Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Stadion Wojska Polskiego w Warszawie
stadion piłkarski w Warszawie, Polska Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Stadion Wojska Polskiego w Warszawie, właśc. Stadion Legii Warszawa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego[2][3] – stadion piłkarski znajdujący się w warszawskiej dzielnicy Śródmieście przy ul. Łazienkowskiej 3, między ulicami: Łazienkowską, Czerniakowską, Janusza Kusocińskiego i Myśliwiecką.
Remove ads
Stanowi własność miasta stołecznego Warszawy. Od 1 sierpnia 2002 jest dzierżawiony przez spółkę Legia Warszawa S.A.
Remove ads
Stary stadion
Podsumowanie
Perspektywa
Historia
Tereny na Agrykoli i przenosiny Legii na Łazienkowską
W 1917 roku po przeprowadzce klubu do Warszawy, drużyna rozgrywała mecze i treningi na Agrykoli. Było to w tamtym czasie jedyne boisko w Warszawie, które nadawało się do rozgrywania publicznych widowisk. Pierwszym spotkaniem rozegranym przez Legię na stadionie Agrykoli był pojedynek z Polonią (1-1), który odbył się 29 kwietnia 1917 roku. Użytkowanie boiska na Agrykoli było zbyt kosztowne by klub mógł na nim rozgrywać systematyczne mecze i treningi. Z tego powodu podjęto decyzję o budowie nowego stadionu. Pod koniec 1921 roku, podpisano umowę na mocy której klub wydzierżawił teren pomiędzy ulicą Łazienkowską a Myśliwiecką[4].
Na przełomie lat 1921 i 1922 rozpoczęto prace nad budową nowego stadionu, w której na początku brało udział 40 osób. Plan według którego powstawała inwestycja stworzył kpt. Wanicki. Przewidywał on m.in. stadion do rozgrywania meczów, żużlową bieżnię, dwa boiska treningowe, korty tenisowe oraz tor szermierczy. Plan ten został rozszerzony przez inżyniera Jana Nagórskiego. Powiększona inwestycja (m.in. o basen), miała jednak zostać ukończona 2 lata później. Większa liczba przedsięwzięć wymagała zwiększonych środków. W związku z tym, klub zwrócił się o pomoc do wojska. Wkrótce podjęto współpracę, na mocy której wojsko miało pomóc w wybudowaniu obiektów, a w zamian stałoby się ich właścicielem. Po zrealizowaniu inwestycji, zaczęto organizować na nich imprezy wojskowe. Pierwszą z nich były igrzyska, podczas których odbył się pokaz bitwy powietrznej i lądowej, zgromadziła ok. 15 tys. publiczności[4].
Problemy z terenami przy Łazienkowskiej
W kolejnych latach w trakcie użytkowania terenów pojawiały się liczne problemy. Pierwsze z nich dotyczyły tego, kto ma zarządzać funduszem przeznaczonym na rozbudowę obiektów sportowych. Pojawiły się także komplikacje dotyczące własności tych terenów spowodowane niewłaściwym zadbaniem o prowadzenie inwestycji w odpowiednim tempie. Pod koniec 1925 roku, wydano zarządzenie które stanowczo podzieliło teren na teren z boiskami sportowymi i bieżnią oraz teren hippiczny (przeznaczony do sportów jeździeckich)[5].
Kolejne problemy Legii, wynikły z powstania nowego piłkarskiego klubu w Warszawie – Lechii, który miał zjednoczyć wszystkie wojskowe drużyny w regionie. Oficjalnie WKS Lechia został założony 26 listopada 1925 roku i wkrótce wszedł na tereny legijne, które w międzyczasie, jak donoszą niektóre źródła, miały zostać utracone przez Legię. Na wiosnę 1926 roku, problem został rozwiązany, poprzez utworzenie specjalnej komisji boiskowej w której udział miałyby wszystkie warszawskie kluby wojskowe. Na czele komisji stanął pułkownik Zygmunt Wasserab. Dzięki tej decyzji, Legia znów weszła w zarządzanie terenami na której miał zostać wybudowany reprezentacyjny Stadion Wojskowy. A budowa kolejnych boisk treningowych i kortów tenisowych została kontynuowana[6].
Budowa oraz otwarcie Basenu Północnego
Na początku 1928 roku, Polski Związek Pływacki podjął decyzję i stworzył komórkę Budowy Pływalni na Stadionie Legii. Jej zadaniem było zorganizowanie środków na ten cel oraz jego realizacja[7]. Pierwszy basen, nazywany północnym, został otwarty 14 listopada 1928 roku. Największymi atrakcjami obiektu zaprojektowanego przez inżyniera Wacława Paszkowskiego były 10-metrowa skocznia oraz trybuny, które mogły pomieścić 2500 osób[8].
Budowa oraz otwarcie Stadionu Wojska Polskiego
W 1929 roku Legia uzyskała dotację, która umożliwiła realizację planu budowy reprezentacyjnego Stadionu Wojskowego. Stadion powstał według projektu Maksymiliana Dudryk-Darlewskiego, który zaprojektował zadaszenie głównej trybuny tak, by słupy je podtrzymujące w jak najmniejszym stopniu przeszkadzały widzom w podziwianiu widowiska. Pod trybuną główną, której pojemność sięgała 5000 osób, znajdowały się pomieszczenia klubowe, m.in. szatnie, sale gimnastyczne, magazyny sportowe, świetlica czy bufet. Wokół boiska znajdowały się bieżnia oraz tor kolarski. Bieżnia liczyła 400 m długości oraz 7,5 m szerokości. Tor kolarski był skonstruowany w połowie na wale ziemnym, a w połowie na elementach żelbetowych. Jego długość wynosiła 500 m[7].
