Most w Kutach (drewniany)
drewniany most na rzece Czeremosz (Kuty, ówczesna II RP, obecnie: Ukraina; 1930–1945) Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Most w Kutach – drewniany most drogowo-kolejowy na rzece Czeremosz w Kutach, w ówczesnej II Rzeczypospolitej (obecnie na Ukrainie). Konstrukcję zbudowano w 1930 r., a zniszczona została podczas II wojny światowej. Długość przeprawy wynosiła 306 m[1]. Po 1945 r. w tym miejscu powstał most stalowy, który połączył Kuty i Wyżnicę[2].
a.jpg)
Pierwotnie w tym rejonie istniał most zbudowany podczas I wojny światowej, który uległ zniszczeniu w latach 20. wskutek powodzi[3].
Omawiany most został wzniesiony latem 1930 r. przez żołnierzy 4 Brygady Saperów. Budowa trwała dwa i pół miesiąca. Zyskała doskonałą opinię ówczesnego rektora Politechniki Warszawskiej profesora Andrzeja Pszenickiego[1]. 27 września 1930 w Kutach odbył się uroczysty obchód świąt 1 i 2 Batalionów Mostów Kolejowych połączony z ceremonią poświęcenia mostu. W ceremonii poświęcenia mostu wziął udział m.in. wiceminister rolnictwa Wiktor Leśniewski i dyrektor Administracji Lasów Państwowych Adam Loret[4][5][6]. Most został poświęcony przez biskupa polowego Stanisława Galla podczas mszy świętej polowej, po której odbyła się defilada saperów[3].
b.jpg)
Most był konstrukcji drewnianej[2] i miał długość ok. 400 metrów[2][7][8], a przeznaczony był dla ruchu pieszego, kołowego oraz kolejowego[3] (w niektórych źródłach współczesnych mówi się o istnieniu dwóch mostów: drogowego i kolejowego[7][8]). Później poprowadzono odcinek linii kolejowej od mostu do wybudowanego dworca kolejowego w Kutach, ukończony w 1933 r.[3] Dworzec w Kutach stał się odtąd stacją końcową linii kolejowej do Niepołokowic (wówczas w granicach Rumunii pod nazwą Grigore Ghica Vodă), gdzie łączyła się ona z główną linią kolejową Warszawa – Lwów – Bukareszt – Stambuł[3][9].
W okresie II Rzeczypospolitej był to most graniczny na Czeremoszu, na granicy między Polską a Rumunią i łączył polskie Kuty (w województwie stanisławowskim) z rumuńską miejscowością Wyżnica (Vijnița)[10][8]. W pobliżu mostu funkcjonowała Placówka Straży Granicznej I linii „Kuty” (budynek zachował się do czasów współczesnych)[7][2][11]. Od lutego 1939 r. ochronę granicy z Rumunią przejął Korpus Ochrony Pogranicza[8].
Po wybuchu II wojny światowej 1 września 1939 r. i ataku Niemiec na Polskę podczas kampanii wrześniowej do Kut przybyło kilkadziesiąt tysięcy polskich uciekinierów zamierzających przejść na stronę rumuńską[7]. Przez most ewakuowali się z kraju reprezentanci korpusu dyplomatycznego i ambasad, dotychczas przebywający w Rzeczypospolitej[7]. Na wieść o dokonanej 17 września agresji ZSRR na Polskę, most graniczny w Kutach przekroczyli w nocy 17/18 września i uszli do Rumunii najwyżsi urzędnicy państwowi II Rzeczypospolitej: prezydent RP Ignacy Mościcki (ok. 21:45[12]), wódz naczelny marszałek Edward Śmigły-Rydz, premier Felicjan Sławoj Składkowski, minister spraw zagranicznych Józef Beck, marszałek Sejmu RP Wacław Makowski, marszałek Senatu RP Bogusław Miedziński, przedstawiciele urzędów centralnych, kilku wojewodów oraz generalicja[3][7][13][2][10]. Tego samego dnia przed odjazdem w kościele w Kutach mszę św. dla uchodzącej elity państwowej odprawił ks. Wincenty Smal[2]. Wymienieni dostojnicy przejeżdżali przez most limuzynami[7]. Prócz nich most przekroczyły wówczas dwie ciężarówki[7][14]. Przejeżdżającego przez most, po innych wyżej wymienionych, marszałka Śmigłego-Rydza krótko po północy[15] usiłował powstrzymać płk Ludwik Bociański, który w akcie desperacji dokonał nieudanej próby samobójczej, strzelając sobie w klatkę piersiową[14][16]. Nazajutrz, 18 września, most przekroczył gen. Władysław Sikorski[2]. Decyzją prezydenta RP władze Polski zostały przeniesione do Rumunii, jako że oba kraje były związane układem sojuszniczym[3][7]. Pomimo tego zarówno prezydent RP, jak i Naczelny Wódz zostali w Rumunii internowani[14]. We wrześniu 1939 r. na środku mostu do bariery były przymocowane chorągiewki w barwach Polski i Rumunii[17].
Most został zniszczony podczas wojny[2]. Pozostałością po nim jest kamienna podpora, leżąca w Kutach[2]. W miejscu zniszczonego mostu położono kładkę, która uległa zniszczeniu w 2008 r. w wyniku powodzi[2]. Po 1945 r. powstał most stalowy na Czeremoszu, łączący Kuty z Wyżnicą[2].
Przekroczenie mostu z jesieni 1939 r. wzmiankował w swoim wierszu pt. Wąsik, ach ten wąsik poeta Marian Hemar pisząc: Wciąż jeszcze przed oczami mam wieczór śniatyński / Wciąż przede mną graniczny most w mroku majaczy[7][2][18][19].
Po nastaniu niepodległej Ukrainy rzeka Czeremosz w tym miejscu dzieli obwód iwanofrankiwski (Kuty) i obwód czerniowiecki (Wyżnica)[10].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
