Wiewiórka

Wiewiórka
	Sciurus
	Linnaeus, 1758
	; Przedstawiciel rodzaju – wiewiórka szara (S. carolinensis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	wiewiórkokształtne
Rodzina	wiewiórkowate
Podrodzina	wiewiórki
Plemię	wiewiórki
Rodzaj	wiewiórka
	Typ nomenklatoryczny
	Sciurus vulgaris Linnaeus, 1758
Synonimy
	Guerlinguetus J.E. Gray, 1821; Macroxus F. Cuvier, 1823; Macroxus F. Cuvier, 1825; Macroschus Gloger, 1841; Echinosciurus Trouessart, 1880; Neosciurus Trouessart, 1880; Parasciurus Trouessart, 1880; Aphrontis Schultze, 1893; Araeosciurus E.W. Nelson, 1899; Baiosciurus E.W. Nelson, 1899; Hesperosciurus E.W. Nelson, 1899; Otosciurus E.W. Nelson, 1899; Mamsciurus Herrera, 1899; Tenes O. Thomas, 1909; Notosciurus J.A. Allen, 1914; Hadrosciurus J.A. Allen, 1915; Histriosciurus J.A. Allen, 1915; Leptosciurus J.A. Allen, 1915; Mesosciurus J.A. Allen, 1915; Simosciurus J.A. Allen, 1915; Urosciurus J.A. Allen, 1915; Oreosciurus Ognev, 1935;
Podrodzaje i gatunki
	10 podrodzajów (w tym 1 o statusie incertae sedis i 34 gatunki (w tym 6 wymarłych) – zobacz opis w tekście
	10 podrodzajów (w tym 1 o statusie incertae sedis i 34 gatunki (w tym 6 wymarłych) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wiewiórka^[22] (Sciurus) – rodzaj ssaków z podrodziny wiewiórek (Sciurinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Ameryce^[23]^[24]^[25].

Długość ciała (bez ogona) 140–560 mm, długość ogona 119–340 mm; masa ciała 100–1400 g^[24]^[26].

Rodzaj zdefiniował w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz w książce swojego autorstwa o tytule Systema Naturae^[1]. Linneusz wymienił kilka gatunków – Sciurus flavus Linnaeus, 1758 (nomen dubium), Sciurus volans Linnaeus, 1758, Sciurus niger Linnaeus, 1758, Sciurus cinereus Linnaeus, 1758^{[uwaga 2]}, Sciurus vulgaris Linnaeus, 1758, Sciurus striatus Linnaeus, 1758 i Sciurus getulus Linnaeus, 1758 – z których gatunkiem typowym jest (Linneuszowska tautonimia) wiewiórka ruda (S. vulgaris).

Etymologia

Sciurus: łac. sciurus ‘wiewiórka’, od gr. σκίουρος skiouros ‘wiewiórka’^[27].
Guerlinguetus: nazwa Guerlinguet używana przez francuskich osadników w Gujanie i zaadaptowana przez de Buffona w 1789 roku^[28]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Sciurus guerlinguetus J.E. Gray, 1821 (= Sciurus aestuans Linnaeus, 1766).
Macroxus i Macroschus: etymologia niejasna, F. Cuvier nie wyjaśnił pochodzenia nazwy^[29], być może od gr. μακρος makros ‘długi’^[30]; οξυς oxus ‘ostry’^[31]. Gatunek typowy: Cuvier wymienił dwa gatunki – Sciurus bivittatus Desmarest, 1822 i Æsciurius stuans F. Cuvier, 1825 (= Sciurus aestuans Linnaeus, 1766) – nie wskazując gatunku typowego; typ nomenklatoryczny (późniejsze oznaczenie) – Sciurus aestuans Linnaeus, 1766^[32].
Echinosciurus: gr. εχινος ekhinos ‘jeż’; σκιουρος skiouros ‘wiewiórka’^[33]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Sciurus hypopyrrhus Wagler, 1831 (= Sciurus aureogaster F. Cuvier, 1829).
Neosciurus: gr. νεος neos ‘nowy’; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[34]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Sciurus carolinensis J.F. Gmelin, 1788.
Parasciurus: gr. παρα para ‘blisko’; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[35]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Sciurus niger Linnaeus, 1758.
Aphrontis: gr. αφροντις aphrontis ‘wolny od opieki’^[36]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Sciurus vulgaris Linnaeus, 1758.
Araeosciurus: gr. αραιος araios ‘smukły’; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[37]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Sciurus oculatus W. Peters, 1863.
Baiosciurus: gr. βαιος baios ‘mały’; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[38]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Sciurus deppei W. Peters, 1863.
Hesperosciurus: gr. ἑσπερος hesperos ‘zachodni’; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[39]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Sciurus griseus Ord, 1818.
Otosciurus: gr. ους ous, ωτος ōtos „ucho”; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[40]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Sciurus aberti Woodhouse, 1852.
Mamsciurus: modyfikacja zaproponowana przez meksykańskiego przyrodnika Alfonso Luisa Herrerę w 1899 roku polegająca na dodaniu do nazwy rodzaju przedrostka Mam (od Mammalia)^[41].
Tenes: etymologia niejasna, Thomas nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej^[13]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Sciurus persicus O. Thomas, 1909 (= Sciurus anomalus Güldenstaedt, 1775).
Notosciurus: gr. νοτος notos ‘południe’^[42]; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[14]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Notosciurus rhoadsi J.A. Allen, 1914 (= Sciurus granatensis Humboldt, 1811).
Hadrosciurus: gr. ἁδρος hadros ‘gruby’^[43]; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[15]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Sciurus flammifer O. Thomas, 1904.
Histriosciurus: łac. histrio, histrionis ‘arlekin, aktor’^[44]; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[16]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Sciurus gerrardi J.E. Gray, 1861 (= Sciurus granatensis Humboldt, 1811).
Leptosciurus: gr. λεπτος leptos ‘delikatny, drobny’^[45]; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[17]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Sciurus rufoniger Pucheran, 1845 (= Macroxus pucheranii Fitzinger, 1867).
Mesosciurus: gr. μεσος mesos ‘środkowy, pośredni’^[46]; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[18]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Sciurus aestuans Linnaeus, 1766.
Simosciurus: gr. σιμος simos ‘zgięty w górę, zadarty nos’^[47]; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[19]. Gatunek typowy: Sciurus stramineus Eydoux & Souleyet, 1841.
Urosciurus: gr. ουρα oura ‘ogon’^[48]; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758^[20]. Gatunek typowy: Sciurus tricolor^{[uwaga 3]} Tschudi, 1845.
Oreosciurus: gr. ορος oros, ορεος oreos ‘góra’^[49]; rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Sciurus anomalus Güldenstaedt, 1775.

Podział systematyczny

Sciurus jest parafiletyczny w stosunku do Microsciurus, Syntheosciurus i Rhethrosciurus^[23]; zaproponowany podział południowoamerykańskich wiewiórek na rodzaje Guerlinguetus, Hadrosciurus, Notosciurus i Simosciurus opierał się tylko na cechach morfologicznych; zachodzi potrzaba dalszych badań^[23]. Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki zgrupowane w kilku podrodzajach^[50]^[26]^[23]^[22]:

