żyroskop

żyroskop (język polski)

żyroskop (1.1)

żyroskop (1.2)

wymowa:

lp żyroskop^?/i, IPA: [ʒɨˈrɔskɔp], AS: [žyroskop]; lm żyroskopy^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	żyroskop	żyroskopy
dopełniacz	żyroskopu	żyroskopów
celownik	żyroskopowi	żyroskopom
biernik	żyroskop	żyroskopy
narzędnik	żyroskopem	żyroskopami
miejscownik	żyroskopie	żyroskopach
wołacz	żyroskopie	żyroskopy

(1.1) fiz. szybko obracający się sztywny obiekt zachowujący stały kierunek osi obrotu; zob. też żyroskop w Wikipedii

(1.2) techn. kompas wykorzystujący właściwości żyroskopu (1.1); zob. też kompas żyroskopowy w Wikipedii

odmiana:

(1.1-2)

 

przykłady:

(1.1) Załoga Endeavoura przymocuje do stacji ważącą 2, 5 tony konstrukcję kratową modułu łącznikowego ITS S5 Truss, wymieni żyroskop pomocny w określaniu położenia statku, przeładuje na stację sprzęt oraz części zamienne, a także przetestuje system, który pozwoli promowi ewentualnie pozostać dłużej na orbicie dzięki pobieraniu z ISS energii elektrycznej^[1].

(1.2) Nawigator spoglądał na żyroskop.

składnia:

kolokacje:

(1.1) żyroskop kierunkowy / prędkościowy / mechaniczny / optyczny / akustoelektroniczny

synonimy:

(1.1) bąk symetryczny, giroskop

(1.2) żyrokompas, żyrobusola, kompas żyroskopowy

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. giroskop m

przym. żyroskopowy, giroskopowy

związki frazeologiczne:

etymologia:

pol. żyro- + -skop^[2] < franc. gyroscope < gr. γῦρος + σκοπός, termin zaproponowany przez Léona Foucaulta

uwagi:

tłumaczenia:

(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: żyrokompas

• angielski: (1.1) gyroscope
• baskijski: (1.1) giroskopio
• białoruski: (1.1) гіраскоп m, жыраскоп m; (1.2) гіракомпас m
• bułgarski: (1.1) жироскоп m
• esperanto: (1.1) giroskopo
• francuski: (1.1) gyroscope m
• hiszpański: (1.1) giróscopo m, giroscopio m
• ido: (1.1) giroskopo
• interlingua: gyroscopio
• niemiecki: (1.1) Gyroskop n
• węgierski: (1.1) giroszkóp
• włoski: (1.1) giroscopio m

źródła:

1. Wikinews: Endeavour przycumował do stacji kosmicznej
2. Hasło „żyroskop” w: Słownik wyrazów obcych PWN, oprac. Lidia Wiśniakowska, PWN, Warszawa 2007, ISBN 978-83-01-14196-7, s. 1016.