Sprewa, hist. także Szprewa[4] i Szprowa[5] (niem. Spree, łuż. Sprjewja lub Sprowja) – rzeka we wschodnich Niemczech (kraje związkowe Saksonia, Brandenburgia i Berlin), lewy dopływ Haweli.
 Sprewa, Berlin, okolice Wyspy Muzeów | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Lokalizacja | |
| Rzeka | |
| Długość | 403[2][3] km |
| Powierzchnia zlewni |
9793 km² |
| Średni przepływ |
8,72 m³/s przy wodowskazie Sophienwerder/Spandau |
| Źródło | |
| Miejsce | Ebersbach-Spreedorf, Neugersdorf i wzgórze Kottmar (Saksonia) |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | rzeka Haweli |
| Miejsce | |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie Niemiec  | |
Przebieg
Swoje źródła ma na Pogórzu Łużyckim (ok. 430 m n.p.m.). Przepływa przez Łużyce, w Spreewaldzie dzieli się na szereg odnóg, następnie przepływa przez jeziora Schwielochsee i Müggelsee. Od jeziora Schwielochsee rozpoczyna się odcinek drogi wodnej dostępnej dla jednostek o zanurzeniu do 1,2 metra. W miejscowości Beeskow jaz i śluza. Następnie w okolicy miejscowości Neuhaus i jeziora Wergnersee odchodzi od niej Speisekanal – 2,6 km kanał łączący ją z Kanałem Odra-Sprewa. Natomiast Sprewa kieruje się na północny zachód, poprzez zabytkowy jaz kozłowo-iglicowy i śluzę Neubrück po czym wpływa do Kanału Odra-Sprewa (89 km kanału), poniżej śluzy Kersdorf. Przyjmuje na tym odcinku nazwę Fürstenwalder Spree. Kanał opuszcza na jego 69 kilometrze, kierując się na północny zachód, poprzez jaz, przed dawną śluzą Große Tranke i przyjmuje nazwę Müggelspree. Poprzez jezioro Dämeritzsee wpływa do jeziora Müggelsee (nazywanym też Großer Müggelsee) z którego wypływa już jako Sprewa. Jednak większość wód Sprewy skierowanych jest Kanałem Odra-Sprewa do jeziora Seddinsee, następnie Langer See, które w berlińskiej dzielnicy Köpenick łączy się ze Sprewą. W centrum Berlina, w okolicy śluzy Mühlendammschleuse rozdwaja się i opływa Wyspę Muzeów. Po przejściu przez śluzę Charlottenburg, 6 kilometrów dalej, w dzielnicy Spandau uchodzi do Haweli (29 m n.p.m.). Żeglowna na długości 182 km.
Parametry
- Długość: 403 km
- Powierzchnia dorzecza: 9793 km²
- Żeglowna na odcinku: 182 km
- Maksymalny przepływ wieloletni: 36 m³/s (u ujścia – Sophienwerder, Berlin)
- Średni przepływ wieloletni: 8,72 m³/s
- Największy zanotowany przepływ: 182 m³/s (1982 r.)
Miasta nad Sprewą
- Budziszyn (Bautzen, Budyšin)
- Spremberg (Grodk)
- Chociebuż (Cottbus, Chośebuz)
- Lübbenau/Spreewald (Lubnjow)
- Lubin (Lubin)
- Beeskow
- Fürstenwalde/Spree
- Berlin
Kultura
Rzeka występuje też w tytule powieści Kraszewskiego Nad Sprewą.
Zobacz też
- bitwa nad Sprewą,
- rzeki Europy,
- rzeki w Niemczech,
- Spreeradweg (szlak rowerowy wzdłuż Szprewy).
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
