Ocelot nadrzewny[23], margaj[24][25] (Leopardus wiedii) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kotów (Felinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Ocelot nadrzewny
Leopardus wiedii[1] |
(Schinz, 1821)[2] |
|
|
Systematyka
|
Domena
|
eukarionty |
Królestwo
|
zwierzęta |
Typ |
strunowce |
Podtyp |
kręgowce |
Gromada |
ssaki |
Infragromada |
łożyskowce |
Rząd |
drapieżne |
Podrząd |
kotokształtne |
Rodzina |
kotowate |
Podrodzina |
koty |
Rodzaj |
ocelot |
Gatunek |
ocelot nadrzewny |
Synonimy |
- Felis wiedii Schinz, 1821[2]
- Felis macroura Wied-Neuwied, 1826[3]
- Felis elegans Lesson, 1830[4]
- Leopardus tigrinoides J.E. Gray, 1842[5]
- Felis mexicana Saussure, 1860[6]
- Felis glaucula O. Thomas, 1903[7]
- Felis wiedii vigens Thomas, 1904[8]
- Felis pirrensis E.A. Goldman, 1914[9]
- Margay wiedii andina J.A. Allen, 1916[10]
- Felis guttula amazonica Cabrera, 1917[11]
- Felis wiedii catenata Cabrera, 1917[12]
- Margay glaucula nicaraguae J.A. Allen, 1919[13]
- Felis (Margay) glaucula ludovici Lönnberg, 1925[14]
- Felis glaucula oaxacensis Nelson & E.A. Goldman, 1931[15]
- Felis glaucula yucatanica Nelson & E.A. Goldman, 1931[16]
- Leopardus wiedii pardictis Pocock, 1941[17]
- Leopardus wiedii boliviae Pocock, 1941[18]
- Leopardus wiedii salvinia Pocock, 1941[19]
- Felis wiedii cooperi E.A. Goldman, 1943[20]
|
|
Podgatunki[21] |
- L. w. wiedii (Schinz, 1821)[2]
- L. w. glauculus (O. Thomas, 1903)[7]
- L. w. vigens (O. Thomas, 1904)[8]
|
|
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[22] |
|
Zasięg występowania |
|
|
|
|
Zamknij
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1821 roku szwajcarski przyrodnik Heinrich Rudolf Schinz nadając mu nazwę Felis wiedii[2]. Holotyp pochodził z Morro de Arará, nad rzeką Mucuri, w stanie Bahia, w Brazylii[26].
Czasami uważany za jeden gatunek z L. tigrinus, ale nie jest to poparte analizami molekularnymi i morfologicznymi[27]. Tradycyjnie rozpoznaje się do dwunastu podgatunków[26][21], ale niedawna analiza morfometryczna sugeruje, że istnieje tylko ograniczona zmienność między populacjami L. wiedii[28][27]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunki[27].
Etymologia
- Leopardus: gr. λεοπαρδος leopardos „lampart, pantera”[29].
- wiedii: Maximilian zu Wied-Neuwied (1782–1867), niemiecki odkrywca, przyrodnik[30].
- glauculus: gr. γλαυκος glaukos „niebiesko-szary”[31].
- vigens: łac. vigens, vigentis „pełen życia, kwitnący”[31].
Ocelot nadrzewny występuje w Ameryce zamieszkując w zależności od podgatunku[27]:
Długość ciała (bez ogona) 42,5–72,9 cm, długość ogona 30–51,8 cm; masa ciała 2,3–4,9 kg; dorosłe samice są mniejsze i lżejsze od dorosłych samców[21]. Sierść najczęściej żółtopomarańczowa, podłużne plamy (tworzące pręgi) wzdłuż grzbietu. Kształtna głowa, białe zabarwienia wokół oczu. Giętkie, szerokie stopy z ostrymi i długimi pazurami.
Zasiedla głównie tereny leśne. Aktywne w dzień i w nocy, poza okresem godowym prowadzą samotniczy tryb życia. Żywią się małymi kręgowcami, stawonogami i owocami.
Margaj zwinnie porusza się w swoim środowisku, skacząc z drzewa na drzewo szeroko rozkłada łapy. W przeciwieństwie do innych kotów schodzi z drzewa głową w dół – jak wiewiórka. Większą część życia spędza w koronach drzew. Poluje z zaskoczenia, skacząc na swoją ofiarę z góry.
W niewoli żyje do 15 lat.
Biologia rozrodu tego gatunku jest znana głównie z obserwacji zwierząt trzymanych w niewoli. Margaje osiągają dojrzałość płciową w 2-3 roku życia (samice pod koniec pierwszego roku). Po ciąży trwającej ok. 80 dni samica rodzi od jednego do trzech młodych.
Ocelot nadrzewny jest gatunkiem bliskim zagrożenia wyginięciem. Chroniony przepisami konwencji waszyngtońskiej CITES (załącznik I)[32].
E. Lönnberg. Notes on some mammals from Ecuador. „Journal of Mammalogy”. 6 (4), s. 272, 1925. DOI: 10.2307/1373416. (ang.).
M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 145–146. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
T. deT. Oliveira T. deT. i inni, Leopardus wiedii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2022-3 [dostęp 2022-04-01] (ang.).
W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 136. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 159. ISBN 83-01-14344-4.
K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 191, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Leopardus wiedii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-01].
A.C. Kitchener, C. Breitenmoser-Würsten, E. Eizirik, A. Gentry, L. Werdelin, LA. Wilting, N. Yamaguchi, A.V. Abramov, P. Christiansen, C. Driscoll, J.W. Duckworth, W.E. Johnson, S.J. Luo, E. Meijaard, P O’Donoghue, J. Sanderson, K. Seymour, M. Bruford, C. Groves, M. Hoffmann, K. Nowell, Z. Timmons & S. Tobe. A revised taxonomy of the Felidae : The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group. „Cat News”. Special Issue (80), s. 49–50, 2017. (ang.).
B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 445. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- Á. Cabrera. Mamíferos del viaje al Pacífico verificado de 1862 a 1865 por una Comisión de Naturalistas enviada por el Gobierno Español. „Trabajos del Museo de Ciencias Naturales”. Serie zoológica. 31, s. 1–62, 1917. (hiszp.).
- E.W. Nelson & E.A. Goldman. New carnivores and rodents from Mexico. „Journal of Mammalogy”. 12 (3), s. 302–306, 1931. DOI: 10.2307/1373882. (ang.).
- R.I. Pocock. Some new geographical races of Leopardus, commonly known as ocelots and margays. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eleventh series. 8, s. 234–239, 1941. DOI: 10.1080/03745481.1941.9727966. (ang.).
- A. Krakauer: Leopardus wiedii. (On-line), Animal Diversity Web, 2002. [dostęp 2007-12-08]. (ang.).
- Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Leopardus wiedii. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 8 grudnia 2007]
Identyfikatory zewnętrzne: