Pałac w Brunowie

Pałac w Brunowie (niem. Schloss Braunau) – zabytkowy^[4] pałac we wsi Brunów w powiecie lwóweckim.

Pałac w Brunowie

Schloss Braunau

nr rej. A/5386/486/J i A/5385/487/J z 14 stycznia 1977 roku[1]
Widok pałacu
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Brunów
Adres	Brunów 27 59-600 Lwówek Śląski[2]
Typ budynku	pałac
Styl architektoniczny	barokowy z elementami neobarokowymi
Architekt	Mohrensberg z Legnicy i Scholtz z Lwówka Śląskiego
Kondygnacje	2
Rozpoczęcie budowy	1740
Ukończenie budowy	1750
Ważniejsze przebudowy	• 1787 • XIX wiek • 1900–1901[3]
Pierwszy właściciel	śląski ród Zedlitz.
Kolejni właściciele	• hrabia Bernhard von Schmettau • baron Filip Herman von Sonnenburg • Krzysztof Henryk i Ernesta von Schweinitz • Georg von Cottenet
Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski Pałac w Brunowie
Położenie na mapie Polski Pałac w Brunowie
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Pałac w Brunowie
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego Pałac w Brunowie
51°07′58,044″N 15°35′14,485″E
Strona internetowa

Obiekt wybudowany w 1750 r. w stylu barokowym z elementami neobarokowymi i klasycystycznymi. 14 stycznia 1977 r. pod numerem A/5386/486/J i A/5385/487/J, został wpisany do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Historia pałacu

Pierwsza wzmianka o istnieniu dworu obronnego pochodzi z XV w. Wcześniej była to wieża rycerska. W 1599 r. właścicielem był Melchior von Lest^[5][6]. Następnie dwór należał do śląskiego rodu Zedlitz, w którego rękach był do 1740 r. Wówczas to właścicielem został Bernard von Schmettau. W tym czasie dwór został przebudowany w dwupiętrowy pałac. Bernard von Schmettau założył również folwark oraz wybudował dom dla zarządcy majątku. W latach 1750–1786 pałac był własnością barona Filipa Hermanna von Sonnenburg. W 1787 r. został sprzedany Krzysztofowi (Christoph) von Schweinitzowi (1746–1814) i jego żonie Erneście (Ernestine) z domu von Eicke (ur. 1749)^[7]. W trzy tygodnie później pałac wraz z zabudowaniami zniszczył pożar. Małżeństwo Schweinitzów rozpoczęło odbudowę swojej posiadłości w stylu neobarokowym, która zakończyła się w 1789 r. Kolejną właścicielką była Senden von Schweinitz, a w latach 1838–1945 rodzina Cottenetów. Przez ten czas pałac został rozbudowany (niektóre jego elementy posiadają cechy XIX-wiecznego klasycyzmu)^[8]. Powstały wówczas stajnia z powozownią, park z kaplicą (mauzoleum) rodziny von Cottenet^[9], fontanna, kordegarda czy młyn wodny. Na ścianie szczytowej stajni umieszczono herb rodziny von Cottenet. W 1933 r. rezydencja została przejęta na szkołę sportową Hitlerjugend, a następnie stała się własnością nazistów. Zaraz po zakończeniu II wojny światowej pałac wraz z zabudowaniami został ogołocony z wyposażenia i częściowo zniszczony. Po przejęciu go przez Skarb Państwa i zabezpieczeniu w budynku otwarto ośrodek kolonijny Rejonu Dróg Publicznych. Obecnie pałac jest w rękach prywatnych i funkcjonuje jako obiekt hotelowy^[3].

Opis

Dwupiętrowym, barokowy pałac wybudowany na planie prostokąta. W latach 1900–1901 przebudowany w stylu klasycystycznym. Powstało wówczas skrzydło południowe pałacu wraz z oranżerią i ośmioboczną, czteropiętrową wieżą. Od frontu ryzalit z głównym wejściem pod półkolistym balkonem z metalową balustradą. Ryzalit dzielony czterema pilastrami zwieńczony frontonem z kartuszem zawierającym herb rodziny von Cottenet. Obiekt został pokryty dwuspadowym dachem naczółkowym. Wnętrze pałacu przebudowano w dwu- i trzytraktowe, a miejscami użyto secesyjnej dekoracji, co widać szczególnie w balustradzie klatki schodowej^[10].

Nad głównym wejściem, pod balkonem, znajdują się kartusze z herbami: von Glaubitz (duży, umieszczony centralnie)^[11], Grafa Promnitza z inicjałami G.P. (po lewej stronie) oraz von Lest z inicjałami W.V.L. (po prawej stronie)^[12].

• 
  Herb von Promnitz
• 
  Herb von Glaubitz
• 
  Herb von Lest

Oficyna

Obok pałacu stoi piętrowa oficyna wybudowana na planie prostokąta, kryta czterospadowym dachem mansardowym z lukarnami. Na pierwszym piętrze bocznej ściany dwie płyciny:

• pierwsza upamiętniająca pożar 29 listopada 1787^[13][14][15];
• druga z herbami Christopha Heinricha Ludewiga von Schweinitza i inicjałami C. H. L. v. S. (lewy) i jego żony Ernestine Sophie von Schweinitz Gräfin von Eicke i inicjałami E. S. v. S. G. v. E. (prawy)^[16].

• 
  Szczyt z herbem von Cottenet
• 
  Herb von Cottenet
• 
  Tablice na oficynie
• 
  Herby Christopha v. Schweinitza, E. v. Eicke
• 
  Herb von Schweinitzów
• 
  Herb von Eicke