Remove ads
Bernard Uchmański (ur. 3 marca 1936 w Pruszkowie, zm. 8 czerwca 1995 pod szczytem Alpamayo w Andach Peruwiańskich) – polski inżynier hydrolog, taternik, alpinista, himalaista i grotołaz, fotograf, działacz na rzecz niepełnosprawnych intelektualnie dzieci.
 Bernard Uchmański w Pamiro-Ałaju, 1969 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
polski inżynier hydrolog |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
.jpg){kind=small} | |
Remove ads
Maturę uzyskał w Liceum Ogólnokształcącym im. Tomasza Zana w Pruszkowie w 1953[2]. Ukończył studia na Wydziale Budownictwa Wodnego Politechniki Warszawskiej[3]. Specjalizował się w projektowaniu elektrowni wodnych. Pracował w biurze projektowym „Energoprojekt” w Warszawie. Po ogłoszeniu stanu wojennego był członkiem tajnej Komisji Zakładowej „Solidarność” od lutego 1982 do wiosny 1989[4].
W Tatrach wspinał się od 1955. Pasjonowało go zarówno taternictwo powierzchniowe, jak i podziemne[5]. Przeszedł nowymi drogami wschodnią i czołową ścianę Mięguszowieckiego Szczytu (1964). Razem z Januszem Fereńskim i Joachimem Wachowiczem wyznaczył nowe drogi na północno-wschodniej ścianie Mnicha (1963 i 1964)[6]. Zaliczył nowe przejścia w Tatrach Zachodnich na ścianach Krzesanicy i Ciemniaka oraz zimą na południowo-wschodniej ścianie Raptawickiej Turni (1968)[7][8]. Publikował wspomnienia taternickie[9].
W 1961 razem z Januszem Onyszkiewiczem i Krzysztofem Zdzitowieckim dotarł na poziom -567 m w Jaskini Śnieżnej, wówczas najgłębszej w Tatrach[10][11][12]. W 1962 uczestniczył w odkryciu nowych ciągów w Jaskini Czarnej, wtedy najdłuższej w Tatrach[13].
Na przełomie 1968 i 1969 kierował wspinaczkowym wyjściem z ówczesnego dna Jaskini Śnieżnej, co było rekordowym osiągnięciem[14][15]. Wyprawa wrocławskiej Sekcji Grotołazów dokonała wspinaczkowego wyjścia od Syfonu Dominiki do otworu Jaskini Śnieżnej. Był to ówczesny rekord świata (640 m pomiędzy dnem a otworem wejściowym jaskini) we wspinaczce jaskiniowej bez korzystania z lin i drabinek. Członkami wyprawy byli także Roman Galar, Jerzy Masełko, Andrzej Ostromęcki, Kazimierz Piotrowski, Norbert Pospieszny i Marek Trzeciakowski[16][17]. Wszyscy zostali odznaczeni Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.
Brał też udział w wyprawach do jaskiń Bułgarii, Francji, Anglii, Walii, Belgii i Jugosławii. W Bułgarii osiągnął w 1958 rekord głębokości jaskiń, schodząc na dno Pticzy[2][8].
Zdobył szereg szczytów w Pamiro-Ałaju w 1969 i rok później jako kierownik wyprawy[18]. Swój pierwszy, przez nikogo nie zdobyty pięciotysięcznik nazwał imieniem swojej matki, Stanisławy[2]. Prowadził wyprawę w Górach św. Eliasza na Alasce w 1976[19]. W 1978 był asystentem realizatora filmowego na wyprawie w Himalaje, która zdobyła południowy i środkowy wierzchołek Kanczendzongi[20]. Zdobył wtedy wysokość 8000 m[21].
Jest autorem książki Polacy w górach Pamiro-Ałaju, wydanej w 1973[22] i rozdziału w Dwie Kangczendzongi, wydanej w 1983[23]. Zajmował się publicystyką na tematy górskie. Był korespondentem „Słowa Powszechnego”. Jako fotograf górski otrzymał nagrody i wyróżnienia[8][5].
Był członkiem Klubu Wysokogórskiego Warszawa[24]. W końcu lat 1950. wstąpił do Sekcji Grotołazów Wrocław[25][26]. Później działał w Speleoklubie Warszawskim, którego członkiem honorowym został w 1980[27]. W 1970 i 1974 otrzymał brązowy i srebrny Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe[2].
Na pytanie o cel jego wypraw odpowiedział:
Pomogły poznać głębiej własną osobowość i zwalczyć własną słabość. Każdy szuka sam dróg służących doskonaleniu charakteru. Według mnie są dwie drogi: podróże po świecie i podróże w głąb siebie. Ja zostałem alpinistą, gdyż coś ciągnęło mnie do natury. Może dlatego, że przekonany jestem o tym, iż im człowiek bliższy jest natury, tym jest czystszy. Natura stawia surowe wymagania i człowiek zdany jest tam tylko na siebie w sprostaniu tym wymaganiom.
Bernard Uchmański, 1981[2]
Zginął w 1995 w lawinie lodowej podczas wspinaczki na szczyt Alpamayo w masywie Kordyliera Biała w Peru[28][29]. Wyprawę na „jakąś piękną górę” wybrał dla uczczenia czterdziestej rocznicy swojej pierwszej wspinaczki w podkrakowskich skałkach[3]. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Pruszkowie-Żbikowie[4].
Remove ads
Ostatnie kilkanaście lat życia „z potrzeby służenia innym” poświęcił niemal w całości pomocy dzieciom niepełnosprawnym intelektualnie[5]. Był współtwórcą polskiego Ruchu „Wiara i Światło” (zwanego „Ruchem Muminkowym”) od 1978[30]. Był zaangażowany w powołanie wspólnoty Ruchu w Lublinie[31]. Zamieszczał teksty w wydawnictwach poświęconych życiu chrześcijańskiemu[32]. Ukazało się wspomnienie o Bernardzie Uchmańskim zatytułowane Do tańca, do różańca, do gór wysokich[13].
Był także żeglarzem i pływał po Bałtyku i Morzu Północnym. Zawsze nosił przy sobie organki[5].
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads