grosz

grosz (język polski)

2 grosze (1.1) polskie z okresu międzywojennego

1 grosz (1.4) z czasów I Rzeczypospolitej

wymowa:

IPA: [ɡrɔʃ], AS: [groš] ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	grosz	grosze
dopełniacz	grosza	groszy
celownik	groszowi	groszom
biernik	grosz	grosze
narzędnik	groszem	groszami
miejscownik	groszu	groszach
wołacz	groszu	grosze

(1.1) jedn. monet. jednostka monetarna w Polsce, obecnie setna część złotego; zob. też grosz w Wikipedii

(1.2) lm nieznacząca suma; kwota nieprzedstawiająca większej wartości

(1.3) hist. setna część szylinga austriackiego

(1.4) hist. miedziana lub srebrna moneta różnej wartości, bita w krajach Europy

odmiana:

(1.1-4)

 

przykłady:

(1.1) Pudełko pastylek miętowych kosztuje 2 złote i 20 groszy.

(1.2) Zostawił mi jakieś grosze na utrzymanie i myślał, że wszystko jest w porządku.

składnia:

kolokacje:

(1.4) grosz praski • grosz krakowski • groszowe wydanie

synonimy:

(1.1) skrót gr; daw. gw. warsz. groszak^[1]

(1.2) śmieszne pieniądze

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. groszówka ż, grosiwo n

zdrobn. grosik m, groszak m

przym. groszowy

związki frazeologiczne:

bez grosza • być bez grosza przy duszy • co do grosza • nie mieć za grosz sumienia • nie śmierdzieć groszem • niewart złamanego grosza • ostatni grosz • spłukać się do grosza • wdowi grosz • wtrącać swoje trzy grosze • za grosze • zarobić trochę grosza

przysłowia: do ojca po grosz, do matki po koszulę • grosz do grosza, a będzie kokosza • kto rozrzuca grosze, zmarnieje potrosze • kto się z groszem nie liczy, tego bieda wyćwiczy

etymologia:

st.czes. groš < wł. grosso^[2]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) grosz, groschen
• czeski: (1.1) groš; (1.3) groš
• duński: (1.4) gros w
• esperanto: (1.1) groŝo
• jidysz: (1.1) גראָש m (grosz)
• kaszubski: (1.1) grosz m
• łaciński: (1.1) grossus
• niemiecki: (1.1) Groschen m; (1.2) Groschen m; (1.3) Groschen m; (1.4) Groschen m
• nowogrecki: (1.1) γρόσι n; (1.3) γρόσι n; (1.4) γρόσι n
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• rosyjski: (1.1) грош m; (1.2) копейки lm
• ukraiński: (1.1) грош m, гріш m

źródła:

1. Bronisław Wieczorkiewicz, Gwara warszawska dawniej i dziś, wyd. drugie rozszerzone, PIW, Warszawa 1968, s. 47.
2. Hasło „grosz” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.

grosz (język kaszubski)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) jedn. monet. grosz

odmiana:

przykłady:

(1.1) Nie żałujta lëdze grosza! → Nie żałujcie ludzie grosza!

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła: