Mokre (powiat sanocki)

Mokre (j. łemkowski Мокре) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Zagórz, na Pogórzu Bukowskim^[3][5]. Leży nad rzeką Osławą.

Integralne części wsi Mokre^[3][5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0362660	Kopalnia	część wsi
0362677	Morchownica	część wsi

Mokre

wieś
Cerkiew w Mokrem
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	sanocki
Gmina	Zagórz
Liczba ludności (2020)	400[1]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-542[2]
Tablice rejestracyjne	RSA
SIMC	0362654[3]
Położenie na mapie gminy Zagórz Mokre
Położenie na mapie Polski Mokre
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Mokre
Położenie na mapie powiatu sanockiego Mokre
49°27′15″N 22°10′01″E[4]

Przez wieś prowadzi linia kolejowa nr 107 Zagórz – Łupków z przystankiem Mokre Małopolskie oraz droga powiatowa nr 2229R Prusiek-Wysoczany.

W Mokrem znajduje się murowana cerkiew greckokatolicka wybudowana w 1992 i funkcjonuje parafia Przemienienia Pańskiego. Mieszkańcy wsi należą także do parafii rzymskokatolickiej w Porażu i parafii prawosławnej w Morochowie.

W latach 1954–1959 wieś należała do i była siedzibą władz gromady Mokre, po jej zniesieniu w gromadzie Szczawne. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krośnieńskiego. W latach 1973–77 w gminie Komańcza^[6].

Historia

Wieś prawa wołoskiego Wola Morochowska położona była w drugiej połowie XV wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego^[7]. Od 1772 wieś należała do cyrkułu leskiego, a następnie sanockiego w Galicji. Do 1914 powiat sądowy Sanok, gmina Bukowsko. W 1898 wieś liczyła 560 mieszkańców oraz 81 domów, poza społecznością łemkowską mieszkali tu również Żydzi i Polacy. Pod koniec XIX w. funkcjonowała tu kolej, poczta i telefon. Ludność zatrudniona była w powstałych na tym terenie kopalniach ropy naftowej. W roku 1900 wieś liczyła 592 mieszkańców, całkowita powierzchnia wsi wynosiła wówczas 561 ha^[8].

W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej był Wacław Lisowiecki i rodzeństwo^[9]. Na przełomie XIX/XX wieku właścicielem tabularnym dóbr we wsi był Antoni Lisowiecki^[10], który w 1905 posiadał we wsi obszar leśny 276,6 ha^[11]. W 1911 właścicielami tabularnymi byli Mojżesz Rebhuhn i Srul Müller, posiadający 39 ha^[12].

Od listopada 1918 do stycznia 1919 Republika Komańczańska.

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie sanockim województwa lwowskiego. 13 września 1944 wieś została zajęta przez wojska radzieckie^[13]. W latach 1945–1946 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 21 Polaków^[14].

Gajowym z leśniczówki „Grzybowska” w lasach koło miejscowości Mokre był Józef Jedynak.

Atrakcje turystyczne

• Od roku 1991, w drugi weekend sierpnia odbywa się festyn ludowy „Święto kultury nad Osławą”, impreza dotowana jest ze środków państwowych i prywatnych, trwającemu dwa dni festynowi towarzyszą kiermasze oraz występy zespołów regionalnych z Ukrainy, Słowacji oraz Polski.
• Od roku 1972 we wsi działa Ludowy Zespół Pieśni i Tańca „Osławiany”, istniejący przy lokalnym kole Związku Ukraińców w Polsce. W swoim repertuarze zespół ma pieśni i tańce głównie z terenów Łemkowszczyzny i Bojkowszczyzny, ale także z Zakarpacia, Huculszczyzny i innych regionów Ukrainy.
• Przez wieś przebiega rowerowy szlak śladami dobrego wojaka Szwejka.

Zobacz też

• Rezerwat przyrody Przełom Osławy pod Mokrem
• Szlak naftowy – transgraniczny szlak pól naftowych
• Mokre, Mokre-Kolonia, Mokrelipie