Naturalizacja (fr. naturalisation)[1] – nadanie cudzoziemcowi obywatelstwa państwa, na terytorium którego się osiedlił. Naturalizacja najczęściej dotyczy imigrantów przybywających z przyczyn ekonomicznych, ale także uchodźców uciekających ze swojego kraju w obawie przed prześladowaniem oraz współmałżonków w związku, w którym jedna ze stron jest cudzoziemcem[2]. Naturalizacja jest dobrowolna, a proces naturalizacyjny wszczynany na wniosek osoby zainteresowanej uzyskaniem obywatelstwa.
Naturalizacja następuje na podstawie zgody uprawnionego organu państwa, po spełnieniu określonych warunków (np. zamieszkiwania przez określony czas na terytorium państwa).
Zobacz także: Sposoby nabycia obywatelstwa polskiego.
Uzyskanie polskiego obywatelstwa w drodze naturalizacji reguluje Ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim[3]. Ustawa rozróżnia nadanie polskiego obywatelstwa przez prezydenta oraz uznanie za obywatela polskiego na drodze administracyjnej (u wojewody).
- Leonardo Vale (ur. 22 września 1992) – portugalski wioślarz pochodzenia brazylijskiego.
- Li Qian (ur. 30 lipca 1986) – urodzona w Chinach polska tenisistka stołowa. Obywatelstwo polskie otrzymała w październiku 2007.
- Anastasija Kuźmina (ur. 28 sierpnia 1984 w Tiumeni) – słowacka biathlonistka pochodzenia rosyjskiego
- Sophie Milman (ur. 1983) – naturalizowana w Kanadzie piosenkarka pochodzenia żydowskiego, urodzona w Ufie w Baszkirii.
- Eduardo da Silva (ur. 25 lutego 1983 w Rio de Janeiro), piłkarz chorwacki pochodzenia brazylijskiego, grający na pozycji napastnika.
- Roger Guerreiro (ur. 25 maja 1982 w São Paulo) – naturalizowany w Polsce piłkarz pochodzenia brazylijskiego.
- Kevin Dennis Kurányi (ur. 2 marca 1982 roku w Rio de Janeiro) – urodzony w Brazylii piłkarz, posiadający trzy obywatelstwa: brazylijskie, panamskie oraz niemieckie.
- Wahan Geworgian (ur. 19 grudnia 1981 roku w Erywaniu), piłkarz polski pochodzenia ormiańskiego, grający na pozycji pomocnika, reprezentujący barwy ŁKS Łódź.
- Emmanuel Olisadebe (ur. 22 grudnia 1978 roku w Warri w Nigerii) – naturalizowany w Polsce piłkarz pochodzenia nigeryjskiego.
- Miri Ben-Ari (ur. 4 grudnia 1978 w Tel Awiw-Jaffie) – naturalizowana w Stanach Zjednoczonych skrzypaczka, urodzona w Izraelu.
- Deco (ur. 22 sierpnia 1977 roku w São Bernardo do Campo w Brazylii – brazylijski piłkarz, grający w barwach Portugalii, dzięki przyjęciu obywatelstwa tego kraju. Naturalizowany w 2003 roku.
- Antonio Naelson Matías "Zinha" (ur. 23 maja 1976 w Açu) – naturalizowany w Meksyku piłkarz pochodzenia brazylijskiego.
- Agnieszka Wójtowicz-Vosloo (ur. 1975) w Warszawie – amerykańska reżyserka filmowa i pisarka polskiego pochodzenia.
- Wadim Miłow (ur. 1 sierpnia 1972) – szwajcarski szachista pochodzenia rosyjskiego.
- Joana Benedek (ur. 21 stycznia 1972 w Bukareszcie) – meksykańska aktorka pochodzenia rumuńskiego, znana z ról w telenowelach produkcji meksykańskiej.
- Jelena Sedina (ur. 1 czerwca 1968 w Kijowie) – włoska szachistka pochodzenia ukraińskiego.
- Pamela Anderson (ur. 1 lipca 1967 w Kolumbii Brytyjskiej) – naturalizowana w Stanach Zjednoczonych modelka i aktorka, urodzona w Kanadzie (posiada podwójne obywatelstwo).
- Ben Goertzel (ur. 8 grudnia 1966 w Rio de Janeiro) – urodzony w Brazylii amerykański pisarz, przedsiębiorca i badacz zajmujący się dziedziną sztucznej inteligencji
- Michał Krasenkow (ur. 14 listopada 1963 w Moskwie) – polski szachista pochodzenia rosyjskiego;
- Aleksander Wojtkiewicz ((ur. 15 stycznia 1963 w Rydze, zm. 14 lipca 2006 w Baltimore) – polski szachista pochodzenia łotewskiego.
- Jelena Donaldson-Achmyłowska (ur. 11 marca 1957 w Krasnojarsku) – amerykańska szachistka pochodzenia rosyjskiego.
- Michael Schudrich (ur. w 1955 w Nowym Jorku) – Naczelny Rabin Polski od 2004, 3 listopada 2005 otrzymał polskie obywatelstwo (posiada odtąd podwójne obywatelstwo – Stanów Zjednoczonych i Polski).
- Paul Anka (ur. 30 lipca 1941 w Ottawie) – naturalizowany w Stanach Zjednoczonych piosenkarz urodzony w Kanadzie.
- Marie Laforêt (ur. 5 października 1939 w Soulac-sur-Mer) – francuska piosenkarka i aktorka posiadająca (od 1978) także szwajcarskie obywatelstwo.
- Claudia Cardinale (15 kwietnia 1938 Tunisie) – naturalizowana we Włoszech aktorka filmowa urodzona w Tunezji.
- Emanoul Aghasi (ur. 25 grudnia 1930 w Salmas) – amerykański bokser, ojciec Andre Agassiego; urodzony w Iranie (pochodzenia armeńsko-asyryjskiego).
- André Previn (ur. 6 kwietnia 1929 w Berlinie) – amerykański pianista, dyrygent i kompozytor pochodzenia niemieckiego.
- Frank Gehry (ur. 28 lutego 1929 w Toronto) – amerykański architekt urodzony w Kanadzie.
- Zsa Zsa Gabor (ur. 6 lutego 1917 w Budapeszcie) – amerykańska aktorka pochodzenia węgierskiego.
- Peter Brian Medawar (ur. 28 lutego 1915 w Rio de Janeiro, zm. 2 października 1987 w Londynie) – angielski naukowiec brazylijskiego pochodzenia.
- Greta Garbo (ur. 18 września 1905 w Sztokholmie, zm. 15 kwietnia 1990 w Nowym Jorku) – szwedzka aktorka filmowa i teatralna. W 1951 otrzymała obywatelstwo amerykańskie.
- John von Neumann (ur. 28 grudnia 1903 w Budapeszcie, zm. 8 lutego 1957 w Waszyngtonie) – amerykański matematyk, inżynier chemik, fizyk i informatyk węgierskiego pochodzenia. W 1937 otrzymał amerykańskie obywatelstwo.
- Erik Erikson (ur. 15 czerwca 1902 we Frankfurcie nad Menem, zm. 12 maja 1994 w Harwich) – amerykański psychoanalityk i psycholog rozwoju człowieka niemieckiego pochodzenia.
- Albert Szent-Györgyi de Nagyrápolt (ur. 16 września 1893 w Budapeszcie, Austro-Węgry, zm. 22 października 1986 w Woods Hole, Massachusetts, Stany Zjednoczone) – węgierski biochemik, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (1937); w 1955 otrzymał amerykańskie obywatelstwo.
- Ernesto Korrodi (ur. 30 stycznia 1870 w Zurychu, zm. 3 lutego 1944 w Leiria) – portugalski architekt urodzony w Szwajcarii.
- Andrew Carnegie (ur. 25 listopada 1835 w Dunfermline) – naturalizowany w Stanach zjednoczonych przemysłowiec (aktywny szczególnie w przemyśle stalowym) pochodzenia szkockiego.
- Adolphe Sax (ur. 6 listopada 1814 w Dinant, zm. 4 lutego 1894 w Paryżu) – belgijski budowniczy instrumentów muzycznych naturalizowany we Francji, konstruktor saksofonu.
- Karol Józef Maurycy Poniatowski (ur. 18 grudnia 1809 w Warszawie – zm. 19 lutego 1855 w Tlemcen w Algierii) – oficer francuski, syn księcia Józefa Antoniego Poniatowskiego, generała polskiego i marszałka Francji i Zofii Czosnowskiej Potockiej[4][5].
- Lorenzo Da Ponte (ur. 10 marca 1749 w Ceneda koło Wenecji jako Emmanuele Conegliano, zm. 17 sierpnia 1838 w Nowym Jorku) – włoski librecista operowy, nadworny poeta Józefa II, znany głównie jako autor librett do oper Mozarta; w 1828 otrzymał obywatelstwo amerykańskie.
- Giovanni Cassini (ur. 8 czerwca 1625 w Perinaldo, Włochy, zm. 14 września 1712 w Paryżu) – astronom, geodeta i matematyk, naturalizowany w 1673 we Francji (do tego czasu był obywatelem Republiki Genui).
- Prawie milion obywateli Mołdawii złożyło wnioski o obywatelstwo Rumunii w czasie kilku miesięcy od dnia przystąpienia tego kraju do Unii Europejskiej (1 stycznia 2007). Władze w Kiszyniowie są bardzo zaniepokojone, gdyż liczba osób chcących się naturalizować w Rumunii wynosi około 25% populacji Mołdawii. Zgodnie z prawem obowiązującym w Rumunii od 1991, o obywatelstwo może się ubiegać każdy Mołdawianin, który udowodni, że on lub jego rodzice urodzili się na ziemiach należących przed 1940 do Rumunii. Około 3/4 mieszkańców Mołdawii spełnia te warunki[6].
Konwencja o obywatelstwie kobiet zamężnych zapewnia, że zawarcie bądź rozwiązanie związku małżeńskiego ani zmiana obywatelstwa przez męża w czasie trwania związku nie wpływają automatycznie na obywatelstwo żony.
Marek Jerzy Minakowski: Zofia hr. Potocka h. Pilawa (Złota). [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [on-line]. Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne, 2016-09-27. [dostęp 2016-09-27].
Maria Czaplińska: Zofia Oborska z Potockich. [w:] Elektroniczna wersja biogramu, opublikowanego w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego [on-line]. Narodowy Instytut Audiowizualny. [dostęp 2016-09-27].
Mołdawianie w kolejce po Unijne paszporty. Rzeczpospolita, 10-11 marca 2007