Ulica Józefa Hallera w Katowicach
ulica w Katowicach Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ulica generała Józefa Hallera w Katowicach – ulica we wschodniej części Katowic, na przebiegająca przez obszar dwóch dzielnic: Dąbrówka Mała i Szopienice-Burowiec, łącząca ulicę Obrońców Westerplatte przy granicy Roździenia z Burowcem na południu z Dąbrówką Małą na północy. Trasa ta stanowi główną arterię komunikacyjną Burowca, przy której znajduje się historyczne i zabytkowe budynki[2], a także szereg firm i instytucji publicznych[3].
| Dąbrówka Mała, Szopienice-Burowiec | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica na wysokości skrzyżowania z ul. Konną (widok na północ) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
1 780 m[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Katowic  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 50°16′18,0″N 19°04′28,0″E | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Obrońców Westerplatte obok skweru Hilarego Krzysztofiaka (jeszcze w latach 70. XX wieku znajdowały się tu familoki dla pracowników Huty Metali Nieżelaznych Szopienice). Następnie ulica krzyżuje się z ul. Siewną i dalej z ul. Wandy, prowadzi przez dawny przejazd kolejowo-drogowy obok Miejskiego Domu Kultury Szopienice-Giszowiec w Katowicach. Znajduje się tu osiedle bloków dawnej Huty Metali Nieżelaznych Szopienice. Za skrzyżowaniem z ulicą Konną ul. gen. J. Hallera biegnie obok osiedla Przedwiośnie (ul. Kuśnierska, ul. Pogodna). Kończy swój bieg przy skrzyżowaniu z ul. Strzelców Bytomskich, aleją Niepodległości (obok kościoła św. Antoniego z Padwy i placu Żołnierzy Września), za węzłem z al. Walentego Roździeńskiego (S86)[3].
Droga z Roździenia do Dąbrówki Małej istniała już w XVIII wieku. Została zaznaczona w Atlas Silesiae, wydrukowanej w Norymberdze w 1746 roku[4]. W okresie Cesarstwa Niemieckiego ulica nosiła nazwę Viktoria-Luise-Straße[5]. W latach 1922–1939 i 1945–1950 patronem ulicy był gen. Józef Haller, a w latach 1939–1945 nosiła nazwę Adolf-Hitler-Strasse[6]. W latach 1950–1962 nosiła nazwę ul. Juliana Marchlewskiego, 1962–1972 ul. Małej Dąbrówki[7], 1972–1991 ul. Zjednoczenia Partii[8][9]. W rejonie obecnego Skweru Hilarego Krzysztofiaka znajdowała się patronacka kolonia robotnicza Paweł[10].
Do lat 80. XX wieku część ulicy była wybrukowana (rejon Burowca). Przy dzisiejszej ulicy Kuśnierskiej istniała kolonia robotnicza Jerzy (niem. Georg[11]), założona w drugiej połowie XIX wieku[9]. Przy ul. gen. Józefa Hallera znajdują się dwa osiedla mieszkaniowe: dla pracowników dawnej Huty Szopienice na Burowcu oraz osiedle Przedwiośnie[12], wybudowane w latach 60. XX wieku. W 1978 roku rozpoczęto prace przy budowie węzła komunikacyjnego z drogą szybkiego ruchu nr 1 (obecnie aleja Walentego Roździeńskiego; DK86)[13]. Do końca XX wieku pod numerem 71 istniała scena Capitol Śląskiego Teatru Lalki i Aktora Ateneum, posiadająca 210 miejsc[14] (od 2010 roku siedziba restauracji Karczma Pod Młynem)[15].
Około 1990 roku wyburzono kamienicę przy ul. gen. J. Hallera 2[16]. W 2009 roku wyremontowano skrzyżowanie z aleją Walentego Roździeńskiego i zamontowano sygnalizację świetlną[17], natomiast w latach 2017–2020 w rejonie ulic gen. J. Hallera i Konnej wybudowano miejski basen. Został otwarty 17 czerwca 2020 roku[18].
