Remove ads
Sekcja Grotołazów Wrocław – polska organizacja alpinizmu jaskiniowego, prowadząca od 1955 działalność eksploracyjną w jaskiniach Polski i świata.
| Sekcja Matka Nasza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
23 października 1955 |
| Rodzaj stowarzyszenia | |
| Zasięg | |
| Nr KRS | |
| Data rejestracji |
25 lutego 2002 |
| Powiązania | |
| Strona internetowa | |
Remove ads
Początkiem Sekcji Grotołazów Wrocław była Sekcja Taternictwa Jaskiniowego Oddziału Miejskiego PTTK we Wrocławiu założona 23 października 1955 przez Teresę Janasz i Janusza Rabka, posiadająca wtedy dziewięcioro członków[2]. Od 1957 Sekcja działała w oparciu o Akademicki Klub Turystyczny (AKT)[3][4]. Później Sekcja była powiązana z wrocławskim Klubem Wysokogórskim. Wielka Encyklopedia Tatrzańska podaje, że „już w ciągu pierwszych 15 lat swego istnienia (1955–1970) uzyskała jedną z czołowych pozycji w polskim jaskiniarstwie”[5]. W latach 60. aktywnym członkiem Sekcji była Wanda Błaszkiewicz-Rutkiewicz[1]. W 1970 na kurs dla początkujących zgłosiło się 270 osób[6].
Od 1996 Sekcja prowadzi działalność jako niezależna organizacja jaskiniowa i od 2002 posiada osobowość prawną[7]. Jest członkiem Polskiego Związku Alpinizmu[8].
Od jej założenia Sekcja jest tradycyjnie nazywana „Sekcją Matką Naszą”[9][4][10]. W 1970 z okazji 15-lecia działalności wydano pamiątkową broszurę[11]. Spotkanie 42 odkrywców (1961) i eksploratorów Jaskini Czarnej odbyło się na hali Ornak i w Sali Francuskiej wewnątrz jaskini w 1993[12]. Jubileusz 50-lecia Sekcji był obchodzony przez 211 uczestników w „Strzesze Akademickiej” w Karkonoszach w 2005[10][12]. Wydano wtedy specjalny numer biuletynu „Korkociąg” zawierający 720 nazwisk członków i 23 nazwiska prezesów Sekcji od 1955[13]. Pół wieku od odkrycia Jaskini Czarnej zostało upamiętnione spotkaniem wszystkich członków Sekcji w Białym Potoku koło Kir w 2011 i przygotowaniem specjalnego numeru biuletynu[14].
Jubileusz 60-lecia odbył się w 2015 w schronisku pod szczytem Sokolicy w Górach Sowich[15]. Uroczystości 65-lecia Sekcji były obchodzone w Międzygórzu w 2021 z rocznym opóźnieniem z powodu pandemii COVID-19. Wziął w nich udział założyciel Sekcji – Janusz Rabek[16].
Poczet prezesów Sekcji (1955–2000) według „Korkociągu” (2004)[13]
- Teresa Janasz, 10.1955–1962
- Janusz Rabek, 11.1960
- Piotr Wojciechowski, 12.1959–1960
- Joachim Wachowicz, 1963–1964
- Jerzy Stryjecki, 1964
- Kazimierz Buchman, 1965–1966
- Andrzej Ostromęcki, 1967–1968
- Roman Galar, 1968–1969
- Ryszard Paluch, 1969
- Andrzej Piesiewicz, 1969–1971
- Maciej Partyka, 1971–1973
- Jerzy Masełko, 1973–1974
- Bogusław Rudzik, 1974–1976
- Edward Buchman, 1976–1977
- Jerzy Wilkoński, 1977–1978
- Augustyn Wojciech, 1978–1979
- Wiesław Kliś, 11.1979–10.1980
- Zbigniew Samborski, 10.1980–1.1981
- Włodzimierz Kucia, 1986–1987
- Zbigniew Kurpios, 7.1987–1990
- Krzysztof Jabłoński, 1990-1996
- Olgierd Jokiel, 1996–1999
- Maciej Odrowąż-Mieszkowski, od 1999
Wspomnienia
Początkowe lata Sekcji opisał we wspomnieniu Zygmunt Białas[17].
W 2023 ukazało się wydawnictwo książkowe Tak było. Turystyka studencka w środowisku wrocławskim autorstwa zespołu członków AKT kilku generacji. Ten sam zespół redakcyjny (Mika Anioł, Nina Walny i Krzysztof Nowak) rok później wydał drugi tom Tak było. W pierwszym tomie wspomnienia zamieścili członkowie Sekcji: Stanisław Anioł, Roman Bebak i Maciej Partyka. W drugim tomie autorami byli Janusz Rabek, Roman Bebak, Krzysztof Cena, Maciej Partyka, Janusz Plewniak i Piotr Wojciechowski. Oba tomy o łącznej objętości ponad 1000 stron przedstawiają materiał wspomnieniowy i źródłowy dla zainteresowanych historią Sekcji i AKT[18][19].
Remove ads
Teresa Janasz w 1956 ustanowiła polski kobiecy rekord głębokiego zejścia na poziom -640 m w jaskini Gouffre Berger, który został przekroczony dopiero w 1973[20]. Pierwsze wyprawy Sekcji organizowano do jaskiń tatrzańskich – Miętusiej i Zimnej. Wyprawa do Jaskini Zimnej w 1958 została opisana przez Andrzeja Korsaka[21].
Pierwszą wyprawę zagraniczną zorganizowano w 1959 do jaskiń masywu Triglavu w Alpach Julijskich. Kierownikiem tej wyprawy był Marian Pulina[22][23], a zaproszonym uczestnikiem Stefan Zwoliński[24]. W 1961 Janusz Rabek, Janusz Fereński i Roman Bebak odkryli w Tatrach Zachodnich Jaskinię Czarną, a rok później Jaskinię Psią[25][26]. W 1966 w kamieniołomie w Kletnie w masywie Śnieżnika odkryto Jaskinię Niedźwiedzią[27]. Pierwszą wyprawą Sekcji w tej jaskini kierował Marian Pulina w listopadzie 1967[28].
Od 1968 Sekcja prowadzi eksplorację w Jaskini Śnieżnej w Tatrach[29]. Wyprawa kierowana przez Bernarda Uchmańskiego dokonała w styczniu 1969 wspinaczkowego wyjścia od Syfonu Dominiki do otworu Jaskini Śnieżnej. Był to ówczesny rekord świata (640 m pomiędzy dnem a otworem wejściowym jaskini) we wspinaczce jaskiniowej bez korzystania z lin i drabinek. Członkami wyprawy byli Roman Galar, Jerzy Masełko, Andrzej Ostromęcki, Kazimierz Piotrowski, Norbert Pospieszny i Marek Trzeciakowski[30][31].
W 1970 Sekcja zorganizowała wyprawę do jaskiń Kaukazu, a następnie do jaskiń gór Atlasu w Afryce Północnej[4].
W następnych latach Sekcja prowadziła szereg wypraw do jaskiń polskich, a także w Turcji, Peru, Szwajcarii, Norwegii, Słowenii, Włoszech[32], Meksyku, Austrii[33][34], Rumunii, Kaukazie, Malezji i Kirgistanie[35]. Sekcja prowadzi stałą działalność szkoleniową[36].
Sekcja wielokrotnie otrzymała coroczną nagrodę Kolosy w kategorii „Eksploracja jaskiń” przyznawaną od 1999[37][38].
Remove ads
Od 1995 Sekcja uczestniczyła w badaniach górniczo-archeologicznych średniowiecznych sztolni w Górach Sowich i w okolicach Świeradowa prowadzonych przez Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej[39]. W 2014 była współorganizatorem 48. Sympozjum Speleologicznego w Kletnie[40].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads