Nie ma mocnych

Nie ma mocnych – polska komedia filmowa z 1974 roku w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego, nakręcona na podstawie scenariusza Andrzeja Mularczyka. Jest to drugie ogniwo tetralogii zabużańskiej, w której skład wchodzą również filmy Sami swoi (1967), Kochaj albo rzuć (1977) oraz Sami swoi. Początek (2024).

Nie ma mocnych

Dom Pawlaka
Gatunek	komedia obyczajowa
Rok produkcji	1974
Data premiery	28 maja 1974
Kraj produkcji	Polska
Język	polski
Czas trwania	90 minut (wersja oryginalna) 91 minut (wersja zremasterowana)
Reżyseria	Sylwester Chęciński
Scenariusz	Andrzej Mularczyk
Główne role	Wacław Kowalski Władysław Hańcza Anna Dymna Andrzej Wasilewicz
Muzyka	Andrzej Korzyński
Zdjęcia	Andrzej Ramlau Jacek Stachlewski
Scenografia	Tadeusz Kosarewicz
Kostiumy	Marek Mierzejewski Iza Irena Rutowicz
Montaż	Krzysztof Osiecki
Produkcja	Zespół Filmowy Iluzjon
Poprzednik	Sami swoi (1967)
Kontynuacja	Kochaj albo rzuć (1977)

Kazimierz Pawlak i Władysław Kargul

Fabuła

Akcja rozgrywa się w latach 70. XX wieku. Kazimierz Pawlak i Władysław Kargul, migranci zza Buga cieszący się dobrą opinią wśród wiejskiej społeczności, nie mają dziedzica, który byłby w stanie odziedziczyć ich gospodarstwa. Ich dzieci – syn Pawlaka i córka Kargula – posiadają własne gospodarstwo i mają córkę Anię, której Pawlak i Kargul planują zapisać swą ziemię w testamencie. Ania spotyka się z kawalerem Zenkiem, młodym agronomem z pobliskiego Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Pawlak i Kargul zamierzają ich ze sobą zeswatać, czemu przeciwni są rodzice Ani, których przeraża szybkie zamążpójście córki oraz obcość Zenka – przybysza znikąd. Ania i Zenek, pomimo wątpliwości Pawlaka co do pochodzenia Zenka, biorą ślub w Urzędzie Stanu Cywilnego i przybywają na pośpiesznie urządzone przez dziadków wesele. Zenek oświadcza jednak, że nie weźmie planowanego przez dziadków ślubu kościelnego, gdyż jest to niezgodne z jego poglądami. Oburzony Pawlak przerywa wesele i zamyka wnuczkę w areszcie domowym^[1].

Obsada

• Wacław Kowalski – Kazimierz Pawlak
• Władysław Hańcza – Władysław Kargul
• Anna Dymna – Ania Pawlakówna
• Andrzej Wasilewicz – Zenek Adamiec, narzeczony Ani
• Maria Zbyszewska – Mania Pawlakowa
• Halina Buyno-Łoza – Aniela Kargulowa
• Jerzy Janeczek – Witia Pawlak
• Ilona Kuśmierska – Jadźka Kargulówna
• Zygmunt Bielawski – Paweł Pawlak
• Marta Ławińska – żona Wanda
• Elżbieta Czajkowska – Krysia, oszukana przez uwodziciela
• Witold Pyrkosz – warszawiak
• Andrzej Kierc – listonosz
• Wiesław Dymny – perkusista na weselu Ani i Zenka
• Aleksander Pociej – syn Marek
• Aleksander Fogiel – sołtys
• Bronisław Pawlik – dyrektor Państwowego Gospodarstwa Rolnego
• Zdzisław Maklakiewicz – traktorzysta
• Jerzy Turek – milicjant Franio, bratanek Kazimierza
• Andrzej Krasicki – ksiądz spowiadający Pawlaka
• Janusz Kłosiński – myśliwy

Odbiór

Nie ma mocnych został pozytywnie przyjęty zarówno przez publiczność (8,5 miliona widzów w kinach)^[2], jak i krytyków. Oskar Sobański z pisma „Film” chwalił komedię Chęcińskiego i Mularczyka za dialogi oraz satyryczny potencjał: „W Nie ma mocnych to wszystko, co tak strasznie złości w telewizyjnym dukaniu różnych dyrektorów i działaczy, tutaj – użyte oszczędnie i umiejętnie – brzmi jak najprzedniejszy dowcip”. Cezary Wiśniewski z pisma „Kino” oceniał film następująco w porównaniu z Samymi swoimi: „ten sam przedni dialog, te same krewkie charaktery i kresowa ciepła egzotyka, a ponadto inteligentnie przejaskrawiona aktualność”^[3].

Nagrody

Rok	Festiwal	Nagroda	Laureat[4]
1974	Lubuskie Lato Filmowe	Złote Grono
		Nagroda za pierwszoplanową rolę męską	Wacław Kowalski
	Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych „Młodzi i Film”	Nagroda za reżyserię	Sylwester Chęciński
		Nagroda za scenariusz	Andrzej Mularczyk
		Nagroda Publiczności
		Nagroda za rolę męską	Wacław Kowalski
	Festiwal Polskich Filmów Fabularnych	Nagroda Publiczności
1975	Ministerstwo Kultury i Sztuki	Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia	Sylwester Chęciński
1978	Czasopismo „Film”	Złota Kamera za najlepszy film o tematyce współczesnej