Loading AI tools
radziecki pistolet samopowtarzalny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
TT (ros. Тульский Токарев, Tulskij Tokariew; oficjalnie 7,62 мм пистолет самозарядный обр. 1933 года, pot. tetetka) – radziecki pistolet samopowtarzalny. W latach 1933–1951 podstawowy pistolet Armii Czerwonej / Radzieckiej. Produkowany w ZSRR do 1967 roku. Szeroko rozpowszechniony w krajach bloku wschodniego, gdzie uruchamiano produkcję licencyjną i/lub opracowywano wersje regionalne.
.jpg) TT-33 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Historia | |
| Prototypy |
1930 (TT30) |
| Produkcja |
1930–1967 (ZSRR) |
| Wyprodukowano |
około 3 000 000 egz. |
| Dane techniczne | |
| Kaliber |
7,62 mm |
| Nabój | |
| Magazynek |
pudełkowy, 8 nab. |
| Wymiary | |
| Długość |
195 mm |
| Wysokość |
134 mm |
| Szerokość |
27 mm |
| Długość lufy |
116 mm |
| Długość linii celowniczej |
156 mm |
| Masa | |
| broni |
854 g (z pustym magazynkiem) |
| Inne | |
| Prędkość pocz. pocisku |
420 m/s |
| Zasięg skuteczny |
50 m |
W 1925 roku Fiodor Tokariew skonstruował swój pierwszy pistolet samopowtarzalny. Działał on na zasadzie odrzutu zamka swobodnego. W czasie prób okazało się, że jest to broń celna, ale ma zbyt dużą masę i wymiary. W 1927 roku Tokariewa włączono do składu biura projektowo-konstrukcyjnego przy Tulskich Zakładach Zbrojeniowych (w 1936 roku biuro to otrzymało oficjalną nazwę CpKB-14). W 1927 roku rozpoczęto w tym biurze prace nad nowym pistoletem samopowtarzalnym, następcą rewolwerów Nagant.
Pierwszy prototyp pistoletu skonstruowanego przez grupę konstruktorów kierowaną przez Tokariewa był gotowy w 1930 roku. Posiadał on sprężynę powrotną owiniętą naokoło lufy, ale następny prototyp z tego samego roku miał już sprężynę powrotną umieszczoną pod lufą. Konstrukcja pistoletu Tokariewa była wyraźnie wzorowana na konstrukcjach Johna Browninga (kształt zewnętrzny na M1903, sposób ryglowania na M1911). Oryginalnym rozwiązaniem Tokariewa był mechanizm spustowo-uderzeniowy wykonany w postaci oddzielnego zespołu, ze sprężyną umieszczoną wewnątrz kurka. W tym samym roku odbyły się próby wojskowe, w czasie których pistolet Tokariewa był porównywany z pistoletami skonstruowanymi przez Siergieja Korowina i S.A. Priłuckiego, a także pistoletami zagranicznymi. W wyniku prób postanowiono przyjąć do uzbrojenia pistolet Tokariewa, zalecono także dokonanie drobnych zmian konstrukcyjnych.
W grudniu 1930 roku (lub styczniu 1931 roku) odbyła się druga tura prób. W ich wyniku ponownie zalecono przyjęcie pistoletu Tokariewa do uzbrojenia. W lutym 1931 roku Rewolucyjna Rada Wojenna Związku Radzieckiego postanowiła zamówić pierwsze 1000 sztuk pistoletu Tokariewa przeznaczonych do prób w jednostkach wojskowych. Jednocześnie pistolet Tokariewa otrzymał oficjalną nazwę 7,62 мм пистолет самозарядный обр. 1930 года (ros. 7,62 mm pistolet samopowtarzalny wz. 1930 roku), jednak najbardziej znany był jako Тульский Токарев (ТТ). W następnych latach pistolet TT był produkowany w zakładach w Tule równolegle z rewolwerem Naganta. W 1933 roku powstała wersja ze zmodernizowanym urządzeniem uderzeniowo-spustowym. Modernizacja miała na celu usprawnienie procesu wytwarzania. Pistolety ze zmodernizowanym urządzeniem spustowym zostały przyjęte do uzbrojenia jako обр. 33 г. (TT-33), a jego produkcję rozpoczęto w 1936 roku.
Początkowo TT nie cieszył się wśród żołnierzy Armii Czerwonej dobrą opinią. Oprócz wad istniejących (na przykład nie najlepszej celności) zarzucano mu także wady wymyślone. W rezultacie w 1938 roku ogłoszono konkurs na nowy pistolet samopowtarzalny kalibru 7,62 mm. W jego wyniku postanowiono zastąpić pistolet TT pistoletem skonstruowanym przez P.W. Wojewodina. Atak Niemiec na ZSRR w 1941 roku uniemożliwił rozpoczęcie produkcji pistoletu Wojewodina, a TT w trakcie II wojny światowej na tyle ugruntował swoją pozycję, że plany jego wycofania z uzbrojenia zarzucono.
W czasie II wojny światowej zakłady produkujące pistolety TT zostały ewakuowane z Tuły do Iżewska. Pozostali w Tule pracownicy zakładów zbrojeniowych, korzystając ze starych, wyremontowanych obrabiarek, prowadzili remonty dostarczanych z frontu pistoletów, a także montowali nowe egzemplarze z pozostawionych w magazynach części. W listopadzie i grudniu 1941 roku udało się im odesłać ponownie na front ponad 500 sztuk pistoletu TT. Po odparciu Wehrmachtu spod Moskwy zakłady w Tule odbudowano i wznowiono w nich produkcję. Poza Tułą i Iżewskiem produkcję pistoletu TT uruchomiono także w Kowrowie. Do 1942 roku wyprodukowano w ZSRR 735 tysięcy pistoletów TT.
Po wojnie produkcję pistoletu TT kontynuowano. Egzemplarze powojenne mają inny wzór nacięć ułatwiających odciąganie zamka (nacięcia są drobniejsze). Na początku lat 50. XX wieku do uzbrojenia Armii Radzieckiej wprowadzono następcę pistoletu TT – skonstruowany przez Nikołaja Makarowa pistolet PM, jednak produkcję „tetetki” zakończono w ZSRR dopiero w 1967 roku.
Po II wojnie światowej licencja na produkcję pistoletu TT została przekazana większości krajów bloku wschodniego znajdujących się w strefie wpływów ZSRR. Szacuje się, że powstało łącznie blisko 3 mln tych pistoletów. Obecnie w Chińskiej Republice Ludowej produkowane są (głównie na eksport) zmodyfikowane wersje pistoletu TT – pistolety M 54, M 213, M 201C, NP 10, NP 11, NP 15, NP 17.
TT był do końca lat pięćdziesiątych produkowany również w Polsce przez Zakłady Metalowe Łucznik w Radomiu. W Ludowym Wojsku Polskim nosił oznaczenie 7,62 mm pistolet wojskowy wz. 33 (pw wz. 33)[potrzebny przypis]. Został zastąpiony pistoletem P-64.
Zaletą pistoletu TT jako broni wojskowej była duża przebijalność jego silnej amunicji, wadą między innymi brak nastawnego bezpiecznika – jedynym zabezpieczeniem tej broni jest naciągnięcie kurka na ząb zabezpieczający, co unieruchamia spust. Z powodu niskiej jakości materiałów i pospiesznej obróbki części, wiele wyprodukowanych pistoletów TT było bardzo niecelnych.
Pistolet TT działał na zasadzie krótkiego odrzutu lufy, zamek ryglowany przez przekoszenie lufy. Połączenie lufy z zamkiem w położeniu zaryglowanym zapewniają dwa występy ryglowe wchodzące w wyżłobienia w zamku. Odryglowanie zapewniał ruchomy łącznik. Mechanizm spustowo-uderzeniowy kurkowy bez samonapinania (SA). TT nie miał bezpiecznika zewnętrznego. Jedynym zabezpieczeniem jest ząb zabezpieczający (wstępnego napięcia) kurka. Po wystrzeleniu ostatniego naboju z magazynka zamek zatrzymywał się w tylnym położeniu na zaczepie zamka. TT miał stałe przyrządy celownicze składające się z muszki i szczerbinki (były stosowane szczerbinki o różnych wysokościach oznaczone numerami od 1 do 5). Magazynek 8-nabojowy, jednorzędowy. Pistolet zasilany jest nabojami 7,62 × 25 mm TT stanowiącymi zmodyfikowaną wersję naboju 7,63 × 25 mm Mauser.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
