warzyć

warzyć (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈvaʒɨʨ̑], AS: [važyć]

homofon: ważyć

​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) techn. utrzymywać ciecz w stanie wrzenia

(1.2) daw. (współcz. gw. (Śląsk Cieszyński)^[1]) gotować

(1.3) przygotowywać piwo

(1.4) otrzymywać sól poprzez odparowanie solanki

czasownik zwrotny warzyć się

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		warzyć
czas teraźniejszy		warzę	warzysz	warzy	warzymy	warzycie	warzą
czas przeszły	m	warzyłem	warzyłeś	warzył	warzyliśmy	warzyliście	warzyli
	ż	warzyłam	warzyłaś	warzyła	warzyłyśmy	warzyłyście	warzyły
	n	warzyłom	warzyłoś	warzyło
tryb rozkazujący		niech warzę	warz	niech warzy	warzmy	warzcie	niech warzą
pozostałe formy czas przyszły m będę warzył, będę warzyć będziesz warzył, będziesz warzyć będzie warzył, będzie warzyć będziemy warzyli, będziemy warzyć będziecie warzyli, będziecie warzyć będą warzyli, będą warzyć ż będę warzyła, będę warzyć będziesz warzyła, będziesz warzyć będzie warzyła, będzie warzyć będziemy warzyły, będziemy warzyć będziecie warzyły, będziecie warzyć będą warzyły, będą warzyć n będę warzyło, będę warzyć będziesz warzyło, będziesz warzyć będzie warzyło, będzie warzyć czas zaprzeszły m warzyłem był warzyłeś był warzył był warzyliśmy byli warzyliście byli warzyli byli ż warzyłam była warzyłaś była warzyła była warzyłyśmy były warzyłyście były warzyły były n warzyłom było warzyłoś było warzyło było forma bezosobowa czasu przeszłego warzono tryb przypuszczający m warzyłbym, byłbym warzył warzyłbyś, byłbyś warzył warzyłby, byłby warzył warzylibyśmy, bylibyśmy warzyli warzylibyście, bylibyście warzyli warzyliby, byliby warzyli ż warzyłabym, byłabym warzyła warzyłabyś, byłabyś warzyła warzyłaby, byłaby warzyła warzyłybyśmy, byłybyśmy warzyły warzyłybyście, byłybyście warzyły warzyłyby, byłyby warzyły n warzyłobym, byłobym warzyło warzyłobyś, byłobyś warzyło warzyłoby, byłoby warzyło imiesłów przymiotnikowy czynny m warzący, niewarzący ż warząca, niewarząca warzące, niewarzące n warzące, niewarzące imiesłów przymiotnikowy bierny m warzony, niewarzony warzeni, niewarzeni ż warzona, niewarzona warzone, niewarzone n warzone, niewarzone imiesłów przysłówkowy współczesny warząc, nie warząc rzeczownik odczasownikowy warzenie, niewarzenie

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		warzyć się
czas teraźniejszy		warzę się	warzysz się	warzy się	warzymy się	warzycie się	warzą się
czas przeszły	m	warzyłem się	warzyłeś się	warzył się	warzyliśmy się	warzyliście się	warzyli się
	ż	warzyłam się	warzyłaś się	warzyła się	warzyłyśmy się	warzyłyście się	warzyły się
	n	warzyłom się	warzyłoś się	warzyło się
tryb rozkazujący		niech się warzę	warz się	niech się warzy	warzmy się	warzcie się	niech się warzą
pozostałe formy czas przyszły m będę się warzył, będę się warzyć będziesz się warzył, będziesz się warzyć będzie się warzył, będzie się warzyć będziemy się warzyli, będziemy się warzyć będziecie się warzyli, będziecie się warzyć będą się warzyli, będą się warzyć ż będę się warzyła, będę się warzyć będziesz się warzyła, będziesz się warzyć będzie się warzyła, będzie się warzyć będziemy się warzyły, będziemy się warzyć będziecie się warzyły, będziecie się warzyć będą się warzyły, będą się warzyć n będę się warzyło, będę się warzyć będziesz się warzyło, będziesz się warzyć będzie się warzyło, będzie się warzyć czas zaprzeszły m warzyłem się był warzyłeś się był warzył się był warzyliśmy się byli warzyliście się byli warzyli się byli ż warzyłam się była warzyłaś się była warzyła się była warzyłyśmy się były warzyłyście się były warzyły się były n warzyłom się było warzyłoś się było warzyło się było forma bezosobowa czasu przeszłego warzono się tryb przypuszczający m warzyłbym się, byłbym się warzył warzyłbyś się, byłbyś się warzył warzyłby się, byłby się warzył warzylibyśmy się, bylibyśmy się warzyli warzylibyście się, bylibyście się warzyli warzyliby się, byliby się warzyli ż warzyłabym się, byłabym się warzyła warzyłabyś się, byłabyś się warzyła warzyłaby się, byłaby się warzyła warzyłybyśmy się, byłybyśmy się warzyły warzyłybyście się, byłybyście się warzyły warzyłyby się, byłyby się warzyły n warzyłobym się, byłobym się warzyło warzyłobyś się, byłobyś się warzyło warzyłoby się, byłoby się warzyło imiesłów przymiotnikowy czynny m warzący się, niewarzący się ż warząca się, niewarząca się warzące się, niewarzące się n warzące się, niewarzące się imiesłów przymiotnikowy bierny m warzony, niewarzony warzeni, niewarzeni ż warzona, niewarzona warzone, niewarzone n warzone, niewarzone imiesłów przysłówkowy współczesny warząc się, nie warząc się rzeczownik odczasownikowy warzenie się, niewarzenie się

(2.1) o produktach mlecznych podczas podgrzewania: zmieniać postać poprzez wytrącanie się drobinek ściętego białka

odmiana:

(1.1-4) koniugacja VIb

 

(2.1) koniugacja VIb

 

przykłady:

(1.2) Po co się gęś piecze na rożnie a rosół tłusty warzy w garnuszku?^[2]

(1.3) Dawniej piwo warzono głównie w klasztorach.

(2.1) Śmietana nieumiejętnie dodana do sosu, warzy się natychmiast.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. warzenie n, uwarzenie n, zwarzenie n, warząchew ż, warzonka ż, warzywo n, warzywko n, warzywnik m, warzywniak m, war m, warzelnia ż, warzelnictwo n, warzywniczy mrz

czas. uwarzyć dk., zwarzyć dk.

przym. warzywniczy, warzywny, warzelniczy

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

nie mylić z: ważyć

tłumaczenia:

(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: gotować

• angielski: (1.3) brew
• arabski: (1.3) خمر
• czeski: (1.1) vařit; (1.3) vařit
• esperanto: (1.3) bierfari
• francuski: (1.3) brasser
• niemiecki: (1.3) brauen
• ukraiński: (1.1) варити; (1.3) варити
• wilamowski: (1.3) zīda

źródła:

1. Słowniczek trudniejszych wyrazów gwarowych, w: Alina Kopoczek, Śpiewnik Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, Cieszyn 1988, str. 375-380.
2. Józef Ignacy Kraszewski Tomko Prawdzic, wyd. Karol Wild, Lwów 1866, s. 44.