเปิดเผยว่าจะมีการพัฒนาเครื่องบินรุ่นนี้ขึ้นแน่นอนเนื่องจากมีสายการบินอื่นที่ให้ความสนใจตามเอมิเรตส์^[12]

ต่อมาเมื่อ 30 พฤษภาคม ค.ศ. 2013 สิงค์โปร์แอร์ไลน์ได้ตกลงเป็นสายการบินปฐมฤกษ์โดยตกลงสั่งซื้อเป็นจำนวน 30 ลำ โดยคาดว่าจะส่งมอบได้ราวปีค.ศ. 2018-2019^[13][14] และเมื่อ 18 มิถุนายน ค.ศ. 2013 โบอิงได้ทำการเปิดตัวเครื่องบินรุ่น 787-10 อย่างเป็นทางการที่งานปารีสแอร์โชว์ โดยมีคำสั่งซื้อถึง 102 ลำ (แอร์ลีสคอร์เปอเรชั่น 30 ลำ สิงคโปร์แอร์ไลน์ 30 ลำ ยูไนเต็ดแอร์ไลน์ 20 ลำ บริติชแอร์เวย์ 12 ลำ และจีอีแคปิตอล เอวิเอชันเซอร์วิส 10 ลำ)^[15]

เครื่องบินรุ่น 787-10 ได้ถูกออกแบบมาเพื่อทดแทนโบอิง 777-200ER แอร์บัส เอ 330 และแอร์บัส เอ 340 โดยจะแข่งขันโดยตรงกับรุ่นเอ 350-900 โดยโบอิงกล่าวว่าสามารถประหยัดเชื้อเพลิงได้ดีกว่าในระยะบินที่ใกล้^[16] โดยรุ่น 787-10 จะมีความยาว 224 ฟุต (68 เมตร) โดยจุผู้โดยสารได้ถึง 330 คนในการจัดที่นั่งแบบสองชั้นโดยสาร และมีพิสัยบินที่ 6,430 ไมล์ทะเล (11,910 กิโลเมตร)^[17]

โดยการออกแบบนั้น โบอิงได้สรุปแบบของเครื่องบินรุ่น 10 เมื่อวันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 2015 และได้เริ่มการประกอบในเดือนมีนาคม ค.ศ. 2016 ผู้ออกแบบได้คาดการณ์ว่าจะสามารถใช้ชิ้นส่วนอะไหล่ร่วมกันกับรุ่น 787-9 ถึง 90% ซึ่งสุดท้ายสามารถทำให้เป็นถึง 95% ส่วนต่อขยายซึ่งมีความยาว 18 ฟุต นั้นอยู่ที่บริเวณด้านหน้าของลำตัว 10 ฟุต และส่วนท้าย 8 ฟุต และยังได้เพิ่มความแข็งแรงของปริเวณฐานปีกสำหรับการรับน้ำหนักบรรทุกที่เพิ่มขึ้น โดยความยาวที่เพิ่มขึ้นนั้นทำให้ต้องมีความเสริมการป้องกันในการเกิตอุบัติเหตุที่ส่วนหางในยามนำเครื่องขึ้นและลง และระบบปรับอากาศนั้นมีความจุมากขึ้นถึง 15% เครื่องยนต์นั้นได้มีการใช้ Rolls-Royce Trent 1000 สำหรับรุ่นแรก และรุ่นที่สาม ส่วนรุ่นที่สองนั้นใช้เครื่องยนต์จากคู่แข่ง ได้แก่ General Electric GEnx-1B

ภายในงานดูไบแอร์โชว์ 2017 ได้มีคำสั่งซื้อ 787-10 ถึง 171 ลำ โดยเอมิเรตส์ได้สั่งซื้อจำนวน 40 ลำ โดยมีทั้งรุ่นที่ให้บริการสองชั้นโดยสาร และสามชั้นโดยสาร ซึ่งสามารถจุผู้โดยสารได้ตั้งแต่ 240-330 คน โดยคาดว่าจะส่งมอบได้ในปีค.ศ. 2022

การให้บริการ

ผู้ให้บริการ

ล็อตโปแลนด์ เป็นผู้ให้บริการโบอิง 787 รายแรกของยุโรป^[18]

บทความหลัก: รายชื่อผู้ให้บริการโบอิง 787 ดรีมไลเนอร์

ณ เดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 2022 มีเครื่องบินโบอิ้ง 787 จำนวน 1,006 ลำที่ให้บริการในสายการบิน ซึ่งประกอบด้วยเครื่องบิน 787-8 จำนวน 377 ลำ, 787-9 จำนวน 568 ลำ และ 787-10 จำนวน 61 ลำ โดยมีคำสั่งซื้อคงค้างสำหรับเครื่องบินเพิ่มเติมอีก 481 ลำ^[19][20] ณ เดือนสิงหาคม 2019 ผู้ให้บริการรายใหญ่ที่สุด ได้แก่ ออล นิปปอน แอร์เวย์ (77), ยูไนเต็ดแอร์ไลน์ (63), เจแปนแอร์ไลน์ (47) และอเมริกันแอร์ไลน์ (46)^[21]

คำสั่งซื้อและการส่งมอบ

ยอดสั่งซื้อและยอดส่งมอบ B787 แบ่งตามรุ่นย่อย

รุ่นย่อย	ยอดสั่งซื้อรวม	ยอดส่งมอบรวม	ยอดยกเลิก
787-8	431	396	35
787-9	1,215	629	586
787-10	266	98	168
รวม	1,912	1,123	789

ข้อมูล ณ มีนาคม 2024^[22]

คุณลักษณะ

คุณลักษณะของ 787^[23]

โมเดล	787-8	787-9	787-10
ลูกเรือในห้องขับ	สองคน
การจัดที่นั่ง: 2 ชั้นโดยสาร	242 ที่นั่ง (24 ชั้นธุรกิจ + 218 ชั้นประหยัด)	290 ที่นั่ง (28 ชั้นธุรกิจ + 262 ชั้นประหยัด)	330 ที่นั่ง (32 ชั้นธุรกิจ + 298 ชั้นประหยัด)
การจัดที่นั่ง: 1 ชั้นโดยสาร	มากสุด 359 ที่นั่ง	มากสุด 406 ที่นั่ง	มากสุด 440 ที่นั่ง
ความยาว	56.72 เมตร	62.81 เมตร	68.28 เมตร
ปีก[24]	377 ตารางเมตร[25] มุมลู่ 32.2°
ช่วงระหว่างปลายปีก[24]	60.12 เมตร
ความสูง[23]	16.92 เมตร	17.02 เมตร
ลำตัว	ในห้องโดยสารกว้าง: 5.49 เมตร;[26] ลำตัวภายนอกกว้าง: 5.77 เมตร / ลำตัวภายนอกสูง: 5.94 เมตร
ความจุห้องสัมภาระ	136.7 ลบ.ม.	172 ลบ.ม.	190.3 ลบ.ม.
น้ำหนักสูงสุดที่บินขึ้นได้ (MTOW)	227,900 กก.	254,700 กก.	250,000 กก.
น้ำหนักบรรทุกสูงสุด	41,100 กก.	53,000 กก.	57,277 กก.
น้ำหนักลำเปล่า (OEW)	120,000 กก.	129,000 กก.	135,500 กก.
ความจุเชื้อเพลิง	126,206 ลิตร / 101,323 กก.	126,372 ลิตร / 101,456 กก.
ความเร็ว	สูงสุด: 956 กม/ชม (มัค 0.9)
พิสัยบิน[27]	13,620 กม.	14,140 กม.	11,910 กม.
การบินขึ้น[a]	2,600 ม.	2,800 ม.	2,800 ม.
เพดานบิน[28]	13,100 ม.		12,500 ม.
เครื่องยนต์ (สองเครื่อง)	General Electric GEnx-1B หรือ Rolls-Royce Trent 1000
กำลังขับ (สองเครื่อง)	64,000 lbf (280 kN)	71,000 lbf (320 kN)	76,000 lbf (340 kN)

เครื่องบินที่ใกล้เคียงกัน

รุ่นที่ใกล้เคียงกัน

• โบอิงโซนิคครุยเซอร์
• โบอิง 747-8
• โบอิง Y1/737RS
• โบอิง Y2
• โบอิง Y3

เครื่องบินที่คล้ายกัน

• โบอิง 767-300ER/-400ER
• แอร์บัส เอ 330-200
• แอร์บัส เอ 350-900