Loading AI tools
Zenon Wachlowski (ur. 3 października 1905 we Lwowie, zm. 1940 w Kijowie) – polski prawnik, specjalista prawa politycznego, docent Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, ofiara zbrodni katyńskiej.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| doktor habilitowany nauk prawnych | |
| Specjalność: prawo polityczne | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
Urodził się 3 października 1905 we Lwowie[1]. Był synem Zenona, ppłk. dr. lekarza Wojska Polskiego (ur. 1874) i Ludwiki z domu Turteltaub[2][3]. Podczas studiów był współzałożycielem polskiej korporacji akademickiej „Leopolia”[1] (sekretarz 1924/1925, prezes 1925/1926 wiceprezes w 1925 i prezes w roku akademickim 1926/1927 Towarzystwa Biblioteki Słuchaczy Prawa)[4]. W 1927 r. ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza (UJK) we Lwowie[5]. Był uczniem Stanisława Starzyńskiego[1] i Ludwika Ehrlicha[1][6]. W 1927 r. został asystentem wolontariuszem przy Katedrze Prawa Politycznego i Prawa Narodów prof. Ludwika Ehrlicha na Wydziale Prawa UJK[7][8]. W 1927 r. reaktywował czasopismo wydawane przez Towarzystwo Biblioteka Słuchaczów Prawa UJK „Prawnik”, ale wkrótce periodyk ponownie upadł. W 1930 r. na podstawie pracy pt. Suwerenność prawna i polityczna w historii i teorii angielskiej uzyskał na WP UJK we Lwowie stopień naukowy doktora praw[7]. W latach 1931–1933, dzięki stypendium Fundacji Rockefellera, Wachlowski odbył studia naukowe w Stanach Zjednoczonych. Po powrocie opublikował książkę pt. Rząd prezydencjalny w Stanach Zjednoczonych Ameryki (1933). Na jej podstawie mocą uchwały Rady Wydziału Prawa UJK z 4 lipca 1935 r. został habilitowany z prawa politycznego[1]. Habilitacja została zatwierdzona przez Ministerstwo WRiOP w październiku 1935 r. Odtąd posiadał zwyczajowy tytuł docenta prawa politycznego i prawa narodów[9]. W październiku 1936 otrzymał veniam legendi z zakresu prawa politycznego na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[10]. Do 1939 pozostawał docentem i jednocześnie asystentem przy Zakładzie Prawa Politycznego i Prawa Narodów prof. Ludwika Ehrlicha[1][5]. Był wykładowcą w ramach Studium Dyplomatycznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[11]. W latach 1928–1931 odbył aplikację w Prokuratorii Generalnej RP oddział we Lwowie, a następnie, co najmniej do 1937 r. pracował jako referendarz w oddziale lwowskim Prokuratorii Generalnej[1][3]
Od stycznia 1935 był prezesem Koła Przyjaciół Związku Strzeleckiego przy Zarządzie Z.S. we Lwowie (stowarzyszenia wspierającego Związek Strzelecki, wiceprezesem KPZS Juliusz Petry, a innym członkiem został Kazimierz Szpaczyński)[12]. Był także seniorem organizacji POlska Młodzież SPołeczno-Demokratyczna[13].
Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 oraz kapitulacji Lwowa był prowadzącym tajnego spotkania Związku Demokratycznego Docentów i Asystentów UJK w październiku 1939, zorganizowanego na Katedrze Prawa Międzynarodowego UJK, podczas którego przedstawił potrzebę inicjowania ruchu konspiracyjnego[8][14][15][16]. W późniejszym czasie pozostawał głównym działaczem tego związku (wraz z nim m.in. inni pracownicy naukowi lwowskiego Wydziału Prawa: Kazimierz Grzybowski i Władysław Mikuszewski)[17]. Z polecenia władz b. Związku Demokratycznego oraz pracowników naukowych Wydziału Prawa UJK wygłosił tamże bałwochwalczy wykład dotyczący konstytucji ZSRR z 1936 (miało to na celu zorientowanie się o sytuacji i położeniu wobec sowieckich okupantów)[13]. Po przemianowaniu uczelni na Lwowski Państwowy Uniwersytet im. Iwana Franki został drugim zastępcą prezesa Związku Zawodowego Pracowników Uniwersytetu (tzw. „Profspilka”, do którego przynależność była obowiązkowa, prezesem był prof. Stanisław Kulczyński)[18]. Na początku marca 1940[3][8] został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD w związku z antysowiecką działalnością konspiracyjną[19]. Był przetrzymywany we lwowskim więzieniu na Zamarstynowie[3][8]. Ślad po nim zaginął 22 marca 1940[20] (według innego źródła, został aresztowany przez NKWD w kwietniu 1940, a dzień po nim również dr Z. Wachlowski[21]). Na wiosnę 1940 został przewieziony do Kijowa i zamordowany przez NKWD w ramach zbrodni katyńskiej[8][22]. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej[2] opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 71/2-58 oznaczony numerem 413; dosłownie wymieniony jako Zenon Wachlewski)[23]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.
Zenon Wachlowski był żonaty z Ireną Łomnicką (kuzynka Jerzego Lerskiego)[13].
Władysław Mikuszewski także został ofiarą zbrodni katyńskiej na obszarze obecnej Ukrainy[23].
- Rys organizacji policji w Polsce przedrozbiorowej (1925)[24][25]
- Dylacje procesowe w sądownictwie ziemi ruskiej XV i XVI wieku (1926)[26]
- Rząd prezydencjalny w Stanach Zjednoczonych Ameryki (1935)[27]
- Presidential Government in the United States of America: English Resumé[28]
- Points de discussion au sujet de l'application de la méthode des cas (case method) dans l'enseignement du droit des gens (1935)[29]
- Konstytucja Rzeczypospolitej z 3 Maja 1791 r. a Konstytucja z 23 kwietnia 1935 r. (1938, współautor: Lesław Adam)[24][30]
- Suwerenność prawna i polityczna w historii teorii angielskiej (1938)[31]
- Stronnictwa polityczne w państwie współczesnym (1939[24], reprint w 2011)[24][32]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
