Loading AI tools
oficer Wojska Polskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Daszewski (ur. 25 grudnia 1888 w Syczówce, zm. 29 listopada 1959) – kapitan pilot–obserwator Wojska Polskiego, inżynier, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 | |
 kapitan pilot obserwator | |
| Data i miejsce urodzenia |
25 grudnia 1888 |
|---|---|
| Data śmierci |
29 listopada 1959 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
5 eskadra lotnicza |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    | |
Syn Jana i Emilii z Hofmaisterów. Ukończył gimnazjum filologiczne, następnie studiował na politechnice w Monachium[1], którą ukończył z tytułem inżyniera[2]. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił 7 sierpnia 1914 roku jako ochotnik do Legionów Polskich[1]. Otrzymał przydział do 2 pułku ułanów, w którym od 1 grudnia 1915 pełnił obowiązki dowódcy plutonu, a od 1 grudnia 1916 dowódcy szwadronu karabinów maszynowych[2]. Odmówił złożenia przysięgi na wierność cesarzowi i 19 lutego 1918 roku został internowany[1][3][2]. Na stopień chorążego został mianowany 1 grudnia 1915, a na stopień podporucznika 1 listopada 1916 w kawalerii[4].
21 listopada 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu podporucznika z byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego[1][5]. W lutym 1919 został przeniesiony z Dowództwa Okręgu Generalnego Kraków do Centralnych Składów Lotniczych przy Sekcji Żeglugi Napowietrznej MSWojsk[6]. Następnie służył w 5 eskadrze lotniczej, następnie w 9 eskadrze wywiadowczej i 39 eskadrze Breguetów[2]. 1 sierpnia 1919 roku został skierowany na kurs do Oficerskiej Szkoły Obserwatorów Lotniczych w Warszawie. Było to szkolenie organizowane w ramach I kursu w OSOL, zostało zakończone we wrześniu[2]. Został przydzielony do V dyonu lotniczego, gdzie od października 1919 roku pełnił funkcję adiutanta[7]. 1 grudnia 1919 został mianowany porucznikiem kawalerii. Pełnił wówczas służbę w Dowództwie Frontu Pomorskiego[8].
W czasie wojny polsko-bolszewickiej walczył jako obserwator w składzie 3 eskadry wywiadowczej. 19 kwietnia, w załodze z Jerzym Kossowskim, wszedł w skład grupy złożonej z czterech załóg, które przeprowadziły rozpoznanie i bombardowanie Kijowa[9]. Lot był trudny nawigacyjnie i niebezpieczny, gdyż polskie załogi miały do pokonania 600 kilometrów (z czego większość nad terenem zajętym przez nieprzyjaciela). Zakończył się sukcesem, zniszczono tory kolejowe, uszkodzono obrotnicę przed parowozownią, co doprowadziło do opóźnień w przegrupowaniu wojsk nieprzyjaciela[10]. Sam Daszewski wyróżnił się podczas tego lotu skutecznością bombardowania (uszkodził jedną z lokomotyw) oraz tym, że podczas lotu przeprowadził szczegółowe rozpoznanie pozycji nieprzyjaciela[11].
26 kwietnia 1920 rok, na polecenie Szefa Ścisłego Sztabu Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych przeprowadził rozpoznanie w rejonie Koziatyn–Berdyczów. W czasie lotu, poza przeprowadzeniem szczegółowego rozpoznania wskazanego rejonu, przeprowadził też ataki na oddziały Armii Czerwonej. Dostarczył oddziałom lądowym szczegółowe informacje o rozmieszczeniu oddziałów nieprzyjaciela co znacznie ułatwiło działania oddziałom polskim. 27 kwietnia poleciał na rozpoznanie w rejonie Koziatyna, podczas tego lotu również przeprowadzał ataki na oddziały Armii Czerwonej[12].
30 kwietnia, w załodze z por. pil. Tadeuszem Praussem, przeprowadzał rozpoznanie w rejonie Fastowa. Podczas tego lotu zaatakował bombami i ogniem z karabinu maszynowego kolumnę marszową nieprzyjaciela. Ich samolot został kilkakrotnie trafiony (odstrzelono pokrywę silnika), ale pilot zdołął powrócić na macierzyste lotnisko[13].
19 maja 1920 roku, w załodze z Józefem Krzyczkowskim wziął udział w ataku na stację Demirki, gdzie nieprzyjaciel zgromadził transporty kolejowe i pociągi pancerne. Nalot okazał się nieskuteczny, dodatkowo obrona przeciwlotnicza bolszewików uszkodziła samolot Krzyczkowskiego i Daszewskiego[14]. Następnego dnia polskie samoloty powróciły w ten rejon. Ich nalot okazał się skuteczniejszy, uszkodzono pociąg pancerny "Lenin" a kilka innych zostało zmuszonych do wycofania się[15][16].
23 maja, również z pil. Krzyczkowskim, wykrył koncentrację wojsk nieprzyjaciela pod Rżyszczewem. Udało im się zaatakować wrogie oddziały oraz przekazać polskim wojskom meldunek o położeniu nieprzyjaciela 14 Dywizji Piechoty Wielkopolskiej. Informacje zebrane podczas tego lotu ułatwiły polskim oddziałom atak na Rżyszczew i zminimalizowały straty po polskiej stronie[15].
30 maja brał udział w ataku na statki nieprzyjaciela na Dnieprze. W wyniku ataku jeden statek został zatopiony, a drugi został uszkodzony i wyrzucony na brzeg przez załogę[3]. 5 czerwca 1920 roku, poleciał z pil. Jerzym Kossowskim, na rozpoznanie z bombardowaniem rejonów na wschód od Kijowa. Podczas lotu powrotnego ich samolot został przechwycony przez nieprzyjacielski myśliwiec z 21. oddziału rozpoznawczego lotnictwa Armii Czerwonej (pilot Prochorow). W wyniku walki Stanisław Daszewski został ranny w głowę; pilot zdołał doprowadzić samolot do bazy[17].
27 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu rotmistrza, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[18]. 9 września 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w Korpusie Wojsk Lotniczych, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[19].
Po rekonwalescencji, 2 grudnia 1920 roku, otrzymał przydział do Niższej Szkoły Pilotów w Bydgoszczy, gdzie służył do sierpnia następnego roku[3][2]. Następnie został przeniesiony do Centralnych Zakładów Lotniczych w Warszawie. 24 grudnia 1921 roku ogłoszono jego przeniesienie do rezerwy na skutek wniosku reklamacyjnego[1][20].
Po zwolnieniu z wojska pracował w przemyśle ciężkim na Górnym Śląsku i w latach 1929–1932 w branży motoryzacyjnej, a od 1933 roku w Polskich Liniach Lotniczych LOT[1][3][2]. W marcu 1930 roku został przeniesiony w rezerwie z 1 pułku lotniczego do 6 pułku lotniczego we Lwowie[21].
W 1939 roku został zmobilizowany, w trakcie kampanii wrześniowej dostał się do niewoli. Po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał w Szczecinie. W 1947 roku został aresztowany i oskarżony przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego o współpracę z angielskim wywiadem. W trakcie śledztwa został uniewinniony i uwolniony. Zmarł 29 listopada 1959 roku[3].
Za swą służbę w polskim lotnictwie otrzymał odznaczenia[22]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.svg){kind=small}
