Placówka Straży Celnej „Lipówka”

Placówka Straży Celnej „Lipówka” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca w okresie międzywojennym służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej.

Placówka SC „Lipówka”

Historia
Państwo	Polska
Tradycje
Kontynuacja	strażnica KOP „Lipówka” Placówka SG I linii „Lipówka”
Organizacja
Dyslokacja	Lipówka
Formacja	Straż Celna
Podległość	Komisariat SC „Lipówka”

Szkic 2 batalionu celnego w 1921

Rozmieszczenie placówek SC komisariatu "Lipówka" w 1926 roku

Geneza

23 września 1920 roku w Lipówce stacjonowała placówka 1 szwadronu 6 pułku strzelców granicznych^[1]. Z końcem roku formację Strzelców Granicznych rozwiązano, a jej miejsce zajęły bataliony wartownicze, przekształcone wiosną 1921 w Bataliony Celne^[2]. W 1921 roku w Raczkach stacjonował sztab 3 kompanii 2 batalionu celnego. Kompania wystawiała między innymi placówkę w Lipówce^[3].

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną^[4]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych^[5]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku^[6]. Placówka Straży Celnej „Lipówka” weszła w podporządkowanie komisariatu Straży Celnej „Lipówka” z Inspektoratu SC „Suwałki”^[7].

W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej^[8]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Ochronę północnej, zachodniej i południowej granicy państwa przejęła powołana z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczna^[9]. W roku 1927 rozwiązano Inspektorat Straży Celnej „Suwałki”^[7], w tym komisariat Straży Celnej „Lipówka”, a rejon ochranianej granicy państwowej przekazano nowo powstałej kompanii granicznej KOP „Filipów”. W jego składzie funkcjonowała do 1939 roku między innymi strażnica KOP „Lipówka”.

Rozkazem nr 2 z 16 stycznia 1939 roku w sprawie przejęcia odcinka granicy polsko-niemieckiej od Korpusu Ochrony Pogranicza na terenie Mazowieckiego Okręgu Straży Granicznej oraz przekazania Korpusowi Ochrony Pogranicza odcinka granicy na terenie Wschodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski przeniósł komisariat SG „Janówka” do Raczek. Tym samym rozkazem utworzył placówkę I linii „Lipówka”^[10].

Osobne artykuły: strażnica KOP „Lipówka” i placówka Straży Granicznej I linii „Lipówka”.

Służba graniczna

Sąsiednie placówki

• placówka Straży Celnej „Wasilówka” ⇔ placówka Straży Celnej „Witówka” – 1926^[11] 

Funkcjonariusze placówki

Kierownicy placówki

stopień	imię i nazwisko, numer	okres pełnienia służby	kolejne stanowisko
starszy przodownik	Jan Weigel (1)[uwaga 1]	był w 1926[12]

Uwagi

1. Przy nazwiskach w nawiasach podano numery służbowe funkcjonariuszy Straży Celnej^[12]

Przypisy

1. Dyslokacja 6 pStG ↓, s. 22-23.
2. Dominiczak 1975 ↓, s. 122.
3. OdeB batalionów celnych ↓, s. 2bc.
4. Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
5. Piekarz 2017 ↓, s. 28.
6. Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
7. Kozłowski 2012 ↓, s. 24.
8. Kula 1994 ↓, s. 40.
9. Goryński 2012 ↓, s. 226.
10. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 143.
11. WIG – mapa operacyjna Polski 1:300 000 ↓.
12. Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 291.

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.).
• Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
• Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927.
• Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757.
• Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
• Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
• Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
• Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Materiały dotyczące dyslokacji 6 pułku Strzelców Granicznych 1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Mapa operacyjna, 1:300 000, arkusz 44, 1933 → Wojskowy Instytut Geograficzny. Warszawa 1933.