Tygecyklina (łac. tigecyclinum) – organiczny związek chemiczny, pochodna tetracyklin, pierwszy antybiotyk z nowej grupy antybiotyków glicylocyklinowych[2].
Szybkie fakty Nazewnictwo, Wzór sumaryczny ...
Tygecyklina
|
|
| Nazewnictwo |
|
|
| Nomenklatura systematyczna (IUPAC) |
N-[(5aR,6aS,7S,10aS,Z)-4,7-bis(dimetyloamino)-1,10a,12-trihydroksy-9-(1-hydroksyetylideno)-8,10,11-triokso-5,5a,6,6a,7,8,9,10,10a,11-dekahydrotetracen-2-ylo]-2-(tert-butyloamino)acetamid |
| Inne nazwy i oznaczenia |
| 9-tert-butyloglicyloamidominocyklina |
|
| Ogólne informacje |
| Wzór sumaryczny |
C29H39N5O8 |
| Masa molowa |
585,6487 g/mol |
| Wygląd |
pomarańczowy, drobny proszek |
| Identyfikacja |
| Numer CAS |
220620-09-7 |
| PubChem |
5282044 |
| DrugBank |
DB00560 |
| SMILES |
|
O=C3/C(=C(/O)N)C(=O)[C@@]4(O)C(=O)\C2=C(/O)c1c(O)c(cc(c1C[C@H]2C[C@H]4[C@@H]3N(C)C)N(C)C)NC(=O)CNC(C)(C)C |
|
| InChI |
|
InChI=1S/C29H39N5O8/c1-28(2,3)31-11-17(35)32-15-10-16(33(4)5)13-8-12-9-14-21(34(6)7)24(38)20(27(30)41)26(40)29(14,42)25(39)18(12)23(37)19(13)22(15)36/h10,12,14,21,31,36,38-39,42H,8-9,11H2,1-7H3,(H2,30,41)(H,32,35)/t12-,14-,21-,29-/m0/s1 |
| InChIKey |
FPZLLRFZJZRHSY-HJYUBDRYSA-N |
|
|
|
|
| Klasyfikacja medyczna |
| ATC |
J01AA12 |
| Farmakokinetyka |
|
|
| Biodostępność |
100% |
| Okres półtrwania |
42 godziny, przy wielokrotnym podawaniu |
Wiązanie z białkami
osocza i tkanek |
71–89% |
| Metabolizm |
wątrobowy |
| Wydalanie |
z kałem (59%) i z moczem (33%) |
|
|
|
|
|
Zamknij
Tygecyklina jest antybiotykiem bakteriostatycznym, którego mechanizm działania polega na hamowaniu procesu translacji w komórkach bakterii poprzez wiązanie się z podjednostką 30S rybosomu. Blokuje to przyłączanie aminoacylo-tRNA do miejsca A na rybosomie. Tym samym zahamowane zostaje wydłużanie łańcuchów polipeptydowych[3].
Mimo pokrewieństwa z tetracyklinami, na tygecyklinę nie działają dwa podstawowe mechanizmy oporności na tę grupę antybiotyków: ochrony rybosomu i pompy usuwającej lek z wnętrza komórki bakteryjnej. Nie wykazano również występowania oporności krzyżowej pomiędzy tygecykliną i innymi antybiotykami.
Gatunki bakterii, wobec których wykazano skuteczność tygecykliny[4][5][6]:
- Enterococcus spp.,
- Staphylococcus aureus (w tym MRSA[7]),
- Staphylococcus epidermidis,
- Staphylococcus haemolyticus,
- Streptococcus agalactiae,
- Streptococcus anginosus,
- Streptococcus intermedius,
- Streptococcus constellatus,
- Streptococcus pyogenes,
- paciorkowce grupy viridans,
- Citrobacter freundii,
- Citrobacter koseri,
- Enterobacter aerogenes,
- Enterobacter cloacae,
- Escherichia coli,
- Klebsiella oxytoca,
- Klebsiella pneumoniae,
- Serratia marcescens,
- Clostridium perfringens,
- Peptostreptococcus spp.,
- Prevotella spp.
Bakterie, wśród których często odnotowywano oporność nabytą[8][9]:
Oporność tych bakterii na tygecyklinę wiąże się głównie z nadekspresją wielolekowej nieswoistej pompy usuwającej antybiotyk z wnętrza komórki.
Tygecyklina podawana jest wyłącznie dożylnie, tak więc wykazuje pełną biodostępność. 71–89% podanej dawki wiąże się z białkami osocza. Lek charakteryzuje się bardzo dobrą dystrybucją tkankową. Największe stężenia tygecykliny stwierdza się w szpiku kostnym, śliniankach, tarczycy, śledzionie i nerkach. Nie wiadomo, czy lek przenika przez barierę krew-mózg.
Mniej niż 20% podanej dawki ulega przemianom metabolicznym w wątrobie. Głównymi metabolitami są: glukoronid, N-acetylowa pochodna oraz epimer.
Lek wydalany jest głównie z kałem, w większości w postaci niezmienionej. Okres półtrwania tygecykliny wynosi około 42 godzin[10].
Tygecyklina wskazana jest w leczeniu powikłanych zakażeń szczepami wrażliwymi na działanie tego antybiotyku, przede wszystkim[11]:
- powikłanych zakażeń skóry i tkanek miękkich,
- powikłanych zakażeń jamy brzusznej.
- nadwrażliwość na tygecyklinę lub jakikolwiek inny składnik preparatu,
- nadwrażliwość na tetracykliny,
- ciąża,
- dzieci i młodzież do 18 roku życia,
- karmienie piersią (przeciwwskazanie względne).
- Tygecyklina, ze względu na swoje pokrewieństwo z tetracyklinami, może powodować takie same działania uboczne. Również z tego powodu tygecykliny nie należy stosować u pacjentów, u których wystąpiły objawy nadwrażliwości na tetracykliny oraz u dzieci i młodzieży w okresie wzrostu i dojrzewania.
- Tygecyklina może prowokować występowanie groźnych dla życia reakcji anafilaktycznych lub rzekomoanafilaktycznych.
- Lek może wywoływać ostre zapalenie trzustki, które z reguły ustępuje po przerwaniu leczenia tygecykliną[12].
- Pacjenci z zastojem żółci, leczeni tygecykliną, powinni znajdować się pod baczną obserwacją, gdyż wydalanie z żółcią jest główną drogą eliminacji tygecykliny z organizmu.
- Należy kontrolować czas protrombinowy u chorych leczonych tygecykliną i preparatami przeciwzakrzepowymi.
Tygecyklina zmniejsza klirens warfaryny, co może prowadzić do wydłużenia czasu protrombinowego[13]. Stwierdzono również, że tygecyklina zmniejsza skuteczność doustnych leków antykoncepcyjnych.
Do najczęściej występujących objawów niepożądanych należą wymioty, nudności i biegunka, które odnotowano u około 20% wszystkich pacjentów[14]. Rzadziej obserwowano:
- wtórne zakażenia bakteryjne (np. ropnie),
- wydłużenie czasu protrombinowego,
- zawroty głowy,
- zapalenie żył,
- objawy gastryczne, takie jak bóle brzucha, niestrawność,
- zwiększenie aktywności aminotransferaz, amylazy oraz wzrost stężenia azotu mocznikowego we krwi,
- skórne reakcje alergiczne,
- bóle głowy,
Do bardzo rzadkich objawów niepożądanych można zaliczyć:
Poza wymienionymi objawami, tygecyklina, podobnie jak inne antybiotyki, może wywołać rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego.
- Tygacil – Wyeth – proszek 50 mg do sporządzania infuzji.
Rossi F., Andreazzi D. Overview of tigecycline and its role in the era of antibiotic resistance. „The Brazilian journal of infectious diseases: an official publication of the Brazilian Society of Infectious Diseases”. 3 (10), s. 203–216, czerwiec 2006. PMID: 17568854. Backx M., Healy B. Serious staphylococcal infections. „Clinical medicine (London, England)”. 5 (8), s. 535–538, październik 2008. PMID: 18975490. Malli E., Spiliopoulou I., Kolonitsiou F., Neocleous Ch., Klapsa D., Pantelidi K., Panopoulou M., Grapsa S., Alepopoulou E., Neonakis I., Alexiou-Daniel S., Bakola D., Koutsia-Carouzou C., Malamou-Lada H., Zerva L., Vlahaki E., Kartali-Ktenidou S., Anastassiou E., Petinaki E. In vitro activity of tigecycline against gram-positive cocci: a multicentre study in Greece. „The Journal of antimicrobial chemotherapy”. 5 (62), s. 1158–1160, listopad 2008. DOI: 10.1093/jac/dkn344. PMID: 18753190. Bouchillon SK., Iredell JR., Barkham T., Lee K., Dowzicky MJ. Comparative in vitro activity of tigecycline and other antimicrobials against Gram-negative and Gram-positive organisms collected from the Asia-Pacific Rim as part of the Tigecycline Evaluation and Surveillance Trial (TEST). „International journal of antimicrobial agents”. 2 (33), s. 130–136, luty 2009. DOI: 10.1016/j.ijantimicag.2008.07.031. PMID: 18995992. Gales AC., Sader HS., Fritsche TR. Tigecycline activity tested against 11808 bacterial pathogens recently collected from US medical centers. „Diagnostic microbiology and infectious disease”. 4 (60), s. 421–427, kwiecień 2008. DOI: 10.1016/j.diagmicrobio.2007.10.017. PMID: 18068934. Reid GE., Grim SA., Aldeza CA., Janda WM., Clark NM. Rapid development of Acinetobacter baumannii resistance to tigecycline. „Pharmacotherapy”. 8 (27), s. 1198–1201, sierpień 2007. DOI: 10.1592/phco.27.8.1198. PMID: 17655518. MacGowan AP. Tigecycline pharmacokinetic/pharmacodynamic update. „The Journal of antimicrobial chemotherapy”, s. i11–6, wrzesień 2008. DOI: 10.1093/jac/dkn242. PMID: 18684702. Esposito S., Noviello S., Leone S. [Skin and soft tissue infections: current therapeutic options]. „Le infezioni in medicina: rivista periodica di eziologia, epidemiologia, diagnostica, clinica e terapia delle patologie infettive”. 2 (16), s. 65–73, czerwiec 2008. PMID: 18622145. Gilson M., Moachon L., Jeanne L., Dumaine V., Eyrolle L., Morand P., Ben m’Rad M., Salmon D. Acute pancreatitis related to tigecycline: case report and review of the literature. „Scandinavian journal of infectious diseases”. 8 (40), s. 681–683, 2008. PMID: 18979610. Zimmerman JJ., Raible DG., Harper DM., Matschke K., Speth JL. Evaluation of a potential tigecycline-warfarin drug interaction. „Pharmacotherapy”. 7 (28), s. 895–905, lipiec 2008. DOI: 10.1592/phco.28.7.895. PMID: 18576904. Falagas ME., Karageorgopoulos DE., Dimopoulos G. Clinical significance of the pharmacokinetic and pharmacodynamic characteristics of tigecycline. „Current drug metabolism”. 1 (10), s. 13–21, styczeń 2009. PMID: 19149509.
