Wielowieś (gmina)

Wielowieś – gmina wiejska w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie gliwickim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Ten artykuł dotyczy współczesnej gminy. Zobacz też: gmina Wielowieś – dawna gmina w Zielonogórskiem.

Wielowieś

gmina wiejska
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	gliwicki
TERC	2405082
Siedziba	Wielowieś
Wójt	Kazimierz Pławszewski
Powierzchnia	116,59 km²
Populacja (2016) • liczba ludności	5904[1]
• gęstość	50,8 os./km²
Nr kierunkowy	32
Tablice rejestracyjne	SGL
Adres urzędu: ul. Główna 1 44-187 Wielowieś
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 12 Liczba miejscowości 12
Położenie na mapie powiatu
50°30′36″N 18°36′58″E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Wielowieś.

Historia

Gmina zbiorowa Wielowieś powstała po II wojnie światowej (w grudniu 1945^[2]) w powiecie gliwickim na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. I okręg administracyjny – Śląsk Opolski^[3][4]), powierzonym 18 marca 1945 administracji wojewody śląskiego^[4][5], a z dniem 28 czerwca 1946 przyłączonym do województwa śląskiego (śląsko-dąbrowskiego)^[6][7].

Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 5. gromad: Błażejowice, Czarków, Kieleczka, Sieroty i Wielowieś^[8]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę województwa śląskiego na katowickie^[9], a 9 marca 1953 kolejno na stalinogrodzkie^[10]. Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 5. gromad: Błażejowice, Czarków, Kieleczka, Sieroty i Wielowieś^[11]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[12].

Osobny artykuł: Sieroty (gromada).

Osobny artykuł: Wielowieś (gromada w powiecie gliwickim).

Jednostkę reaktywowano 1 stycznia 1973 w tymże powiecie i województwie^[13]. W jej skład weszły obszary 13 sołectw: Błażejowice, Borowiany, Czarków, Dąbrówka, Gajowice, Kieleczka, Radonia, Raduń, Sieroty, Świbie, Wielowieś, Wiśnicze i Zacharzowice^[13][14].

1 czerwca 1975 gmina weszła w skład nowo utworzonego (mniejszego) woj. katowickiego (zniesienie powiatów)^[15]. Od 1999 w woj. śląskim, ponownie w powiecie gliwickim.

Położenie

Gmina jest położona w północnej części powiatu gliwickiego i sąsiaduje z miastem:

• Pyskowice

oraz gminami:

• Toszek (powiat gliwicki)
• Jemielnica, Strzelce Opolskie, Zawadzkie (powiat strzelecki)
• Krupski Młyn, Tworóg, Zbrosławice (powiat tarnogórski)

Miejscowości

Miejscowości leżące na terenie gminy Wielowieś:

Wsie:

• Błażejowice
• Czarków
• Dąbrówka
• Gajowice
• Kieleczka
• Sieroty
• Świbie
• Radonia
• Raduń-Borowiany
• Wielowieś (wieś gminna)
• Wiśnicze
• Zacharzowice

Osada

• Dąbrówka-Hubertus

Integralne części wsi

• Cegielnia
• Chwoszcz
• Gaj
• Gajówka
• Jerzmanów
• Kolonia
• Kotków
• Napłatki

Nieoficjalne przysiółki wsi

• Diana
• Gogol
• Pustkowie
• Łabowice

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[16] gmina Wielowieś ma obszar 116,59 km², w tym:

• użytki rolne: 65%
• użytki leśne: 27%

Gmina stanowi 17,58% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[17]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	6104	100	3137	51,4	2967	48,6
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	52,4		26,9		25,4

• Piramida wieku mieszkańców gminy Wielowieś w 2014 roku^[1].

Edukacja

Gmina Wielowieś posiada sieć publicznych placówek oświatowych składającą się z dwóch przedszkoli, dwóch szkół podstawowych oraz jednego gimnazjum. Dwa przedszkola i dwie szkoły podstawowe tworzą Zespoły Szkolno-Przedszkolne.

Przedszkola:

• Przedszkole w ZSP w Świbiu
• Przedszkole w ZSP w Wielowsi

Szkoły podstawowe:

• Szkoła Podstawowa w ZSP w Świbiu
• Szkoła Podstawowa w ZSP w Wielowsi

Gimnazja:

• Gimnazjum w Wielowsi

Turystyka

Przez gminę przebiegają następujące szlaki turystyczne:

• – Szlak Stulecia Turystyki
• – Szlak Okrężny Wokół Gliwic
• – Szlak Zacharzowicki

Transport

Drogowy

Przez gminę Wielowieś przechodzą drogi wojewódzkie:^[18][19]

• 901 Gliwice (DK78) - Pyskowice (DK94) - Kolonia - Zacharzowice - Gogol - Sieroty - Wielowieś - Błachów (DK46)
• 907 Niewiesze (DK40) - Toszek (DK94) - Błażejowice - Wielowieś - Kieleczka - Tworóg (DK11) - Koszęcin - Boronów - Wygoda

Około 4,5 km na wschód od gminy Wielowieś, przebiega droga krajowa nr 11. Droga ta ma 618 km długości, łączy Kołobrzeg z Bytomiem. Bezpośredni dojazd z gminy do DK11 oferuje DW907^[19].

Komunikacja

Komunikację miejską w Gminie Wielowieś organizuje Międzygminny Związek Komunikacji Pasażerskiej Tarnowskie Góry. Dzięki MZKP sołectwa (poza Dąbrówką) posiadają połączenie z siedzibą gminy – Wielowsią.

Obecny kształt komunikacji międzygminnej:

• Trasa linii 152:
  • W stronę Pyskowic:
    • Wielowieś
    • Sieroty
    • Sieroty-Chwoszcz
    • Zacharzowice
    • Pniów
    • Pyskowice
  • Z Pyskowic:
    • Pyskowice
    • Pniów
    • Zacharzowice
    • Sieroty-Chwoszcz
    • Sieroty
    • Wielowieś
    • Błażejowice
    • Wiśnicze
    • Świbie
    • Radonia
    • Raduń-Borowiany
    • Kieleczka
    • Wielowieś
      • Warianty trasy:
        • Tworóg Dworzec PKP – Pyskowice Pl. Wyszyńskiego przez Czarków, Jerzmanów, Kieleczkę, Borowiany, Radonię, Świbie, Wiśnicze, Błażejowice, Wielowieś, Sieroty, Zacharzowice i Pniów.
        • Pyskowice Pl. Wyszyńskiego – Boruszowice Hanusek przez Pniów, Zacharzowice, Sieroty, Wielowieś, Błażejowice, Wiśnicze, Świbie, Radonię, Borowiany, Kieleczkę, Jerzmanów, Czarkow, Tworóg, Brynek i Hanusek (kursuje jedynie w dni nauki szkolnej).
• Trasa linii 180:
  • Tarnowskie Góry
  • Miedary
  • Połomia
  • Jasiona (w wybranych kursach)
  • Wojska
  • Kolonia Kotków
  • Wielowieś
  • Kieleczka (w wybranych kursach)
  • Świniowice
  • Tworóg (w wybranych kursach)
• Trasa linii 737:
  • Wielowieś
  • Czarków
  • Jerzmanów
  • Kieleczka
  • Raduń-Borowiany
  • Radonia
  • Świbie
  • Wiśnicze
  • Gajowice
  • Błażejowice
  • Wielowieś
    • Warianty trasy:
      • Boruszowice Hanusek – Wielowieś Ośrodek Zdrowia przez Świniowice,
      • Boruszowice Hanusek – Wielowieś Ośrodek Zdrowia przez Czarków, Jerzmanów, Kieleczkę, Borowiany, Radonię, Świbie, Wiśncize, Gajowice i Błażejowice (z pominięciem Świniowic).

Komunikację z siedzibą powiatu – Gliwicami, zapewnia komercyjny przewoźnik PKS Gliwice.

Zobacz też

• Rezerwat przyrody Hubert