Sciurus Linnaeus, 1758
- Sciurus vulgaris Linnaeus, 1758 – wiewiórka pospolita
- Sciurus meridionalis Lucifero, 1907
- Sciurus lis Temminck, 1844 – wiewiórka japońska
- Sciurus anomalus Güldenstaedt, 1775 – wiewiórka kaukaska
Hesperosciurus E.W. Nelson, 1899
- Sciurus aberti Woodhouse, 1853 – wiewiórka frędzloucha
- Sciurus griseus Ord, 1818 – wiewiórka popielata
Neosciurus Trouessart, 1880
- Sciurus carolinensis J.F. Gmelin, 1788 – wiewiórka szara
Parasciurus Trouessart, 1880
- Sciurus niger Linnaeus, 1758 – wiewiórka czarna
- Sciurus nayaritensis J.A. Allen, 1890 – wiewiórka górska
- Sciurus arizonensis Coues, 1867 – wiewiórka arizońska
- Sciurus oculatus W. Peters, 1863 – wiewiórka smugowana
- Sciurus alleni E.W. Nelson, 1898 – wiewiórka meksykańska
Echinosciurus Trouessart, 1880
- Sciurus aureogaster F. Cuvier, 1829 – wiewiórka rudobrzucha
- Sciurus colliaei J. Richardson, 1839 – wiewiórka stokowa
- Sciurus variegatoides Ogilby, 1839 – wiewiórka zmienna
- Sciurus yucatanensis J.A. Allen, 1877 – wiewiórka jukatańska
- Sciurus deppei W. Peters, 1863 – wiewiórka samotna
Incertae sedis
- Sciurus richmondi E.W. Nelson, 1898 – wiewiórka nikaraguańska
- Sciurus granatensis Humboldt, 1811 – wiewiórka rudoogonowa
Leptosciurus J.A. Allen, 1915
- Sciurus pucheranii (Fitzinger, 1867) – wiewiórka andyjska
Hadrosciurus J.A. Allen, 1915
- Sciurus ignitus (J.E. Gray, 1867) – wiewiórka boliwijska
- Sciurus pyrrhinus O. Thomas, 1898 – wiewiórka junińska
- Sciurus igniventris J.A. Wagner, 1842 – wiewiórka ognistobrzucha
- Sciurus spadiceus Olfers, 1818 – wiewiórka amazońska
Guerlinguetus J.E. Gray, 1821
- Sciurus aestuans Linnaeus, 1766 – wiewiórka brazylijska
- Sciurus brasiliensis J.F. Gmelin, 1788
Simosciurus J.A. Allen, 1915
- Sciurus nebouxii I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1855
- Sciurus stramineus Eydoux & Souleyet, 1841 – wiewiórka rudawa

Opisano również gatunki wymarłe:

Sciurus lii Qiu Zhuding & Yan Cuiling, 2005^[51] (Azja; miocen)
Sciurus magistri (Van den Hoek Ostende & Reumer, 2011)^[52] (Europa; plejstocen)
Sciurus maltei Dahlmann, 2001^[53] (Europa; pliocen)
Sciurus olsoni Emry, Korth & Bell, 2005^[54] (Ameryka Północna; miocen)
Sciurus warthae Sulimski, 1964^[55] (Europa; pliocen).
Sciurus whitei Hinton, 1914^[56] (Europa; plejstocen).

Szybkie fakty

Zamknij

[U 1]
Nowa nazwa dla Macroxus F. Cuvier, 1823.
[U 2]
Podgatunek S. niger.
[U 3]
Podgatunek S. spadiceus.

[1]
C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 63. (łac.).
[2]
J.E. Gray. On the Natural Arrangement of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15 (88), s. 304, 1821. (ang.).
[3]
Des phoques, des didelphes frugivores, des rongeurs et des édentés. W: F. Cuvier: Des dents des mammifères considérées comme caractères zoologiques. Paris: F.-G. Levrault, 1823, s. 161, 162. (fr.).
[4]
Avertisement et discours préliminaire. W: F. Cuvier: Des dents des mammifères considérées comme caractères zoologiques. Paris: F.-G. Levrault, 1825, s. 255. (fr.).
[5]
C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. 89. (niem.).
[6]
É.L. Trouessart. Revision du genre écureuil (Sciurus). „Le Naturaliste”. 1 (37), s. 292, 1880. (fr.).
[7]
F.E. Schultze. Fannae saxonicae mammalia. „Zeitschrift für Naturwissenschaften”. 66, s. 165, 1893. (łac.).
[8]
Nelson 1899 ↓, s. 29.
[9]
Nelson 1899 ↓, s. 31.
[10]
Nelson 1899 ↓, s. 27.
[11]
Nelson 1899 ↓, s. 28.
[12]
A.L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 5. (hiszp.).
[13]
O. Thomas. The generic arrangement of the African Squirrels. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth Series. 3 (18), s. 468, 1909. (ang.).
[14]
J.A. Allen. New South American Sciuridae. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 33 (38), s. 585, 1914. (ang.).
[15]
Allen 1915 ↓, s. 265.
[16]
Allen 1915 ↓, s. 236.
[17]
Allen 1915 ↓, s. 199.
[18]
Allen 1915 ↓, s. 212.
[19]
Allen 1915 ↓, s. 280.
[20]
Allen 1915 ↓, s. 267.
[21]
С.И. Огнёв. „Бюллетень Научно-исследовательского института зоологии Московского государственного университета им. М. Н. Покровского”. 2, s. 42–51, 1935. (ros.).
[22]
W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 193–196. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
[23]
C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 594–600. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
[24]
J. Koprowski, E. Goldstein, K. Bennett & C. Pereira: Family Sciuridae (Tree, Flying and Ground Squirrels, Chipmunks, Prairie Dogs and Marmots). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 741–755. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
[25]
D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Sciurus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-22].
[26]
Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 382–384. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
[27]
Palmer 1904 ↓, s. 625.
[28]
Palmer 1904 ↓, s. 302.
[29]
Palmer 1904 ↓, s. 395.
[30]
Jaeger 1959 ↓, s. 147.
[31]
Jaeger 1959 ↓, s. 302.
[32]
O. Thomas. On the mammals obtained by Mr. A. Whyte in Nyasaland, and presented to the British Museum by Sir H.H. Johnston, K.C.B.; being a fifth contribution to the mammal-fauna of Nyasaland. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1897 (4), s. 933, 1898. (ang.).
[33]
Palmer 1904 ↓, s. 249.
[34]
Palmer 1904 ↓, s. 455.
[35]
Palmer 1904 ↓, s. 515.
[36]
Palmer 1904 ↓, s. 112.
[37]
Palmer 1904 ↓, s. 113.
[38]
Palmer 1904 ↓, s. 131.
[39]
Palmer 1904 ↓, s. 322.
[40]
Palmer 1904 ↓, s. 489.
[41]
Palmer 1904 ↓, s. 25.
[42]
Jaeger 1959 ↓, s. 167.
[43]
Jaeger 1959 ↓, s. 115.
[44]
Jaeger 1959 ↓, s. 119.
[45]
Jaeger 1959 ↓, s. 139.
[46]
Jaeger 1959 ↓, s. 154.
[47]
Jaeger 1959 ↓, s. 239.
[48]
Jaeger 1959 ↓, s. 276.
[49]
Jaeger 1959 ↓, s. 176.
[50]
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-20]. (ang.).
[51]
邱铸鼎 & 阎翠玲 / Z.-d. Qiu & C.-l. Yan. 山东山旺新发现的中新世松鼠类化石 / New sciurids from the Miocene Shanwang Formation, Linqu, Shandong. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 43 (3), s. 199, 2005. (chiń. • ang.).
[52]
L.W. van den Hoek Ostende & J.W.F. Reumer. Hylopetes magistri, new name for Hylopetes debruijni Reumer & Van den Hoek Ostende, 2003, preoccupied. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 31 (4), s. 928, 2011. DOI: 10.1080/02724634.2011.576733. (ang.).
[53]
T. Dahlmann. Die Kleinsäuger der unter-pliozänen Fundstelle Wölfersheim in der Wetterau (Mammalia: Lipotyphla, Chiroptera, Rodentia). „Courier Forschungsinstitut Senckenberg”. 227, s. 1–129, 2001. (niem.).
[54]
R.J. Emry, W.W. Korth & M.A. Bell. A tree squirrel (Rodentia, Sciuridae, Sciurini) from the Late Miocene (Clarendonian) of Nevada. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 25 (1), s. 227, 2005. DOI: 10.1671/0272-4634(2005)025[0228:ATSRSS]2.0.CO;2. (ang.).
[55]
A. Sulimski. Pliocene Lagomorpha and Rodentia from Węże 1 (Poland). „Acta Palaeontologica Polonica”. 9 (2), s. 162, 1964. (ang.).
[56]
M.A.C. Hinton. On some remains of rodents from the Red Crag of Suffolk and from the Norfolk Forest-Bed. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 13 (73), s. 193, 1914. (ang.).

E.W. Nelson. Revision of the Squirrels of Mexico and Central America. „Proceedings of the Washington Academy of Sciences”. 1, s. 15–106, 1899. (ang.).
T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
J.A. Allen. Review of the South American Sciuridae. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 34, s. 148–309, 1915. (ang.).
E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[5] [U 1]
Nowa nazwa dla Macroxus F. Cuvier, 1823.

[28] [U 2]
Podgatunek S. niger.

[51] [U 3]
Podgatunek S. spadiceus.

[Linnaeus-1] [1]
C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 63. (łac.).

[Gray-2] [2]
J.E. Gray. On the Natural Arrangement of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15 (88), s. 304, 1821. (ang.).

[cuv23-3] [3]
Des phoques, des didelphes frugivores, des rongeurs et des édentés. W: F. Cuvier: Des dents des mammifères considérées comme caractères zoologiques. Paris: F.-G. Levrault, 1823, s. 161, 162. (fr.).

[cuv25-4] [4]
Avertisement et discours préliminaire. W: F. Cuvier: Des dents des mammifères considérées comme caractères zoologiques. Paris: F.-G. Levrault, 1825, s. 255. (fr.).

[glo-6] [5]
C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. 89. (niem.).

[Trouessart-7] [6]
É.L. Trouessart. Revision du genre écureuil (Sciurus). „Le Naturaliste”. 1 (37), s. 292, 1880. (fr.).

[Schultze-8] [7]
F.E. Schultze. Fannae saxonicae mammalia. „Zeitschrift für Naturwissenschaften”. 66, s. 165, 1893. (łac.).

[CITEREFNelson1899[https://www.biodiversitylibrary.org/item/35744#page/49/mode/1up_29]-9] [8]
Nelson 1899 ↓, s. 29.

[CITEREFNelson1899[https://www.biodiversitylibrary.org/item/35744#page/51/mode/1up_31]-10] [9]
Nelson 1899 ↓, s. 31.

[CITEREFNelson1899[https://www.biodiversitylibrary.org/item/35744#page/47/mode/1up_27]-11] [10]
Nelson 1899 ↓, s. 27.

[CITEREFNelson1899[https://www.biodiversitylibrary.org/item/35744#page/48/mode/1up_28]-12] [11]
Nelson 1899 ↓, s. 28.

[her-13] [12]
A.L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 5. (hiszp.).

[tho-14] [13]
O. Thomas. The generic arrangement of the African Squirrels. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth Series. 3 (18), s. 468, 1909. (ang.).

[all-15] [14]
J.A. Allen. New South American Sciuridae. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 33 (38), s. 585, 1914. (ang.).

[CITEREFAllen1915265-16] [15]
Allen 1915 ↓, s. 265.

[CITEREFAllen1915236-17] [16]
Allen 1915 ↓, s. 236.

[CITEREFAllen1915199-18] [17]
Allen 1915 ↓, s. 199.

[CITEREFAllen1915212-19] [18]
Allen 1915 ↓, s. 212.

[CITEREFAllen1915280-20] [19]
Allen 1915 ↓, s. 280.

[CITEREFAllen1915267-21] [20]
Allen 1915 ↓, s. 267.

[Ognev-22] [21]
С.И. Огнёв. „Бюллетень Научно-исследовательского института зоологии Московского государственного университета им. М. Н. Покровского”. 2, s. 42–51, 1935. (ros.).

[Cichocki&inni-23] [22]
W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 193–196. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-24] [23]
C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 594–600. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Koprowski&inni-25] [24]
J. Koprowski, E. Goldstein, K. Bennett & C. Pereira: Family Sciuridae (Tree, Flying and Ground Squirrels, Chipmunks, Prairie Dogs and Marmots). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 741–755. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-26] [25]
D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Sciurus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-22].

[amw-27] [26]
Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 382–384. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/633/mode/1up_625]-29] [27]
Palmer 1904 ↓, s. 625.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/310/mode/1up_302]-30] [28]
Palmer 1904 ↓, s. 302.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/403/mode/1up_395]-31] [29]
Palmer 1904 ↓, s. 395.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=187_147]-32] [30]
Jaeger 1959 ↓, s. 147.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=342_302]-33] [31]
Jaeger 1959 ↓, s. 302.

