Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Ulica Ludwika Narbutta w Warszawie
ulica w Warszawie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Ulica Ludwika Narbutta – ulica w dzielnicy Mokotów w Warszawie.
Remove ads
Remove ads
Opis
Podsumowanie
Perspektywa
Ulica powstała w miejscu drogi narolnej wsi Mokotów[1]. W okresie Królestwa Kongresowego prowadziła od traktu Puławskiego do cegielni, przy której znajdowały się glinianki[2].
W 1897 roku duży teren między obecnymi ulicami: Rakowiecką, Puławską, św. Andrzeja Boboli, Ligocką i Melsztyńską stał się własnością Georga (Jerzego) von Narbuta[3]. Na zlecenie właściciela w latach 1897−1898 został on rozparcelowany[3]. Główną arterią projektowanego przez Narbuta miasteczka Mokotów stała się ulica Narbuta (nazywana także Narbutowską)[4][3], odpowiadająca na całej długości obecnej ulicy[3]. Na jej osi zaprojektowano prostokątny rynek Mokotowa[3]. Jego dłuższe pierzeje (północną i południową) nazwano ulicą Gołaszewską, natomiast krótsze (wschodnia i zachodnia) były przypisane do ulicy Narbuta[3].
W 1916 roku ulica wraz z całą gminą Mokotów została włączona do Warszawy[5]. W tym samym roku nadano jej nową nazwę[6], upamiętniającą polskiego ziemianina i powstańca styczniowego Ludwika Narbutta[7]. Zmiana nazwy weszła jednak w życie w 1928 roku, gdyż do tego roku wszystkie ulice dawnego miasteczka Mokotów miały status ulic prywatnych[8].
W latach 1924−1925 na rogu ulic Narbutta i Wiśniowej powstał zespół biurowo-produkcyjny Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego[9]. 1 lutego 1925 w budynku pod numerem 29 przedsiębiorstwo uruchomiło pierwszą w Polsce radiową stację nadawczą[10][11].
W okresie międzywojennym przy ulicy wybudowano wille oraz domy należące do spółdzielni mieszkaniowych[12], m.in. w latach 1928−1931 powstało osiedle „Szare Domy”, którego inwestorem była Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa Urzędników Ministerstwa Spraw Wewnętrznych[9]. W latach 20. przy ulicy wzniesiono również dwa duże budynki szkolne: ok. 1925 roku na rogu ulic Narbutta i Kazimierzowskiej monumentalny gmach I Miejskiej Szkoły Rękodzielniczej Żeńskiej[2][13], a w latach 1925−1927[14] pod numerem 14 budynek publicznych szkół powszechnych nr 85 i 191[15]. Pomiędzy ulicą Kazimierzowską i aleją Niepodległości, w miejscu planowanego rynku miasteczka Mokotów[3], powstał obudowany budynkami mieszkalnymi plac, na środku którego założono skwer[16] (obecnie skwer Antoniego Słonimskiego)[3].
Około 1933−1934 przy ul. św. A. Boboli 14 (późniejszy adres ulica Narbutta 86) wzniesiono gmach dydaktyczny i halę warsztatową Państwowej Wyższej Szkoły Inżynierskiej im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda (obecnie Gmach Stary Technologiczny Politechniki Warszawskiej)[17]. W 1938 roku na sąsiedniej działce rozpoczęto budowę gmachu Liceum Lotniczo-Samochodowego (nr 84), ale do wybuchu II wojny światowej ukończono tylko część budynku[18].
W 1938 roku ulica została wyasfaltowana[19].
Wschodni odcinek ulicy był terenem walk w czasie powstania warszawskiego. W godzinę „W” 1 sierpnia 1944 roku trzy kompanie batalionu „Bałtyk” ze zgrupowania Pułku „Baszta” zaatakowały gmach Szkoły Rękodzielniczej, w której stacjonował batalion SS liczący ok. 300−400 żołnierzy[20]. Na skutek dużej przewagi przeciwnika polskie natarcie załamało się[20]. Drugi atak na budynek, również zakończony niepowodzeniem, miał miejsce w nocy z 13 na 14 sierpnia 1944 roku[21]. 14 sierpnia 1944 roku powstańcy bohatersko bronili reduty zorganizowanej w dwóch oficynach budynku nr 27a (tzw. drugi Alkazar)[a][22][23].
W czasie II wojny światowej zabudowa ulicy została zniszczona w ok. 50 procentach[12].
Po 1945 roku przy końcowym odcinku ulicy powstały dwa nowe obiekty Politechniki Warszawskiej: Gmach Nowy Technologiczny i Gmach Mechaniki Precyzyjnej (obecnie Gmach Mechatroniki)[24]. W latach 1948−1950[18] uczelnia dokończyła również budowę dawnego gmachu Liceum Lotniczo-Samochodowego (obecnie Gmach Samochodów i Maszyn Roboczych)[25]. W 1949 roku oddano do użytku wzniesiony na skwerze budynek kina Stolica (obecnie kino Iluzjon)[26].
Remove ads
Ważniejsze obiekty
- Szkoła Podstawowa nr 85 im. Benito Juareza
- Kamienica Mieczysława Broniewskiego
- Willa Pawła Mackiewicza
- Kino Iluzjon
- LXVIII Liceum Ogólnokształcące im. Tytusa Chałubińskiego
- Kamienica Horochów
- Osiedle „Szare Domy”
- Politechnika Warszawska (Gmach Samochodów i Maszyn Roboczych, Gmach Nowy Technologiczny, Gmach Stary Technologiczny i Gmach Mechatroniki)[27]
Uwagi
- Nazwę „Alkazar” nosiły co najmniej trzy reduty powstańcze na Mokotowie. Pierwszym Alkazarem („Alkazar I”) był sześciokondygnacyjny, niewykończony jeszcze budynek na południowym rogu al. Niepodległości i ul. Odyńca. Zob.Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2005, s. 16. ISBN 83-11-09261-3.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads