Loading AI tools
polski pistolet samopowtarzalny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pistolet P-64 – polski pistolet samopowtarzalny na nabój 9 mm Makarowa, skonstruowany po II wojnie światowej. Pierwszy powojenny pistolet polskiej konstrukcji produkowany seryjnie. Przepisowa broń służbowa służb mundurowych w tym wojska od lat 60. XX wieku. P-64 był do niedawna najmniejszym pistoletem zasilanym nabojem 9 mm Makarowa[1].
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Rodzaj | |
| Zasada działania |
odrzut zamka swobodnego |
| Historia | |
| Prototypy |
1958–1961 |
| Produkcja |
1965–1977 |
| Dane techniczne | |
| Kaliber |
9 mm |
| Nabój | |
| Wymiary | |
| Długość |
160 mm |
| Wysokość |
117 mm |
| Długość lufy |
84,6 mm |
| Długość linii celowniczej |
114 mm |
| Masa | |
| broni |
0,620 kg (z magazynkiem niezaładowanym) |
| Inne | |
| Prędkość pocz. pocisku |
305 m/s |
| Szybkostrzelność praktyczna |
6 strz./ 8–12 s |
| Zasięg skuteczny |
25 m |
| Siła spustu |
110 N (DA) |
Roboczą nazwą pistoletu był skrótowiec CZAK, który jest używany do dzisiaj jako potoczna nazwa pistoletu. Pistolet opracowany był przez zespół konstruktorów Zakładu Broni Strzeleckiej Centralnego Badawczego Poligonu Artyleryjskiego (późniejszy WITU)[2]. Jego twórcami według kolejności w dokumencie patentowym nr 54822[3] są następujący oficerowie Ludowego Wojska Polskiego: Mieczysław Adamczyk, Witold Czepukajtis, Romuald Zimny, Henryk Adamczyk, Stanisław Kaczmarski, Jerzy Pyzel[1]. Przedmiotem zastrzeżeń patentowych jest wyłącznik w kształcie wydłużonej płytki, przesuwającej się w szkielecie. Umożliwia on zabezpieczenie pistoletu przed przedwczesnym i przypadkowym strzałem. Skrót pochodzi od pierwszych liter nazwisk konstruktorów broni, poza literą „P” – Jerzy Pyzel, który przystąpił do zespołu konstrukcyjnego po ustaleniu już nazwy[1]. Natomiast litera „A” dotyczy obydwu konstruktorów z tym samym nazwiskiem.
Prace nad pistoletem rozpoczęły się w 1958 roku, po ogłoszeniu konkursu na projekt pistoletu wojskowego, na nowo przyjęty jako standardowy w Układzie Warszawskim nabój 9 mm Makarowa[2]. W związku z konkursem powstało kilka prototypów:
Model wojskowy różnił się od milicyjnego masą mniejszą o 20 g, lufą dłuższą o 8 mm, szerokością mniejszą o 4 mm i wysokością o 2 mm, większą długością całkowitą o 5 mm, oraz większą pojemnością magazynka o jeden nabój. Różniły się też mniejszą siłą nacisku na spust przy samonapinaniu o 30 N.
Badania techniczne i eksploatacyjne prototypów przeprowadzone w 1961 roku wykazały, że wymagania najlepiej spełnia pistolet „CZAK” w wersji milicyjnej[4]. Prototyp ten skierowano do dalszego udoskonalenia i przystosowania do produkcji seryjnej. W połowie lat sześćdziesiątych rozpoczęto produkcję seryjną tych pistoletów i zaczęto wprowadzanie ich na uzbrojenie wojska i Służby Bezpieczeństwa pod oficjalną nazwą: 9 mm pistolet wz. 1964 i skrótem P-64, gdzie zaczął wypierać radziecki pistolet TT.
Wkrótce po wprowadzeniu pistoletu P-64 do uzbrojenia okazało się, że dobrze spełnia rolę broni przeznaczonej do ukrytego przenoszenia i samoobrony, ale jego wartość jako broni wojskowej jest niska. Dlatego w WITU rozpoczęto prace nad pistoletem lepiej spełniającym wymagania Wojska Polskiego. Efektem tych prac były prototypowe pistolety P-70 i P-75. Ostatecznie następcą P-64 w armii został wprowadzony do uzbrojenia na początku lat 80. P-83. Mimo zakupu dużej liczby nowszych pistoletów P-83, a następnie Walther P99, policja w Polsce nadal używa tej broni[kiedy?], a termin całkowitego jej wycofania z jednostek policji jest nieznany.
Wycofane ze służby pistolety P-64 są eksportowane na rynek cywilny w USA, a w 2008 roku 1000 pistoletów zostało podarowanych armii Libanu[5].
P-64 działa na zasadzie wykorzystania energii odrzutu zamka swobodnego, którego ruch po strzale hamowany jest tylko siłą bezwładności i siłą sprężyny powrotnej[1]. W pistolecie zastosowano mechanizm spustowy z samonapinaniem typu Double Action. P-64 wyposażony w wyłącznik umożliwiający strzelanie wyłącznie ogniem pojedynczym, mechanizm uderzeniowy typu kurkowego z kurkiem odkrytym, oraz bezpiecznik skrzydełkowy, spełniający funkcję zwalniacza kurkowego. Zabezpiecza on broń zarówno przy zwolnionym, jak i przy napiętym kurku oraz umożliwia wprowadzenie naboju do komory nabojowej w położeniu odbezpieczonym i zabezpieczonym. Sprężyna uderzeniowa walcowo-śrubowa działa na kurek poprzez żerdź umieszczoną w tylnej, dolnej części chwytu. W zamku znajduje się wskaźnik obecności naboju w komorze nabojowej[1]. Po wystrzeleniu ostatniego naboju zamek zostaje w tylnym położeniu. P-64 nie posiada dźwigni zwalniania zamka; aby zwolnić zamek należy (przynajmniej częściowo) wyciągnąć magazynek i odciągnąć zamek do tyłu. Do zasilania stosuje się magazynek wymienny pudełkowy, jednorzędowy o pojemności 6 nabojów. Pistolet posiada stałe przyrządy celownicze, celownik szczerbinkowy ustawiony na 50 m[1]. Lufa ma 4 bruzdy prawoskrętne[1]. Pistolet ma prostą budowę i niewielką masę.
Wadami pistoletu jest niewłaściwie wyprofilowany, wąski i krótki chwyt, utrudniający trzymanie zwłaszcza strzelcom o większych dłoniach, zbyt mała pojemność magazynka i za duża siła nacisku na spust przy samonapinaniu[6]. Wadą broni był także silny i nieprzyjemny odrzut, wynikający między innymi z małej masy i niewygodnego chwytu[6][7]. Pistolet był ponadto produkowany kosztowną metodą obróbki skrawaniem.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