[tho98-34] [32]
O. Thomas. On the mammals obtained by Mr. A. Whyte in Nyasaland, and presented to the British Museum by Sir H.H. Johnston, K.C.B.; being a fifth contribution to the mammal-fauna of Nyasaland. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1897 (4), s. 933, 1898. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/257/mode/1up_249]-35] [33]
Palmer 1904 ↓, s. 249.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/463/mode/1up_455]-36] [34]
Palmer 1904 ↓, s. 455.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/523/mode/1up_515]-37] [35]
Palmer 1904 ↓, s. 515.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/120/mode/1up_112]-38] [36]
Palmer 1904 ↓, s. 112.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/121/mode/1up_113]-39] [37]
Palmer 1904 ↓, s. 113.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/139/mode/1up_131]-40] [38]
Palmer 1904 ↓, s. 131.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/330/mode/1up_322]-41] [39]
Palmer 1904 ↓, s. 322.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/497/mode/1up_489]-42] [40]
Palmer 1904 ↓, s. 489.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/33/mode/1up_25]-43] [41]
Palmer 1904 ↓, s. 25.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=207_167]-44] [42]
Jaeger 1959 ↓, s. 167.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=155_115]-45] [43]
Jaeger 1959 ↓, s. 115.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=159_119]-46] [44]
Jaeger 1959 ↓, s. 119.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=179_139]-47] [45]
Jaeger 1959 ↓, s. 139.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=194_154]-48] [46]
Jaeger 1959 ↓, s. 154.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=279_239]-49] [47]
Jaeger 1959 ↓, s. 239.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=316_276]-50] [48]
Jaeger 1959 ↓, s. 276.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=216_176]-52] [49]
Jaeger 1959 ↓, s. 176.

[mdd-53] [50]
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-20]. (ang.).

[qiu&yan-54] [51]
邱铸鼎 & 阎翠玲 / Z.-d. Qiu & C.-l. Yan. 山东山旺新发现的中新世松鼠类化石 / New sciurids from the Miocene Shanwang Formation, Linqu, Shandong. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 43 (3), s. 199, 2005. (chiń. • ang.).

[ost&reu-55] [52]
L.W. van den Hoek Ostende & J.W.F. Reumer. Hylopetes magistri, new name for Hylopetes debruijni Reumer & Van den Hoek Ostende, 2003, preoccupied. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 31 (4), s. 928, 2011. DOI: 10.1080/02724634.2011.576733. (ang.).

[dah-56] [53]
T. Dahlmann. Die Kleinsäuger der unter-pliozänen Fundstelle Wölfersheim in der Wetterau (Mammalia: Lipotyphla, Chiroptera, Rodentia). „Courier Forschungsinstitut Senckenberg”. 227, s. 1–129, 2001. (niem.).

[emry&inni-57] [54]
R.J. Emry, W.W. Korth & M.A. Bell. A tree squirrel (Rodentia, Sciuridae, Sciurini) from the Late Miocene (Clarendonian) of Nevada. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 25 (1), s. 227, 2005. DOI: 10.1671/0272-4634(2005)025[0228:ATSRSS]2.0.CO;2. (ang.).

[sul-58] [55]
A. Sulimski. Pliocene Lagomorpha and Rodentia from Węże 1 (Poland). „Acta Palaeontologica Polonica”. 9 (2), s. 162, 1964. (ang.).

[hin-59] [56]
M.A.C. Hinton. On some remains of rodents from the Red Crag of Suffolk and from the Norfolk Forest-Bed. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 13 (73), s. 193, 1914. (ang.).

[22]

[1]

[2]

[3]

[4]

[uwaga 1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[23]

[24]

[25]

[26]

[uwaga 2]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[uwaga 3]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

Etymologia

Podział systematyczny

Wikiwand in your browser!

Wiewiórka

Etymologia

Podział systematyczny

Wikiwand in your browser!

Zasięg występowania

Morfologia

Systematyka

Uwagi

Przypisy

Bibliografia