Koniec budowy nastąpił w 1930 roku. Pierwszym, inauguracyjnym meczem piłkarskim na stadionie było spotkanie pomiędzy drużyną Legii Warszawa a drużyną CF Europa Barcelona, które odbyło się 9 sierpnia 1930 roku. Warszawski zespół zremisował to spotkanie 1:1. Premierowego gola zdobył zawodnik Legii – Henryk Martyna z rzutu karnego w 22. minucie pojedynku[9]. Oficjalne otwarcie toru kolarskiego i bieżni lekkoatletycznej nastąpiło 30 sierpnia 1930 roku przy okazji międzynarodowego turnieju, w którym wzięły udział drużyny z Anglii, Niemiec, Austrii, Francji, Egiptu oraz Polski[10].
24 sierpnia 1930 roku rozegrano na stadionie dwa pierwsze mecze ligowe. Najpierw na boisko wybiegły: Warszawianka Warszawa i ŁKS Łódź (pierwszą ligową bramkę strzelił tutaj Eugeniusz Tadeusiewicz z ŁKS-u), zaś chwilę po jego zakończeniu: Legia Warszawa i Czarni Lwów (pierwszy ligowy gol dla Legii na tym obiekcie zdobyty przez Józefa Nawrota). 26 października 1930 roku na arenie tej zadebiutowała narodowa reprezentacja Polski, zwyciężając 6:0 Łotwę (pierwsza bramka Józefa Nawrota)[10].
Niezrealizowane plany budowy obiektów sportowych i usterki na nowo wybudowanym stadionie
No otwarty stadion posiadał jednak wiele niedoróbek. Jak donosiły niektóre gazety z tamtego czasu, tor kolarski po roku użytkowania miał wiele szczerb i bruzd. Ponadto opieszałość w odpowiedniej konserwacji toru i naprawie usterek spowodowała, że tor wkrótce zamknięto[10]. Zawody na nim przestano rozgrywać wiosną 1935 roku[11].
W 1933 roku stadionowi nadano oficjalną nazwę Stadion Wojska Polskiego. Latem tego samego roku obiekt zaczął być zarządzany przez Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego (pełniący funkcje obecnego ministerstwa sportu). W konsekwencji Legia bezpłatnie wykorzystywała boiska treningowe, a płaciła za korzystanie ze stadionu w trakcie meczów ligowych[11].
W styczniu 1933 roku na jednym z boisk tenisowych zorganizowano lodowisko na którym można było rozgrywać mecze hokejowe. Plac gry otaczały trybuny, które mogły pomieścić 4000 widzów. Na inaugurację boiska zaproszono niemiecką drużynę Wiener Eislauf Verein. Legioniści przegrali to spotkanie 0-1[11].
Na początku lat 30. powstały plany budowy hali sportowej, jednak do ich realizacji nie doszło[11][12]. Zamierzano również dokonać naprawy toru kolarskiego i oddać go do użytku wyłącznie kolarzy. Motocykliści zaś mieli dostać nowy tor poza miastem. W rzeczywistości, toru nigdy nie naprawiono[11]. Powstała również koncepcja budowy na terenach legijnych toru do jazdy szybkiej na lodzie. Jednakże plany te nie doczekały się swojej realizacji[11][12].
Stadion podczas II wojny światowej
Spadek piłkarskiej Legii z I ligi i brak sukcesów sportowych, uniemożliwiły w kolejnych latach pozyskiwanie środków na rozbudowę zaplecza sportowego na tych terenach. Mimo to na stadionie odbywały się mecze międzypaństwowe, m.in. odbyło się spotkanie pomiędzy reprezentacją Polski a reprezentacją III Rzeszy. W meczu padł remis 1:1[13].
Wybuch II wojny światowej w 1939 roku spowodował rozwiązanie sekcji sportowych. Po kapitulacji miasta stadion znalazł się w posiadaniu Niemców. Okupanci dbali o obiekt, gdyż w trakcie okupacji odbywały się na nim zawody dla żołnierzy Wermachtu[14]. Obiektem zarządzał Wilm Hosenfeld[14].
Stadion ucierpiał podczas ofensywy Armii Czerwonej i Wojska Polskiego w styczniu 1945[14]. Zrujnowany obiekt wymagał renowacji. Głównie zdewastowane były pomieszczenia pod trybuną, jak i widownie na niej, korty tenisowe, basen oraz boiska treningowe, które nosiły ślady artylerii użytej podczas działań wojennych. Po zakończeniu wojny patronat nad stadionem przejęła wojskowa komenda miasta[13].
Odbudowa po II wojnie światowej i pierwsze zawody na odrestaurowanych obiektach
.jpg)
1 maja 1945 roku w Święto Pracy Legia rozegrała pierwszy powojenny mecz na Stadionie Wojska Polskiego. Przeciwnikiem była lokalna Syrenka, a spotkanie zakończyło się remisem 3-3[13][15].
Po wojnie, korty tenisowe znajdujące się w pobliżu stadionu – jak informowały lokalne media – „były w opłakanym stanie”. Jedynym obiektem nadającym się do użytku był mały budynek klubowy przy kortach tenisowych. Po zakończeniu wojny zajęto się odbudową zniszczonych terenów i w 1946 roku oddano do dyspozycji legijnych tenisistów kort centralny i dwa boczne. Przeprowadzono renowację również na obiekcie, na którym przed wojną trenowali legijni lekkoatleci. Wyremontowano również basen[15].
W dniach 22–27 września 1946 roku rozegrano pierwsze mistrzostwa ludowego Wojska Polskiego na odrestaurowanych obiektach. W zawodach brało udział 2800 żołnierzy – sportowców. W ramach tych zmagań sportowych rozgrywano mistrzostwa w boksie. Ring został umiejscowiony na murawie stadionu przy trybunie krytej, a zmagania oglądała publiczność umiejscowiona na trybunach oraz ustawiona wokół areny[15].
22 grudnia 1946 roku swój pierwszy powojenny mecz rozegrała również sekcja hokejowa Legii. Legioniści spotkali się z Żyrardowianką[15].
Od 1946 na stadionie swoją pierwszą powojenną siedzibę w Warszawie miał Polski Związek Piłki Nożnej[16]. W znajdującym się tam hotelu zatrzymywali się działacze związku i piłkarze przyjeżdżający do Warszawy na mecze[16].
Nowe legijne obiekty sportowe
12 grudnia 1953 roku w sąsiedztwie legijnych terenów zostało otwarte drugie w kraju sztuczne lodowisko – Torwar. Jednak ówczesny obiekt nie posiadał jeszcze zadaszenia. Inaugurację uczcił mecz pomiędzy Legią a Gwardią Bydgoszcz. Spotkanie zakończyło się zwycięstwem gospodarzy 12-3[17].
W 1956 roku Legia pozyskała kolejny obiekt sportowy. Była to długo oczekiwana hala sportowa. Pozyskany obiekt, który znajdował się przy ul. 29 listopada, wymagał remontu. W inauguracyjnym sezonie na nowej hali, koszykarze Legii wywalczyli Mistrzostwo Polski[17].
Grono obiektów sportowych Legii w 1956 roku powiększyło się również o nowy, 25-metrowy basen. Inaczej niż wcześniej powstała pływalnia, ta była całkowicie zadaszona. Umożliwiało to rozgrywanie zawodów nawet w niesprzyjających warunkach atmosferycznych. Nowy obiekt posiadał zaplecze gospodarcze i trybuny, na których mogło zasiąść 1200 widzów[8].
Okres rekordów frekwencji na stadionie
Pod koniec lat pięćdziesiątych zostały ustalone rekordy frekwencji na Stadionie Wojska Polskiego. Przypadły one na okres świetności warszawskiego klubu. W tych czasach Legia zdobywała mistrzostwa Polski oraz kwalifikowała się do europejskich pucharów. Pierwszy rekord padł 19 września 1956 roku podczas meczu Pucharu Europy Mistrzów Krajowych Legii Warszawa ze Slovanem Bratysława. Obejrzeć to widowisko przyszło 40 tys. widzów. Dwa lata później, 8 czerwca 1958 roku na trybunach znajdowała się taka sama ilość kibiców podczas ligowego meczu Legii z ŁKS Łódź[18].
Sztuczne oświetlenie i renowacja stadionu
.jpg)
Pod koniec lat pięćdziesiątych, klub zaczął starania o środki na remont obiektów znajdujących się przy Łazienkowskiej. Głównym obiektem, na renowacji którego zależało legijnym władzom najbardziej był Stadion Wojska Polskiego. Po trzydziestoletniej eksploatacji znajdował się on w wysłużonym stanie. W trakcie remontu wymieniono instalacje oraz dokonano przeróbek na widowni. Ponadto w końcówce lat pięćdziesiątych, wyremontowano legijny basen[17].
W latach sześćdziesiątych stadion przeszedł jedną z najistotniejszych modernizacji w swojej historii. Sztandar Młodych z 3 sierpnia 1960 roku informował, że stadion po przebudowie będzie mógł pomieścić 25-tysięczną publiczność. Chwalono, iż jako jeden z niewielu stadionów w kraju o tej pojemności, wszystkie miejsca na nim będą miejscami siedzącymi. W związku z tym, w miejscu dotychczasowych miejsc stojących na trybunie wschodniej, zamontowano ławki. Zachwalano również, iż Stadion Wojska Polskiego jako jeden z nielicznych w Polsce, będzie posiadał sztuczne oświetlenie[19].
Inauguracja oświetlenia nastąpiła 5 października 1960 roku podczas meczu rewanżowego z Aarhus GF w 1/16 finału Pucharu Europy Mistrzów Krajowych. Spotkanie zakończyło się zwycięstwem legionistów 1:0[19]. Oświetlenie posiadało moc 800 luxów[18].
Ostatnie dwudziestolecie stadionu
Ostatnie dwudziestolecie istnienia stadionu to głównie oczekiwanie na budowę nowego obiektu. Co prawda stadion przechodził renowacje i retusze zniszczeń, jednakże jego przestarzała konstrukcja wywierała na właścicielach Legii, jak i zarządcach obiektu ideę budowy nowego stadionu (szczegółowy opis tego procesu w sekcji Budowa nowego stadionu). Realizację zamysłów komplikowały problemy związane z własnością gruntów na których stał dotychczasowy obiekt[20].
Jedną z ostatnich renowacji stadion przeszedł w 1999 roku. Kompletną przebudowę przeszły wtedy trybuny na łukach, znajdujące się za bramkami. Zostały one specjalnie wyremontowane do przyjęcia kibiców przyjezdnych na mecz reprezentacji Polski z Anglią w ramach eliminacji Mistrzostw Europy 2000. Spotkanie to zakończyło się bezbramkowym remisem[21].
27 września 2001 roku na stadionie odbył się mecz eliminacyjny Pucharu UEFA pomiędzy Anży Machaczkała a Rangers. Spotkanie odbyło się na neutralnym terenie, gdyż szkocki klub odmówił przyjazdu do Machaczkały[20]. Mecz wygrali Szkoci 1:0 i to oni awansowali do kolejnej fazy eliminacyjnej[22].
Pod koniec pierwszej dekady XXI wieku uporano się z problemami dotyczącymi budowy nowego obiektu. 17 listopada 2008 r. rozpoczęto rozbiórkę starego stadionu i starych budynków klubowych znajdujących się na legijnym terenie[23].
Lekkoatletyka na stadionie
Stadion Wojska Polskiego gościł także kilkukrotnie Mistrzostwa Polski seniorów w lekkoatletyce. Po raz pierwszy miały one miejsce w 1932 roku, gdy do stolicy zjechali się sami mężczyźni. Panowie startowali na stadionie także w osobnych mistrzostwach w latach 1938 oraz 1947. Wspólne zawody kobiet i mężczyzn na stadionie Wojska Polskiego odbyły się w latach 1951, 1953, 1954, 1962 i 1964. Po tym czasie lekkoatletyka nie zawitała już podczas mistrzostw na stadion. Od roku 1970 mistrzostwa przeniesione były na stadion Skry Warszawa[24].
Konstrukcja
Panorama starego stadionu. Widok z Żylety.
Trybuny
Pojemność
Całkowita pojemność wynosiła 13 628 miejsc siedzących. Trybuna Odkryta, czyli tzw. Żyleta mogła pomieścić 4724 osoby. Przeciwległa trybuna, tzw. Kryta – 5976 osób. Łuk od strony ul. Łazienkowskiej miał pojemność 1550 osób, a sektor gości znajdujący się na drugim łuku – 1 378[25].
Konstrukcja
Konstrukcja trybun odpowiadała czasom w których zostały wybudowane. Żyleta, obie trybuny na łukach i sektory przed Krytą znajdowały się na wałach ziemnych. Plastikowe foteliki znajdujące się na trybunach były w kolorystyce barw klubowych, tj. zielonym, czerwonym, czarnym i białym. Na Żylecie znajdował się ułożony z krzesełek biały napis „LEGIA”, który po wybudowaniu nowego stadionu znalazł się również na trybunie wschodniej. Wewnątrz trybuny Krytej znajdowały się szatnie zawodników, gabinety odnowy biologicznej, siłownie, pomieszczenia biurowe użytkowane przez klub oraz pomieszczenia przeznaczone dla trenerów i VIP-ów[26].
Płyta boiska i oświetlenie
Płyta boiska – o wymiarach 105 m długości i 68 m szerokości – od września 2004 roku (jako trzecia w Polsce) była wyposażona w system podgrzewający (pierwszy mecz na niej został rozegrany 30 września 2004 r., a Legia Warszawa uległa w nim Austrii Wiedeń 1:3 w 1/64 finału Pucharu UEFA).
Oświetlenie boiska miało natężenie 1400 luksów, przed remontem czterech masztów oświetleniowych w 2004 roku, natężenie wynosiło 800 luksów[25].
Remove ads
Nowy stadion
Podsumowanie
Perspektywa
Budowa nowego stadionu
Idea wybudowania nowego stadionu dla piłkarzy stołecznej Legii pojawiła się już w połowie lat 90. XX wieku, gdy klub odnosił sukcesy należące do największych w jego historii. Kolejne tytuły mistrza Polski, triumfy w krajowym pucharze i superpucharze, a przede wszystkim awans do Ligi Mistrzów implikowały konieczność podjęcia działań mających na celu, bądź przebudowę ówcześnie użytkowanego obiektu, bądź budowę zupełnie nowego stadionu. Ostatecznie jednak do roku 1997 praktycznie nic w tej sprawie nie udało się zrobić. Faktycznie bowiem, woli budowy nie wyrażało ani miasto, ani podmioty prywatne zaangażowane w klub, ani wojsko. Dopiero pojawienie się nowego inwestora – przedsiębiorstwa Daewoo i powołanie sportowej spółki akcyjnej dały realne szanse na pomyślne zakończenie sprawy. Koreańscy współwłaściciele klubu byli skorzy stworzyć prężne lobby w sprawie budowy stadionu, podstawowym problemem okazały się jednak prawa własności terenów przy ulicy Łazienkowskiej – Agencja Mienia Wojskowego nie była bowiem skłonna odstąpić nieruchomości miastu.
W związku z tym kwestia stworzenia nowego obiektu „na Legii” została odroczona na 5 lat. Wszystko zmieniło się w roku 2002, gdy Agencja Mienia Wojskowego zdecydowała się sprzedać miastu stołecznemu Warszawa grunty między kwadratem ulic: Łazienkowską, Czerniakowską, Kusocińskiego i Myśliwiecką. Mimo że ich całkowitą wartość oszacowano na 60 mln złotych, uzgodniono cenę zakupu na 16 mln złotych. 29 lipca 2002 r. podczas sesji Rada Warszawy podjęła uchwałę o przeznaczeniu na zakup tego terenu wymaganej kwoty i z dniem 1 sierpnia 2002 r. nieruchomości te formalnie stały się własnością komunalną[27]. Od tego momentu można było rozpocząć prace nad planowaną inwestycją.
