uczciwy

uczciwy (język polski)

wymowa:

IPA: [ut͡ʃʲˈt͡ɕivɨ], AS: [učʹćivy], zjawiska fonetyczne: zmięk. ​^?/i

znaczenia:

przymiotnik jakościowy

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	uczciwy		uczciwa	uczciwe	uczciwi	uczciwe
dopełniacz	uczciwego		uczciwej	uczciwego	uczciwych
celownik	uczciwemu		uczciwej	uczciwemu	uczciwym
biernik	uczciwego	uczciwy	uczciwą	uczciwe	uczciwych	uczciwe
narzędnik	uczciwym		uczciwą	uczciwym	uczciwymi
miejscownik	uczciwym		uczciwej	uczciwym	uczciwych
wołacz	uczciwy		uczciwa	uczciwe	uczciwi	uczciwe
stopień wyższy uczciwszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik uczciwszy uczciwsza uczciwsze uczciwsi uczciwsze dopełniacz uczciwszego uczciwszej uczciwszego uczciwszych celownik uczciwszemu uczciwszej uczciwszemu uczciwszym biernik uczciwszego uczciwszy uczciwszą uczciwsze uczciwszych uczciwsze narzędnik uczciwszym uczciwszą uczciwszym uczciwszymi miejscownik uczciwszym uczciwszej uczciwszym uczciwszych wołacz uczciwszy uczciwsza uczciwsze uczciwsi uczciwsze
stopień najwyższy najuczciwszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najuczciwszy najuczciwsza najuczciwsze najuczciwsi najuczciwsze dopełniacz najuczciwszego najuczciwszej najuczciwszego najuczciwszych celownik najuczciwszemu najuczciwszej najuczciwszemu najuczciwszym biernik najuczciwszego najuczciwszy najuczciwszą najuczciwsze najuczciwszych najuczciwsze narzędnik najuczciwszym najuczciwszą najuczciwszym najuczciwszymi miejscownik najuczciwszym najuczciwszej najuczciwszym najuczciwszych wołacz najuczciwszy najuczciwsza najuczciwsze najuczciwsi najuczciwsze

(1.1) (o człowieku) szanujący własność innych ludzi, nie oszukujący (również w użyciu rzeczownikowym)

(1.2) zgodny z przyjętymi zasadami

(1.3) pot. taki, jak trzeba

(1.4) pot. duży

odmiana:

(1.1-3)

 

przykłady:

(1.1) Mój sąsiad jest bardzo uczciwy: kiedy zauważył, że kasjerka wydała mu za dużo reszty, wrócił się do odległego sklepu, żeby oddać pieniądze.

(1.2) Uczciwe zachowanie polegałoby na oddaniu cudzej własności.

(1.3) To jest uczciwa cena.

(1.4) Nałożyła mu na talerz uczciwy kawał mięsa.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) cnotliwy, kryształowy, bez skazy i zmazy

(1.2) nieposzlakowany

antonimy:

(1.1) nieuczciwy

(1.2) oszukańczy, nieuczciwy

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. cześć ż, uczciwość ż

przysł. uczciwie

wykrz. cześć

przym. czestny

związki frazeologiczne:

gdy się zdarzą goście uczciwi, to się i gospodarz przy nich pożywi

etymologia:

prasł. *učьstivъ < prasł. *učьstiti → otoczyć czcią (por. uczcić) + prasł. *ivъ

uwagi:

tłumaczenia:

• afrykanerski: (1.1) eerlik
• angielski: (1.1) honest; (1.2) honest, aboveboard
• arabski: (1.1) خالص, أمين
• białoruski: (1.1) сумленны
• czeski: (1.1) poctivý
• duński: (1.1) ærlig
• esperanto: (1.1) honesta
• francuski: (1.1) honnête
• hiszpański: (1.1) honrado
• interlingua: (1.1) eque, honeste, sincer
• jidysz: (1.1) גערעכט (gerecht), יושרדיק (jojszerdik), כּשר (koszer); (1.2) גערעכט (gerecht), יושרדיק (jojszerdik), כּשר (koszer); (1.3) כּשר (koszer)
• kaszubski: (1.1) ùtcëwi
• kataloński: (1.1) honest, honrat
• marathi: (1.1) प्रांजळ
• niderlandzki: (1.1) eerlijk
• niemiecki: (1.1) ehrlich
• ormiański: (1.1) ազնիվ
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• rosyjski: (1.1) честный
• sanskryt: (1.1) दक्ष, अकल्कन
• szkocki: (1.1) aefauld
• szwedzki: (1.1) ärlig, rak
• turecki: (1.1) dürüst, hilesiz, namuslu
• tuvalu: (1.1) fakamaoni
• ukraiński: (1.1) чесний
• węgierski: (1.1) őszinte, becsületes
• włoski: (1.1) onesto, perbene, retto

źródła: