![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Scandium_sublimed_dendritic_and_1cm3_cube.jpg/640px-Scandium_sublimed_dendritic_and_1cm3_cube.jpg&w=640&q=50)
గ్రూప్ 3 మూలకం
From Wikipedia, the free encyclopedia
గ్రూప్ 3 అనేది ఆవర్తన పట్టికలోని పరివర్తన లోహాలలో మొదటి గ్రూపు. ఈ గ్రూపుకు అరుదైన-భూ మూలకాలతో దగ్గరి సంబంధం ఉంది. ఈ గ్రూపు యొక్క కూర్పుకు, స్థానానికీ సంబంధించి కొంత వివాదం ఉన్నప్పటికీ, ఈ గ్రూపులో స్కాండియం (Sc), యట్రియం (Y), లుటీషియం (Lu), లారెన్షియం (Lr) అనే నాలుగు మూలకాలు ఉన్నాయని సాధారణంగా అంగీకరించే విషయం. ఈ గ్ర్జూపును స్కాండియం గ్రూపు లేదా స్కాండియం కుటుంబం అని కూడా అంటారు.
గ్రూపు 3 మూలకాలకు ప్రారంభ పరివర్తన లోహాలకుండే విలక్షణమైన రసాయనిక ధర్మాలుంటాయి: వీటన్నిటికీ +3 ఆక్సీకరణ స్థితి మాత్రమే ప్రధానమైనదిగా ఉంటుంది. మునుపటి ప్రధాన-సమూహ లోహాల లాగానే ఇవి కూడా చాలా ఎలక్ట్రోపోజిటివుగా, తక్కువ స్థాయి సమన్వయ రసాయన శాస్త్రాన్ని కలిగి ఉంటాయి. లాంతనైడ్ సంకోచం ప్రభావాల కారణంగా, యిట్రియం, లుటీషియం లక్షణాలు చాలా సారూప్యంగా ఉంటాయి. యిట్రియం లుటీషియంలు భారీ లాంతనైడ్ల రసాయన శాస్త్రాన్ని కలిగి ఉంటాయి, అయితే స్కాండియంకు ఉన్న చిన్న పరిమాణం కారణంగా అనేక తేడాలను చూపుతుంది. ప్రారంభ పరివర్తన లోహ సమూహాలకు ఉండే - తేలికైన మూలకం చాలా సారూప్యమైన తదుపరి రెండింటి కంటే భిన్నంగా ఉండే లక్షణం దీనికి కూడా ఉంటుంది.
అన్ని గ్రూప్ 3 మూలకాలన్నీ మెత్తనైన, వెండి-లాంటి తెలుపు రంగులో ఉండే లోహాలు. అయితే వాటి కాఠిన్యం, పరమాణు సంఖ్యతో పెరిగే కొద్దీ పెరుగుతుంది. అవి త్వరగా గాలిలో మసకబారుతాయి, నీటితో ప్రతిస్పందిస్తాయి, అయినప్పటికీ వాటి క్రియాశీలత ఆక్సైడ్ పొర ఏర్పడటంతో కప్పడిపోతుంది. వాటిలో మొదటి మూడు సహజంగా సంభవిస్తాయి. ముఖ్యంగా యట్రియం, లుటీషియంలు లాంతనైడ్లతో సారూప్య రసాయన శాస్త్రం కారణంగా వాటితో దాదాపు స్థిరంగా సంబంధం కలిగి ఉంటాయి. లారెన్షియం చాలా రేడియోధార్మికత కలిగినది. ఇది ప్రాకృతికంగా సంభవించదు, కృత్రిమ సంశ్లేషణ ద్వారానే ఉత్పత్తి చేయాలి. అయితే దానిలో గమనించినవి, సిద్ధాంతపరంగా అంచనా వేయబడినవీ అయిన లక్షణాలు లుటీషియం యొక్క భారీ హోమోలాగ్తో స్థిరంగా ఉంటాయి. ఈ గ్రూపు మూలకాల్లో దేనికీ జీవసంబంధమైన పాత్ర లేదు.
చారిత్రికంగా, కొన్నిసార్లు లుటీషియం, లారెన్షియమ్లకు బదులుగా లాంతనమ్ (లా), ఆక్టినియం (ఎసి) లను ఈ గ్రూపులో చేరుస్తూ ఉంటారు. ఇది ఇప్పటికీ కొన్ని పాఠ్యపుస్తకాలలో కనిపిస్తూంటుంది. ఈ రెండు ఎంపికల మధ్య కొన్ని రాజీ సూత్రాలను ప్రతిపాదించారు. ఈ గ్రూపును స్కాండియం, యట్రియంలు మాత్రమే ఉండేలా గ్రూపును కుదించడం లేదా గ్రూపులో మొత్తం 30 లాంతనైడ్లు, ఆక్టినైడ్లనుఅ చేర్చడం వంటివి ఈ ప్రతిపాదనల్లో ఉన్నాయి.