Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skarn – skała metamorficzna powstała w warunkach metasomatozy kontaktowej zbudowana z Ca-Mg-Fe-Mn krzemianów niezawierających wody lub ubogich w wodę (W. Goldshmit, 1911). Wyróżnia się skarny magnezowe, wapniowe, krzemianowe i autoakrecyjne.
skarny magnezowe: diopsyd, forsteryt, spinel, enstatyt, monticellit, akermanit, merwinit, peryklaz
skarny wapniowe: grossular, andradyt, wezuwian, diopsyd, hedenbergit, wollastonit, rodonit, epidot, skapolity, plagioklazy, kalcyt, magnetyt, tytanit, kwarc, scheelit, molibdenit
Barwa biała, szara, brązowa, zielona, czarna, ogólnie wielobarwny. Występuje w formie stref pomiędzy skałami magmowymi, a osadowymi węglanowymi, w formie żył i soczew.
Granofelsowa, drobna, średnio, i gruboklastczna, zbita, porowata, bezładna, kierunkowa, częsta strefowość.
Wskutek zmian metasomatycznych (metasomatoza krzemionkowa, żelazowo-krzemionkowa, manganowo-krzemionkowa) zachodzących na kontakcie skał osadowych (najczęściej wapieni i dolomitów), ze skałami magmowymi. Powstaje w warunkach facji hornfelsowej, w której decydująca rolę odgrywa temperatura, natomiast ciśnienie mniejszą.
Należą do skał pospolitych występujących w osłonie wielu intruzji magmowych.
W Polsce: najwięcej wystąpień na Dolnym Śląsku – Stara Kamienica (Pogórze Izerskie), Izerskie Garby (Góry Izerskie), Kowary, Miedzianka, Czarnów k. Kamiennej Góry (Rudawy Janowickie), Gębczyce k. Strzelina (Wzgórza Strzelińskie), Złoty Stok (Góry Złote) i w Ziemi Kłodzkiej – Żelazno (Krowiarki), Podzamek, k. Kłodzka, (Góry Bardzkie), Kletno k. Stronia Śląskiego (Masyw Śnieżnika), ponadto w (Małopolsce) – Dubie k. Krzeszowic, w krystalicznym podłożu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (stwierdzony wierceniami w rejonie Myszkowa).
W świecie: Czechy (Žulová, Vápenná, Jáchymov, Borovina k. Třebíča, Malešov, Vlastějovice, Přísečnice, Měděnec), Niemcy (Góry Harz), Rumunia (Ocna de Fer), Irlandia (Scawt Hill), Rosja (Ural, Jakucja, Primorskij Kraj), Azerbejdżan, Australia (Ben Bullen), Nowa Zelandia (Dubtful Sound), Japonia, Algieria (Hoggar), USA (Kalifornia), Meksyk i w wielu innych miejscach.
Skarny magnezowe mogą zawierać złoża miedzi, żelaza, złota, boru, a skarny wapniowe żelaza, miedzi, wolframu, molibdenu, berylu, boru uranu i pierwiastków ziem rzadkich. Źródła cennych okazów mineralogicznych.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.