Skóra
narząd powłoki wspólnej kręgowców Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
narząd powłoki wspólnej kręgowców Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skóra (łac. cutis, gr. derma) – największy narząd powłoki wspólnej[1] (łac. integumentum commune) kręgowców o złożonej budowie i wielorakich funkcjach; powłoka właściwa.Ogólna powierzchnia skóry u człowieka wynosi 1,5-2 m², a grubość wynosi 1,5-5 mm. Składa się z trzech warstw: naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej. Naskórek składa się głównie z dojrzewających komórek nabłonkowych, nazywanych keratynocytami i tworzy kilka warstw: podstawną, kolczystą, ziarnistą, jasną i rogową. Oprócz keratynocytów w naskórku znajdują się również komórki barwnikowe — melanocyty, komórki odpowiedzialne za reakcje immunologiczne – komórki Langerhansa i komórki układu nerwowego — komórki Merkla. W skórze właściwej utworzonej z tkanki łącznej znajdują się włókna kolagenowe i elastyna oraz elementy komórkowe: fibroblasty, mastocyty i komórki krwi oraz naczynia i nerwy. Tkankę podskórną tworzy tkanka tłuszczowa i łączna. W skórze znajdują się przydatki skóry: gruczoły potowe (gruczoły ekrynowe i apokrynowe), gruczoły łojowe, paznokcie i włosy. Skóra spełnia wiele czynności ochronnych: przed zakażeniem bakteriami, grzybami, wirusami, przed czynnikami mechanicznymi, termicznymi, chemicznymi i promieniowaniem świetlnym, oraz zapewnia niezmienne warunki dla środowiska wewnętrznego organizmu (homeostazę). Poza tym skóra spełnia czynność percepcyjną ciepła, bólu, dotyku, ekspresyjną w wyrażaniu stanów emocjonalnych, resorpcyjną oraz bierze udział w magazynowaniu i przemianie materii. Skóra w okolicy otworów naturalnych (usta, nozdrza, odbyt, pochwa itp.) przechodzi w błony śluzowe. U człowieka najcieńsza jest na powiekach (0,5 mm grubości), natomiast najgrubsza jest na piętach i na skórze dłoni (4 mm grubości)[2][3].
Podstawowe funkcje skóry to[4]:
Skóra składa się z dwóch warstw (licząc od zewnątrz)[5]:
Do skóry zalicza się również przydatki skóry (adnexa cutis), powstające z nabłonka tworzącego naskórek:
Receptory w skórze są narządami zmysłów: dotyku, bólu (nocycepcja) i temperatury.
W skórze właściwej i w warstwie podskórnej występują gruczoły potowe i łojowe, naczynia krwionośne i ciałka zmysłów.
Do przydatków skóry należą też gruczoły (glandulae cutis):
Przy oziębieniu następuje odruchowy skurcz naczyń krwionośnych i mięśni stroszących włosy (musculi arectores pilorum).
Barwa skóry zależy głównie od zawartości melaniny. Spośród naczelnych u orangutana melanina występuje zarówno w naskórku i w skórze właściwej. U gibbonów, szympansów i człowieka melanina występuje głównie w naskórku. Jednak tylko u człowieka występuje znaczne zróżnicowanie kolorów skóry, powstałe prawdopodobnie jako adaptacja do różnego natężenia promieniowania ultrafioletowego.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
