Łęknica
miasto i gmina w województwie lubuskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Łęknica (niem. Lugknitz, łuż. Wjeska[6], 1945–1946 Lubanica[7]) – miasto w Polsce, w województwie lubuskim, w powiecie żarskim, nad Nysą Łużycką.
| miasto i gmina | |||||
 Fragment miejscowości | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| Prawa miejskie | |||||
| Burmistrz |
Piotr Kuliniak | ||||
| Powierzchnia |
16,43[3] km² | ||||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Strefa numeracyjna |
68 | ||||
| Kod pocztowy |
68-208[5] | ||||
| Tablice rejestracyjne |
FZA | ||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |||||
Położenie na mapie powiatu żarskiego  | |||||
 51°32′18″N 14°44′21″E | |||||
| TERC (TERYT) |
0811011 | ||||
| SIMC |
0988508 | ||||
Urząd miejski ul. Żurawska 168-208 Łęknica[5] | |||||
| Strona internetowa | |||||
| BIP | |||||
Pod względem historycznym Łęknica leży na Górnych Łużycach[8]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa zielonogórskiego.
Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Łęknica liczyła 2459 mieszkańców[4].
Początkowa samodzielna gmina (Lugknitz), 31 marca 1940 roku, została przyłączona do Mużakowa (Bad Muskau), po czym do 1945 roku stanowiła jego prawobrzeżną dzielnicę[9].
Historia Łęknicy powiazana jest z miastem Mużakowem (niem. Muskau). Prawa miejskie Mużaków otrzymał w 1452 roku; w ciągu wieków był wielokrotnie niszczony przez pożary i powodzie. Centrum Mużakowa znajdowało się na zachodnim brzegu Nysy, a na wschodnim rozciągały się łąki, pola uprawne i lasy. Graniczyła po tej stronie z Muskau osada o nazwie Wendyjska Wieska, później Luknić i Lugnitz, która dała początek powojennej Łęknicy.
31 marca 1940 Lugknitz włączono do Mużakowa, stając się jego prawobrzeżną dzielnicą[10].
Wojska niemieckie zostały wyparte z miasta 22 lutego 1945 roku przez oddziały 52 armii I Frontu Ukraińskiego[11]. Po ustaleniu granicy polsko–niemieckiej na Nysie Łużyckiej Łęknica (początkowo nazywana Lubanicą) została samodzielną miejscowością bez praw miejskich[12][13]. Polskie oddziały WOP zaczęły pełnić służbę graniczną od jesieni 1945 roku. W 1946 roku była tu 22 strażnica WOP 5 Komendy Odcinka. Miasto było zniszczone podczas wojny w 70%. Znacznemu zniszczeniu uległy również obiekty przemysłowe: szyby kopalni węgla brunatnego „Babina” (40%), huta szkła (30%) i zakład produkcji ceramiki budowlanej - dachówek (50%)[13].
Osadnicy wojskowi byli pierwszymi mieszkańcami miasta, a po jego rozminowaniu przez jednostkę saperów we wrześniu 1945 zaczęli przybywać z centralnych województw Polski nowi osadnicy. Osiedlali się tu również Polacy powracający z robót przymusowych. W mieście zatrzymywali się także repatrianci z Francji i Belgii. W ramach repatriacji ze Związku Radzieckiego w 1958 przyjechało do Łęknicy osiemnaście rodzin[13].
Miejscowość wielokrotnie zmieniała nazwę: w latach 1945–1947 była to Łuknica, a następnie na Ługnica i Łęknice[13]. Nazwę Łęknica otrzymała w 1956 roku[14]. Stacja kolejowa do końca lat 60. XX wieku nosiła nazwę Mużaków Wschód[14]. W czasie zmian administracyjnych do 1950 roku jako wieś (razem z powiatem żarskim) wchodziła w skład województwa wrocławskiego. Do 1954 należała do gminy Niwica, od 1955 była siedzibą gromady Łęknica[15], a w 1956 przemianowana została na osiedle[16]. 1 stycznia 1969 roku decyzją Wojewódzkiej Rady Narodowej uzyskała prawa miejskie[17].
2 lipca 2004 Komitet Światowego Dziedzictwa Kultury jednogłośnie uznał leżący na terenie gminy Park Mużakowski za obiekt światowego dziedzictwa kultury UNESCO[18].
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[19]:
- zespół Parku Mużakowskiego, z lat 1815–1845, wpisany w 2004 roku na Listę światowego dziedzictwa UNESCO: jako 12 obiekt w Polsce[18]:
- park krajobrazowy
- park zewnętrzny „pola Bronowickie”
- zespół pałacowy „Belweder”, ul. Wojska Polskiego 2:
- pałac, obecnie miejski ośrodek kultury, z 1925 roku
- park, z XIX wieku, w 1925 roku.
Na obszarze gminy częściowo znajduje się rezerwat przyrody Nad Młyńską Strugą chroniący drzewostan lasów grądowych i łęgowych[20].
Ponadto, w Parku Mużakowskim rosną wyjątkowe drzewa. Największe z nich to pomnikowe dęby – Dąb Odyna o obwodzie 854 cm (w 2011)[21] i Dąb Tora, o obwodzie 715 cm (w 2015)[22].
Obszar Gminy Łęknica wchodzi w skład polsko-niemieckiego Parku Krajobrazowego Łuk Mużakowa (Muskauer Faltenbogen). Jednego z czterech na świecie Geoparków transgranicznych zaliczonych przez UNESCO do Listy Geoparków Światowych[23].
Według danych z roku 2002[24] Łęknica ma obszar 16,4 km²[25], w tym[26]:
- użytki rolne: 11%
- użytki leśne: 65%
Miasto stanowi 1,18% powierzchni powiatu.
Dane z 30 czerwca 2004[27]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 2648 | 100 | 1381 | 52,2 | 1267 | 47,8 |
| Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] | 161,5 | 84,2 | 77,3 | |||
W Łęknicy funkcjonowała, jeszcze po II wojnie światowej, kopalnia węgla brunatnego. Według danych z 10 kwietnia 2012 r. liczyło 2564 mieszkańców[5].
- Piramida wieku mieszkańców Łęknicy w 2014 roku[28].
- Kościół Boży w Chrystusie:
- Centrum Chrześcijańskie „Bez Granic”[29]
- Kościoła rzymskokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Łęknica (Sala Królestwa Tuplice ul. Cmentarna 6)[31].
Przez Łęknicę przebiegała droga krajowa nr 12 prowadząca do drogowego przejścia granicznego Łęknica-Bad Muskau na granicy z Niemcami.
W celu wyprowadzenia intensywnego ruchu tranzytowego z Łęknicy po stronie polskiej i Mużakowa po stronie niemieckiej, wybudowano obwodnicę. W skład której wchodzi odcinek drogi krajowej nr 12, poprowadzony po południowych, południowo-wschodnich i wschodnich obrzeżach Łęknicy, nowy most graniczny przez rzekę Nysę Łużycką oraz nowy odcinek drogi po stronie niemieckiej w okolicach gminy Krauschwitz[32]. 22 grudnia 2011 roku[33] otwarto obwodnicę miasta, a wcześniej 17 października nowy most na Nysie Łużyckiej prowadzący w kierunku Krauschwitz[34].
Od 1947 roku w Łęknicy funkcjonuje klub piłkarski Łęknicki Klub Sportowy Łęknica, który występuje w sezonie 2023/2024 w klasie okręgowej, gr. Zielona Góra. Zespół domowe mecze rozgrywa na Stadionie Miejskim w Łęknicy.
- Przewóz,
- Trzebiel
Nysa Łużycka w Łęknicy 
Druga strona Nysy Łużyckiej 
Zamek w Mużakowie po Niemieckiej stronie parku
Gmina sąsiaduje z Niemcami.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