.jpg)
Przy ul. generała Józefa Hallera znajdują się następujące historyczne obiekty[19]:
- obiekt mieszkalny z apteką (ul. J. Hallera 1)[20];
- narożna kamienica mieszkalna (ul. J. Hallera 4)[21];
- zabytkowa kamienica (ul. J. Hallera 6), obecnie piekarnia[22] (dawniej bar „Rzepicha”[23]); wybudowana na początku XX wieku, w stylu historyzmu, jako obiekt publiczny[19];
- kamienica mieszkalna z oficyną (ul. J. Hallera 8), wzniesiona na początku XX wieku w stylu historyzmu[19];
- kamienice mieszkalne (ul. J. Hallera 12, 13a), wybudowane na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu[19];
- dom mieszkalny z końca XIX wieku (ul. J. Hallera 13), posiada cechy stylu historyzmu[19];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Hallera 17), wzniesiona pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu[19];
- dom mieszkalny (ul. J. Hallera 18), wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu ceglanego[19];
- budynek dawnej „organistówki”[24] (obiekt zburzono 13–16 grudnia 2019 roku)[25];
- budynek główny Domu Kultury Huty Metali Nieżelaznych (ul. J. Hallera 28)[2], wzniesiony w 1900 roku w stylu historyzmu, następnie przebudowywany w 1930 roku (w stylu funkcjonalizmu) i w 1950 roku (w stylu socrealizmu); obecnie Miejski Dom Kultury Szopienice-Giszowiec[26]; swoją siedzibę mają tu Galeria Antrakt MDK Szopienice[27], Miejska Biblioteka Publiczna – Filia nr 36[28] oraz HETMAN Katowice (klub szachowy)[29];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Hallera 32), wybudowana na początku XX wieku w stylu historyzmu z elementami modernizmu[19];
- budynek frontowy – dom z oficyną (ul. J. Hallera 34), wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu[19];
- dom mieszkalny (ul. J. Hallera 38), wybudowany na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu[19]; zmodernizowany w latach 2018–2019[30];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Hallera 40), wybudowana w stylu historyzmu ceglanego na początku XX wieku[19];
- kamienica – dawna piekarnia (ul. J. Hallera 42), wybudowana w latach dwudziestych XX wieku w stylu modernizmu[19]; nie jest objęta ochroną ze względu na utratę cech zabytkowych wskutek przeróbek[31];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Hallera 44), wzniesiona na początku XX wieku w stylu modernizmu z elementami secesji[19];
- kamienica mieszkalna (ul. J. Hallera 54), wybudowana na początku XX wieku w stylu historyzmu[19];
- kamienice mieszkalne z końca XIX wieku (ul. J. Hallera 56, 58, 58a); kamienice o identycznym, bogatym wystroju ceglanym w stylu historyzmu[19];
- budynek szkoły (ul. J. Hallera 60), wzniesiony na początku XX wieku w stylu historyzmu, przebudowany w 1935 roku[19];
- krzyż na cokole z figurą Ukrzyżowanego (ul. J. Hallera 60), pochodzący z trzeciej ćwierci XIX wieku, wzniesiony w stylu neogotyku na murowanym postumencie z niszą, w której stoi figurka Matki Boskiej; na pozostałych postumentach istnieje ornament neogotycki i tablica inskrypcyjna z lat 1871–1971[19];
- dawna willa Augustyna Rzepki[32] (ul. J. Hallera 70, róg z al. W. Roździeńskiego), wybudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu; w drugiej połowie XX wieku siedziba Wojewódzkiej Przychodni Odwykowej; obecnie siedziba Fundacji Komandor[33]; obiekt jest ujęty w gminnej ewidencji zabytków;
- budynek dawnej sceny Capitol Śląskiego Teatru Lalki i Aktora Ateneum (ul. J. Hallera 71), wzniesiony w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu, przebudowany w 1945 roku[19]; obecnie siedziba restauracji Karczma Pod Młynem[15];
- budynek przedszkola (ul. J. Hallera 72), wzniesiony w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[19]; obecnie dojście do przedszkola przez dawny podworski park (pl. Żołnierzy Września)[3]' obiekt został wpisany do rejestru zabytków 28 lipca 2023 (nr rej. A/1234/23)[34].
Ulica gen. J. Hallera jest drogą publiczną klasy ulicy głównej[2]. Skwer Hilarego Krzysztofiaka zlokalizowany przy ul. gen. J. Hallera w założeniu władz miasta ma być terenem zieleni, pełniącym integrującą funkcję w założeniu urbanistycznym Burowca[21]. Ulicą kursują autobusy Zarządu Transportu Metropolitalnego linii: 70, 72, 74, 108, 109 i 906N, które zatrzymują się na dwóch przystankach znajdujących się na tej ulicy: Burowiec i Burowiec Szkoła[35].
Przy ulicy gen. J. Hallera swoją siedzibę mają: Miejskie Przedszkole nr 38[36] i 60[37], przedsiębiorstwa wielobranżowe[3] oraz Zespół Szkół Handlowych im. Bolesława Prusa (Technikum nr 5 i Branżowa Szkoła I Stopnia nr 3)[38].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