W październiku 2004 r. naczelny architekt Warszawy Michał Borowski wydał zgodę na budowę nowego stadionu na terenach Legii oraz zagospodarowanie działek przyległych. Według początkowych koncepcji nowy stadion miał być wybudowany na działce między ul. Czerniakowską a Trybuną Otwartą (tzw. Żyletą). Według tych planów Żyleta miała stanowić zachodnią trybunę nowego stadionu[28]. Decyzja o pozwoleniu na zabudowę terenów Legii otworzyła drogę do ogłoszenia przetargu na nowy stadion. Uczestnicy procesu przetargowego mieli zaprojektować obiekt który mógłby stanąć na tych terenach i go wybudować[28].
25 września 2006 r. komisja przetargowa ds. budowy nowego stadionu (który miał powstać obok istniejącego obiektu, w miejscu zdewastowanych basenów Legii) unieważniła ofertę konsorcjum niemieckich przedsiębiorstw: HMB Stadien und Sportstattenbau GmbH razem z Wayss und Freytag Schlusselfertingbau AG i Krupp Stahlbau Hannover GmbH, które wygrało przetarg na budowę nowego stadionu. Projekt zakładał budowę obiektu z widownią o pojemności od 30,5 do 35 tysięcy widzów, który posiadał podziemny parking i – jako pierwszy w Polsce stadion – miał być zakryty zasuwanym, szklanym dachem. Oferta przedsiębiorstw niemieckich była jednakże obwarowana restrykcją, iż prowadzenie inwestycji będzie zależne od zebrania w czas funduszy na budowę. Okazało się to nie do zaakceptowania przez stronę polską i ofertę unieważniono[29][30].
Sytuację komplikowała również niewyjaśniona kwestia Stadionu Narodowego, który miałby stać się jedną z aren Euro 2012, gdyby organizacja tego turnieju została przyznana Polsce i Ukrainie. Stadion Narodowy (z pojemnością na ok. 50 tysięcy widzów) miałby zostać wybudowany na terenie Stadionu Dziesięciolecia[31]. Koncepcji co do budowy stadionów w stolicy panowało kilka. Pojawiły się zastrzeżenia polityków, iż nie warto budować w stolicy dwóch stadionów z widownią dla kilkudziesięciu tysięcy widzów[32][33][34]. W związku z tym stadion przy Łazienkowskiej miałby zostać jedynie przebudowany, tak by jego pojemność wynosiła ok. 20 tys. miejsc. Natomiast mecze na które byłoby większe zainteresowanie, Legia rozgrywałaby na Stadionie Narodowym[35][36].
27 września 2006 władze KP Legia Warszawa i Grupy ITI podczas spotkania z komisarzem miasta stołecznego Warszawa Kazimierzem Marcinkiewiczem w budynku klubowym przy ulicy Łazienkowskiej – zaprezentowały własną koncepcję przebudowy stadionu[37]. Przedstawiony projekt zakładał budowę stadionu w etapach. Pojemność obiektu miała wynosić 31800 do 34 tys. miejsc w zależności od tego czy na jednej trybunie obowiązywałyby miejsca stojące[38]. W listopadzie tego samego roku, klub Legia Warszawa podpisał długoletnią umowę z miastem na dzierżawę stadionu. Długość obowiązywania dokumentu będzie wynosić 23 lata[39].
W czerwcu 2007 r. radni miasta Warszawa przyznali 360 mln zł na budowę nowego stadionu według zaakceptowanego projektu przedstawionego przez Legię Warszawa i ITI[40]. W kwietniu 2008 r. ówczesna prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz wydała pozwolenie na budowę stadionu[41]. W procesie przetargowym wyłoniono konsorcjum które miało wybudować stadion, jednak przedstawiona oferta zakładała wyższą o blisko 100 mln cenę budowy od przyznanych środków przez miasto[42]. We wrześniu 2008 roku radni Warszawy zatwierdzili poprawkę w budżecie i przyznali dodatkowe 100 mln potrzebne do budowy stadionu[43]. 12 listopada 2008 r. podpisano umowę z konsorcjum Polimex-Mostostal na budowę obiektu[44].
17 listopada 2008 r. rozpoczął się pierwszy etap budowy nowego stadionu[23], który przewidywał budowę trzech trybun: południowej, wschodniej oraz północnej. Prace rozpoczęto od rozbiórki starych budynków klubowych i trybun[45]. W ciągu pierwszego roku budowy, wybudowano 95 procent konstrukcji żelbetowej (I etapu) oraz zamontowano 19 z 28 wszystkich dźwigarów, które są podporami dla dachu. W czerwcu 2010 roku zakończona została budowa trzech nowych trybun, których łączna pojemność wynosi 27 tysięcy widzów. Po niej rozpoczęty został drugi etap budowy nowego stadionu, który przewidywał budowę nowej trybuny zachodniej oraz odwzorowanie zabytkowej elewacji. Przez cały okres budowy stadion był użytkowany[46], przy czym w sezonie 2009/2010 jego pojemność wynosiła niecałe 6 tys. miejsc, a w sezonie 2010/2011 ponad 20 tys.
Podczas całej budowy zużyte zostało ok. 30 000 m³ betonu w konstrukcjach monolitycznych, ok. 20 000 m³ betonu w prefabrykatach, ok. 3000 ton stali zbrojeniowej i ok. 2500 ton stali konstrukcyjnej[47]. Otwarcie całego stadionu miało miejsce 7 sierpnia 2010 podczas meczu towarzyskiego Legia Warszawa – Arsenal F.C.[48]
Od 19 lipca 2011 do 31 grudnia 2014 na podstawie umowy pomiędzy przedsiębiorstwem PepsiCo a Legią dla celów marketingowych używana była nazwa Pepsi Arena[49][50].
W sezonie 2021/2022 mecze Ligi Mistrzów i Ligi Europy UEFA na Stadionie Wojska Polskiego w roli gospodarza rozgrywał ukraiński Szachtar Donieck (w związku z inwazją Rosji na Ukrainę)[51].
Konstrukcja
Nowy stadion powstał w miejscu starego. Obiekt spełnia kryteria 4. kategorii UEFA, co oznacza że mogą na nim odbywać się rozgrywki półfinału Ligi Mistrzów. Stadion składa się z pięciu kondygnacji i jest w pełni zadaszony. Wewnątrz trybun znajdują się zaplecze techniczne dla dziennikarzy, publiczności biznesowej oraz centrum odnowy biologicznej do dyspozycji piłkarzy i trenerów[52]. Ponadto wewnątrz stadionu będzie znajdowało się 12 kiosków gastronomicznych[52].
Zabytkowa fasada trybuny głównej została częściowo zburzona, a następnie zrekonstruowana i wkomponowana w fasadę nowego stadionu[52].
Autorem projektu jest niemieckie przedsiębiorstwo JSK Architekci[52].
PojemnośćPojemność stadionu wynosi 31 103 miejsca[1]. Konstrukcja stadionu pozwala również na drugi wariant (33 609 miejsc), w ewentualności gdyby prawo polskie zostało zmienione i pozwoliło na organizowanie na imprezach masowych miejsc stojących. Wtedy na stadionie byłyby 27 483 miejsca siedzące i 6126 miejsc stojących. Podane liczby zawierają stałe wartości miejsc na widowni należące dla prasy i VIP-ów w ilości 2137 miejsc. Liczba miejsc dla prasy może być zwiększona kosztem miejsc dla widzów[52]. ParkingWewnątrz obiektu znajduje się dwukondygnacyjny parking. Jest on umiejscowiony w zapleczu trybun: południowej, wschodniej i północnej (parter oraz I piętro). Na pierwszym poziomie może pomieścić się 387 aut, zaś na drugim 392. Ponadto przed główną trybuną znajduje się plac dla 18 samochodów tzw. VIP-ów. Łącznie, znajduje się 797 miejsc parkingowych[52]. Wjazd do garaży jest ulokowany w narożniku północno-wschodnim, natomiast oddzielny wjazd dla sportowców – w narożniku północno-zachodnim[47]. PromenadaArena posiada cztery wejścia. Dwa od strony ul. Łazienkowskiej i dwa od Kanału Piaseczyńskiego. Prowadzą one na promenadę, z której można wejść na trybuny stadionu. Promenada znajduje się na wysokości sześciu metrów w stosunku do poziomu ulicy. Na poziomie promenady znajdują się punkty gastronomiczne oraz toalety. Promenada jest głównym ciągiem komunikacyjnym pomiędzy poszczególnymi wejściami na różne sektory. Oddzielne zaplecze będzie posiadała trybuna zachodnia[53]. MuzeumW trybunie północnej znajduje się Muzeum Legii Warszawa im. Wiktora Bołby. Otwarcie muzeum w nowej siedzibie nastąpiło 23 października 2010 roku, w 63. rocznicę urodzin Kazimierza Deyny. Sports BarW trybunie północnej od strony ul. Łazienkowskiej znajduje się Sports Bar & Restauracja „Łazienkowska 3". Restauracja jest czynna nie tylko w czasie meczów, ale we wszystkie dni tygodnia. Wewnątrz znajduje się telebim na którym można oglądać mecze[54]. Lokal został otwarty 7 sierpnia 2010 roku przy okazji meczu inaugurującego z Arsenalem. |
TrybunyMiejsce trybun względem starego stadionu nie zostało zmienione. Płyta boiska została jedynie nieznacznie przesunięta w kierunku południowo-wschodnim w stosunku do stanu sprzed przebudowy. Trybuny stadionu są dwupoziomowe. Na dwóch pierwszych kondygnacjach trybun południowej, wschodniej i północnej mieszczą się parkingi. Ponadto wewnątrz obiektu znajdują się muzeum klubowe oraz klubowy bar i restauracja. W przyszłości ma tam się mieścić również klub fitness[55]. SiedziskaSiedziska na stadionie są wykonane z polipropylenu. Krzesełka są odporne na warunki atmosferyczne oraz uszkodzenia mechaniczne. Wszystkie są automatycznie składane. Podobny model znajduje się na innym stadionie – Allianz Arena. Na stadionie znajdują się trzy kategorie krzesełek: w sektorach dla kibiców, dziennikarzy oraz VIP-ów. Krzesełka przeznaczone dla dziennikarzy mają dodatkowy pulpit oraz gniazdka elektryczne i internetowe. Natomiast krzesła VIPowskie posiadają ekologiczną tapicerkę i podłokietniki[56]. Kolorystyka krzesełek na stadionie odpowiada kolorom klubowym Legii. Dolny poziom trybun jest zielony, zaś górny to wymieszanie trzech kolorów: zielonego, białego i czerwonego. Na trybunie wschodniej znajduje się biały napis „LEGIA”. BarierkiBarierki znajdujące się na stadionie są wykonane ze szkła, co w jak najmniejszym stopniu ma utrudnić oglądanie meczu. Ich wysokość sięga 130 cm a grubość 2 cm. Barierki są wykonane z dwóch, specjalnych tafli szkła, co powoduje że mają odporność 200 kg na metr bieżący. Zakończone są metalowym uchwytem[57][58]. System zabezpieczeńNa stadionie, w bramkach wejściowych są zamontowane czytniki Vario.Gate. Stadion jest jedną z pierwszych na świecie aren wyposażonych w ten model czytników. Największym atutem tego urządzenia jest możliwość kontroli różnych typów biletów (m.in. tradycyjne papierowe, karty kibica czy elektroniczne wysyłane na telefony komórkowe w formie MMSa). Czytnik posiada kolorowy wyświetlacz, na którym mogą być wyświetlane komunikaty dla kibiców oraz reklamy. Takie same urządzenia są zamontowane na parkingu, co umożliwi kibicowi przemieszczanie się po stadionie dzięki jednej karcie. Klub planuje także wprowadzenie na stadionie systemu płatności bezgotówkowej, co przyśpieszy przeprowadzanie operacji na stadionie[59]. |
TelebimyNa stadionie znajdują się dwa telebimy. Umieszczone są w przeciwległych narożnikach: północno-zachodnim i południowo-wschodnim i przytwierdzone na stalowych elementach do konstrukcji dachowej[55][60]. Wymiary telebimów to 5,4 m wysokości i 9,4 m szerokości. Waga jednego telebimu wynosi 7 ton[47]. Studio telewizyjneW narożniku południowo-zachodnim znajduje się studio telewizyjne. Wewnątrz wykończone jest zgodnie ze wszystkimi standardami akustycznymi. Odbywać się w nim mogą różne prezentacje i konferencje. Wewnątrz studia znajduje się również centrum dowodzenia stadionem, które jest odpowiedzialne za nagłośnienie, oświetlenie i monitoring stadionu[61]. OświetlenieOświetlenie na stadionie dzieli się na: oświetlenie promenady i pomieszczeń wewnątrz trybun, trybun na których zasiadają widzowie, oświetlenie iluminacyjne oraz płyty boiska[62]. Natężenie oświetlenia płyty boiska wynosi 2000 luxów (moc 516 kW), co umożliwia transmisję meczów w standardzie HD[47][63]. Oświetlenie iluminacyjne pozwala na efektowne i wielobarwne podświetlenie trybun wraz ze skarpami oraz części zadaszenia. Iluminacja wykorzystywana jest podczas zawodów trwających na stadionie[63]. ZadaszenieZadaszenie stadionu opiera się na 28 dźwigarach, czyli stalowych podporach które dwiema nogami są przywarte do ringu, tj. małej promenady okalającej górną nieckę stadionu. Każdy z dźwigarów waży ok. 57 ton i mierzy 40 metrów długości, co umożliwia zasłonięcie od opadów po ostatnie krzesełko. Cztery z 28 dźwigarów (znajdujących się nad narożnikami stadionu) są dłuższe i cięższe: 60 m długości i 90 ton wagi[64]. Pomiędzy dźwigarami rozpostarta jest membrana, czyli docelowa warstwa chroniąca widzów przed opadami. Waga całej membrany która zadasza stadion wynosi ok. 30 ton, a całkowita jej powierzchnia 18 000 m²[47][64]. Na końcach dźwigarów, od strony wewnętrznej stadionu, zamiast membrany znajdują się stężenia kratowe. Są to stalowe kratownice pokryte warstwą poliwęglanu. Umożliwia to dostęp większemu zakresowi promieni słonecznych do murawy. Na końcach stężeń kratowych zamontowane są lampy oświetlające płytę boiska. Całkowita powierzchnia poliwęglanu wynosi 4200 m²[47][65]. Sieć Wi-FiW 2015 na stadionie uruchomiono sieć Wi-Fi, która może obsłużyć ruch w sieci internetowej porównywalny z tym, jaki generuje średniej wielkości miasto. Ułożono ponad 10 km kabli (głównie światłowodowych). Bezprzewodowa sieć umożliwia także korzystanie z platformy usługowej, wzbogacającej wizytę kibiców (m.in. głosowanie na piłkarza meczu i możliwość zamawiania cateringu na krzesełko). Dzięki projektowi zrealizowanemu przez przedsiębiorstwo Ericsson stadion stał się pierwszym stadionem piłkarskim w Europie połączonym z Internetem (ang. Connected Venue)[66]. |
Remove ads
Mecze
Podsumowanie
Perspektywa
Stary stadion
Na Stadionie Wojska Polskiego w Warszawie swoje mecze rozgrywała Legia Warszawa. Na przestrzeni dziejów pojemność stadionu zmieniała się – było to spowodowane remontami oraz zmianą miejsc stojących na siedziska. Na Stadionie Wojska Polskiego swoje mecze rozgrywała również reprezentacja Polski.
Pierwszym meczem rozegranym na nowym stadionie był pojedynek pomiędzy Legią a zespołem Europa Barcelona rozegrany 9 sierpnia 1930 roku. Zakończył się on rezultatem 1:1. Ostatnim meczem przed budową nowego stadionu było spotkanie ligowe pomiędzy Legią a Śląskiem Wrocław rozegrane 14 listopada 2008 roku, nazwane „Pożegnaniem Żylety”[67][68][69][70]. Legioniści wygrali ten pojedynek 4:0[71].
