umierać

Podobna pisownia: ùmierac

umierać (język polski)

wymowa:

​^?/i, IPA: [ũˈmʲjɛrat͡ɕ], AS: [ũmʹi ̯erać], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• i → j 

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. umrzeć)

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		umierać
czas teraźniejszy		umieram	umierasz	umiera	umieramy	umieracie	umierają
czas przeszły	m	umierałem	umierałeś	umierał	umieraliśmy	umieraliście	umierali
	ż	umierałam	umierałaś	umierała	umierałyśmy	umierałyście	umierały
	n	umierałom	umierałoś	umierało
tryb rozkazujący		niech umieram	umieraj	niech umiera	umierajmy	umierajcie	niech umierają
pozostałe formy czas przyszły m będę umierał, będę umierać będziesz umierał, będziesz umierać będzie umierał, będzie umierać będziemy umierali, będziemy umierać będziecie umierali, będziecie umierać będą umierali, będą umierać ż będę umierała, będę umierać będziesz umierała, będziesz umierać będzie umierała, będzie umierać będziemy umierały, będziemy umierać będziecie umierały, będziecie umierać będą umierały, będą umierać n będę umierało, będę umierać będziesz umierało, będziesz umierać będzie umierało, będzie umierać czas zaprzeszły m umierałem był umierałeś był umierał był umieraliśmy byli umieraliście byli umierali byli ż umierałam była umierałaś była umierała była umierałyśmy były umierałyście były umierały były n umierałom było umierałoś było umierało było forma bezosobowa czasu przeszłego umierano tryb przypuszczający m umierałbym, byłbym umierał umierałbyś, byłbyś umierał umierałby, byłby umierał umieralibyśmy, bylibyśmy umierali umieralibyście, bylibyście umierali umieraliby, byliby umierali ż umierałabym, byłabym umierała umierałabyś, byłabyś umierała umierałaby, byłaby umierała umierałybyśmy, byłybyśmy umierały umierałybyście, byłybyście umierały umierałyby, byłyby umierały n umierałobym, byłobym umierało umierałobyś, byłobyś umierało umierałoby, byłoby umierało imiesłów przymiotnikowy czynny m umierający, nieumierający ż umierająca, nieumierająca umierające, nieumierające n umierające, nieumierające imiesłów przysłówkowy współczesny umierając, nie umierając rzeczownik odczasownikowy umieranie, nieumieranie

(1.1) kończyć swoje życie, przestawać żyć

odmiana:

(1.1) koniugacja I

 

przykłady:

(1.1) Ludzie boją się starości — a umierać młodo nie pragną^[1].

składnia:

(1.1) umierać na + B.; umierać z + D.

kolokacje:

(1.1) umierać na odrę / raka / grypę / …

synonimy:

(1.1) konać, mrzeć; eufem. odchodzić; wulg. zdychać

antonimy:

(1.1) rodzić się; żyć

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. umieralność ż, mór m, umarlak m, umrzyk m, umieranie n, umieralnia ż, umór mrz

czas. umrzeć dk.

przym. obumarły

związki frazeologiczne:

umierać z ciekawości • umierać z głodu • umierać z miłości • umierać ze strachu • umierać ze śmiechu • kto ze strachu umiera, temu bździnami dzwonią • pamięć tego nie umiera, kto biednemu łzę ociera

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• albański: (1.1) vdes
• angielski: (1.1) die, decease, pass away
• arabski: (1.1) مات (māta)
• asturyjski: (1.1) morrer
• baskijski: (1.1) hil, zendu
• bhodźpuri: (1.1) मरना
• białoruski: (1.1) паміраць, уміраць
• bretoński: (1.1) mervel
• dolnołużycki: (1.1) wuměraś, mrěś
• duński: (1.1) dø
• dzongkha: (1.1) འཆི
• elfdalski: (1.1) däa
• esperanto: (1.1) morti
• francuski: (1.1) mourir
• galicyjski: (1.1) morrer
• górnołużycki: (1.1) mrěć, książk. wuměrać
• hebrajski: (1.1) מת (met)
• hiszpański: (1.1) morir
• islandzki: (1.1) deyja
• japoński: (1.1) 死ぬ (しぬ, shinu), 死亡する(しぼうする) (shibō suru), przest. 死する(しする) (shi suru)
• jidysz: (1.1) שטאַרבן (sztarbn)
• kataloński: (1.1) morir
• kornijski: (1.1) merwel
• łaciński: (1.1) mori
• łotewski: (1.1) mirt
• manx: (1.1) geddyn baase
• niderlandzki: (1.1) sterven
• niemiecki: (1.1) sterben
• norweski (bokmål): (1.1) dø
• norweski (nynorsk): (1.1) døy
• nowogrecki: (1.1) πεθαίνω
• ormiański: (1.1) մեռնել
• portugalski: (1.1) morrer
• rosyjski: (1.1) умирать
• shona: (1.1) fa
• staroangielski: (1.1) oþcwelan
• starofryzyjski: (1.1) sterva
• staroirlandzki: (1.1) at-baill
• szwedzki: (1.1) dö, avlida, gå bort, gå hädan, gå ur tiden, stupa, omkomma, förgås, ta ner skylten, kila runt hörnet, trilla av pinn, bita i gräset
• turecki: (1.1) ölmek
• turkmeński: (1.1) ölmek
• tybetański: (1.1) འཆི
• ukraiński: (1.1) помирати, вмирати, умирати
• węgierski: (1.1) meghal
• wilamowski: (1.1) śtarwa, śtaorwa
• włoski: (1.1) decedere, morire, spirare
• wolof: (1.1) dee
• xhosa: (1.1) ukufa

źródła:

1. M. Samozwaniec, Piękna pani i brzydki pan, 2013.