Mamucia skocznia narciarska

Mamucia skocznia narciarska (pot. mamut) – skocznia narciarska, której rozmiar (HS) wynosi co najmniej 200 m^[1]. Od 2015 roku w regularnym użytku są 4 mamucie skocznie narciarskie, na których co 2 lata (w „latach parzystych”) organizowane są mistrzostwa świata w lotach narciarskich.

Pierwszą w historii skocznią mamucią na świecie była stara Bloudkova velikanka (K90) w Planicy, wybudowana w 1933 r., a otwarta 4 lutego 1934^[2]. W 2009 r. Międzynarodowa Federacja Narciarska (FIS) zmieniła przepisy, zwiększając maksymalną różnicę wysokości pomiędzy startem, a rozbiegiem na 135 metrów (poprzednio było to 130 metrów)^[3]. Żadna skocznia mamucia nie posiada zeskoku pokrytego igelitem. Vikersundbakken, Heini-Klopfer-Skiflugschanze w Oberstdorfie i Čerťák w Harrachovie mają sztuczne oświetlenie, natomiast na Letalnicy w Planicy sztuczne oświetlenie zainstalowano wyłącznie na czas trwania Mistrzostw Świata w Lotach Narciarskich 2020^[4][5]. Najwyższą wieżę najazdową ze wszystkich skoczni narciarskich - wysokości 73 metrów - posiada nieczynna Copper Peak w amerykańskim Ironwood^[6].

Od 1985 r. FIS nie uznaje rekordów w długości skoku lub lotu za oficjalne^[7]. Nieoficjalny rekord świata ustanowiony został 18 marca 2017 na Vikersundbakken w Vikersundzie przez Stefana Krafta i wynosi 253,5 m.

Najdłuższy skok/lot narciarski w historii wynoszący 291 m oddał Ryōyū Kobayashi 24 kwietnia 2024 w Akureyri w ramach przedsięwzięcia zorganizowanego przez firmę Red Bull. Od razu po zakończeniu całego przedsięwzięcia skocznia została rozebrana^[8].

Lista mamucich skoczni narciarskich

Czynne skocznie mamucie
Miejscowość	Nazwa skoczni	Punkt K	HS	Rekord	Data	Rekordzista	Komentarz
Vikersund	Vikersundbakken	K200	HS240	253,5 m[uwaga 1]	18 marca 2017	Stefan Kraft
Rateče (Planica)	Letalnica	K200	HS240	252,0 m	24 marca 2019	Ryōyū Kobayashi
Bad Mitterndorf (Tauplitz)	Kulm	K200	HS235	244,0 m	16 stycznia 2016	Peter Prevc
Oberstdorf	Heini-Klopfer-Skiflugschanze	K200	HS235	242,5 m	20 marca 2022	Domen Prevc
Skocznie mamucie nieczynne, nieistniejące lub niespełniające kryteriów skoczni mamuciej w 2024 roku
Akureyri	–	K253,5	HS300	291,0 m	24 kwietnia 2024	Ryōyū Kobayashi	Skocznia została ubita z naturalnego śniegu, po jego stopnieniu przestała istnieć[9][10].
Harrachov	Čerťák	K185	HS210[uwaga 2][11]	214,5 m	19 stycznia 2008 9 marca 2002	Thomas Morgenstern Matti Hautamäki	Ostatnie międzynarodowe zawody rozegrano w 2014 roku.
Ironwood	Copper Peak[uwaga 3][12]	K145	—	158,0 m	22 stycznia 1994	Matthias Wallner Werner Schuster	Ostatnie międzynarodowe zawody rozegrano w 1994 roku.

Uwagi

1. Po przebudowie w 2018 r. oddawanie tak długich skoków obecnie już nie jest możliwe. W najdłuższym ustanym skoku oddanym po przebudowie uzyskano odległość 247,5 m (Daniel Huber, 2024 r.).
2. Na mamucim Čerťáku w Harrachovie ostatnie zawody przeprowadzono w 2014 r., natomiast zmiana rozmiaru skoczni miała miejsce w 2017 r.
3. Punkt konstrukcyjny umieszczono na 170. metrze. Rekord skoczni wynosi 158 m, więc zmieniono oficjalną wartość punktu K na 145 m, aczkolwiek nadal uważa się Copper Peak za skocznię mamucią – jedyną poza Europą. Od 1994 r. obiekt jest nieczynny i nie posiada homologacji FIS.

Przypisy

1. THE INTERNATIONAL SKI COMPETITION RULES (ICR) - BOOK III - SKI JUMPING. fis-ski.com, 2024-06. s. 48. [dostęp 2024-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-10-05)]. (ang.).
2. Nordic Center, Planica  »  Skocznie Narciarskie Archiwum  »  skisprungschanzen.com. skisprungschanzen.com. [dostęp 2024-10-05].
3. Skiflygingsbakke, Vikersund  »  Skocznie Narciarskie Archiwum  »  skisprungschanzen.com. skisprungschanzen.com. [dostęp 2024-10-05].
4. Adam Bucholz: MŚ w lotach w Planicy wieczorową porą? Oficjalny program zawodów. skijumping.pl, 2020-09-08. [dostęp 2021-04-27]. (pol.).
5. Adam Bucholz: MŚ w lotach przyniosą straty? "Bez kibiców tracimy 1/3 dochodów". skijumping.pl, 2020-11-04. [dostęp 2021-04-27]. (pol.).
6. Michał Chmielewski: Skoki narciarskie, Copper Peak i Harrachov chcą mieć nowy typ skoczni - międzymamuta. TVP Sport, 2023-05-01. [dostęp 2024-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-10-05)]. (pol.).
7. Adrian Dworakowski: Marusarz, Fijas, Małysz - polscy rekordziści świata w długości skoku. skijumping.pl, 2020-12-09. [dostęp 2024-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-09)].
8. Skoki narciarskie. Akureyri (Islandia). skijumping.pl, 2024-04-25. [dostęp 2024-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
9. Adrian Dworakowski: Tak rodził się mamut w Akureyri, czyli o kulisach powstania największej skoczni w dziejach. skijumping.pl, 2024-05-30. [dostęp 2024-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-10-05)]. (pol.).
10. Hlíðarfjall, Akureyri  »  Skocznie Narciarskie Archiwum  »  skisprungschanzen.com. skisprungschanzen.com. [dostęp 2024-10-05].
11. Adam Bucholz: Planica i Vikersund z HS240. FIS ujednolica przepisy o rozmiarach obiektów. skijumping.pl, 2017-11-16. [dostęp 2020-12-26]. (pol.).
12. Adrian Dworakowski: Copper Peak – amerykański "mamut". skijumping.pl, 16 kwietnia 2007. [dostęp 2018-06-24]. (pol.).

Bibliografia

• Największe skocznie na świecie. skisprungschanzen.com. [dostęp 2017-11-05]. (pol.).
• Homologated Jumping Hills. fis-ski.com, 2017-11-19. [dostęp 2017-11-21]. (ang.).