Okres budowy nowego stadionu
Budowa nowego stadionu rozpoczęła się 17 listopada 2008 roku. Budowa została podzielona na dwa etapy. W trakcie pierwszego dostępna do użytku była jedna trybuna – tzw. Kryta, której pojemność wynosiła 5976 miejsc. W związku z tym frekwencja na meczach Legii podczas tego etapu budowy nie przekraczała tej liczby.
Pierwszym meczem Legii rozegranym podczas okresu budowy nowego stadionu był mecz o Puchar Ekstraklasy rozegrany 25 listopada z Jagiellonią Białystok. Spotkanie zakończyło się zwycięstwem gospodarzy 2:1[72]. Pierwszym meczem ligowym w okresie budowy stadionu było spotkanie z GKS Bełchatów rozegrane 6 grudnia, w którym to Legioniści pokonali przeciwników 3:0[73]. W trakcie okresu budowy nowego stadionu Legia rozgrywała również mecze w europejskich pucharach.
14 listopada 2009 roku, rok po meczu pożegnalnym Żylety, na stadionie odbył się mecz towarzyski Reprezentacji Polski. Spotkanie z Rumunią było inauguracją dla Franciszka Smudy na stanowisku selekcjonera kadry. Biało-Czerwoni przegrali to spotkanie 0:1[74].
Oficjalne otwarcie nowego stadionu nastąpiło 7 sierpnia 2010 roku. W inauguracyjnym meczu spotkały się drużyny Legii i Arsenalu. Mecz zakończył się zwycięstwem gości 6:5 (1:3)
Legia w europejskich pucharach
.svg){kind=small}
PZP – Puchar Zdobywców Pucharów, PMT – Puchar Miast Targowych, Puchar Europy – Puchar Europy Mistrzów Klubowych, Puchar UEFA – Puchar UEFA, LM – Liga Mistrzów UEFA, Liga Europy – Liga Europy UEFA, Liga Konferencji Europy – Liga Konferencji Europy UEFA
(s) – gol samobójczy; (k) – gol z rzutu karnego; dot. – mecz dodatkowy rozgrywany przed wprowadzeniem dogrywek;
Źródło: rssf.com 90minut.pl
Statystyki
|
Statystyki
|
|
Bilans
|
Najwięcej goli dla Legii w meczach o europejskie puchary strzelili na stadionie Miroslav Radović (13), Jan Pieszko (10), Kazimierz Deyna, Michał Kucharczyk i Marc Gual (7).
Reprezentacja Polski
Reprezentacja Polski rozegrała na stadionie 74 oficjalne mecze i jest to obiekt na którym rozegrano tych spotkań najwięcej. Najwięcej meczów rozegrano z reprezentacją Węgier (6). Najwięcej goli dla reprezentacji zdobył Ernest Wilimowski (11).
Strzelcy największej liczby goli dla reprezentacji na stadionie
Remove ads
Upamiętnienia
Podsumowanie
Perspektywa
Kilkakrotnie na stadionie i w otoczeniu został upamiętniony jeden z najlepszych zawodników w historii Legii, Kazimierz Deyna. 1 września 2004 roku została wmurowana przed wejściem do budynku klubu tablica ku jego pamięci. Uroczyste odsłonięcie tablicy miało miejsce 22 stycznia 2005[81]. Na nowo powstałym stadionie trybuna wschodnia (niegdyś w tym miejscu była słynna Żyleta) została przez kibiców w wyniku konkursu w 2010 nazwana imieniem Kazimierza Deyny[82]. 6 czerwca 2012 przy stadionie został odsłonięty pomnik Kazimierza Deyny[83].
21 kwietnia 2006 roku z okazji obchodów 90-lecia klubu odsłonięto tablicę ku czci Marszałka Józefa Piłsudskiego. Tego samego dnia nastąpiło także oficjalne otwarcie Muzeum Legii znajdującego się wewnątrz trybuny Krytej.
1 października 2006 roku oficjalnie zostało zarezerwowane miejsce na loży VIP, na którym zasiadał przez wiele lat Kazimierz Górski, który zmarł 23 maja 2006 roku. Od tego dnia na miejscu 1/16, z którego kibicował warszawskiej drużynie Trener Tysiąclecia, nie zasiadali zaproszeni goście do klubu[25]. Po wyburzeniu trybuny krytej, krzesełko zostało przeniesione do Muzeum Klubowego, znajdującego się na nowym stadionie[84].
24 kwietnia 2008, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, przy stadionie zostały zasadzone trzy Dęby Pamięci, które uhonorowały ofiary zbrodni katyńskiej, związane za życia z Legią Warszawa. Upamiętnieni w ten sposób zostali Feliks Asłanowicz, kpt. Józef Baran-Bilewski, mjr Kazimierz Dobrostański[85].
W grudniu 2018 na elewacji stadionu odsłonięto trzy tablice upamiętniające: cały kompleks sportowy przy ul. Łazienkowskiej, Stanisława Mielecha oraz klub Legię Warszawa[86].
Remove ads
Pozostałe wydarzenia
Na stadionie oprócz wydarzeń sportowych odbywają się też imprezy kulturalne, muzyczne oraz zgromadzenia religijne[a][87].
Zobacz też
Uwagi
- Od 1992 na stadionie odbywają się coroczne kongresy Świadków Jehowy, także międzynarodowe: w 1996 ph. „Posłańcy pokoju Bożego” (ponad 20 tysięcy obecnych, delegacje z 14 krajów), a w 2019 ph. „Miłość nigdy nie zawodzi!” (32 069 obecnych, delegaci z 35 krajów) (Źródła: ; ; ).
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads