Lisowice (województwo śląskie)

Lisowice (niem. Lissowitz^[4]) – górnośląska wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Pawonków.

Lisowice

wieś
Kościół pw św. Jana Nepomucena w Lisowicach
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	lubliniecki
Gmina	Pawonków
Liczba ludności (2022)	1096[1]
Strefa numeracyjna	34
Kod pocztowy	42-700[2]
Tablice rejestracyjne	SLU
SIMC	0142119
Położenie na mapie gminy Pawonków Lisowice
Położenie na mapie Polski Lisowice
Położenie na mapie województwa śląskiego Lisowice
Położenie na mapie powiatu lublinieckiego Lisowice
50°40′45″N 18°37′48″E[3]
Strona internetowa

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Lisowice, po jej zniesieniu w gromadzie Pawonków. W latach 1922–1939 miejscowość administracyjnie należała do województwa śląskiego w granicach Polski, natomiast w latach 1975–1998 do województwa częstochowskiego.

Nazwa

Według Heinricha Adamy'ego nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy drapieżnika lisa^[5]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia on jako pierwotną zanotowaną nazwę miejscowości Lissowice podając jej znaczenie "Fuchsjagerdorf" – "Wieś polujących na lisy"^[5].

Części wsi

Integralne części wsi Lisowice^[6][7]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0142125	Andrzejów	część wsi
0142154	Napłatki	część wsi
0142160	Sówkowe	część wsi

W 1295 w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) miejscowość wymieniona jest jako Lyssovitz polonico^[8][9]. Polską nazwę Lisowice oraz niemiecką nazwę Lissowitz wymienia również w 1896 roku śląski pisarz Konstanty Damrot^[10].

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany na przełomie XIX i XX wieku notuje nazwę wsi pod polską nazwą Lisowice oraz niemiecką nazwę Lissowitz^[11].

Historia

Do XIV wieku w granicach Królestwa Polskiego, od XIV w pod zwierzchnictwem Czech, od 1526 Austrii, w latach 1741-1871 Prus, 1871-1922 Niemiec.

Od końca XVIII w. wieś posiadała własną pieczęć gminną, na której wizerunku przedstawiono: na pagórku lis zwrócony w prawo, po lewej dwa drzewa^[12].

• 
  Szkoła podstawowa
• 
  Stary wóz strażacki
• 
  Kapliczka

Odkrycia paleontologiczne

W latach 2006–2007 trzej naukowcy: dr Tomasz Sulej, prof. Jerzy Dzik z Instytutu Paleobiologii PAN oraz ówczesny doktorant Grzegorz Niedźwiedzki wykopali w utworach górnego triasu w miejscowej cegielni (cegielnia ta opisywana też była jako stanowisko Lipie Śląskie) skamieniałości dużego drapieżnego archozaura z gatunku Smok wawelski^[13] oraz największego znanego przedstawiciela dicynodontów, osiągającego masę 9 ton Lisowicia bojani^[14]. Znaleziono także szczątki wczesnego przedstawiciela ssakokształtnych z rodzaju Hallautherium, jeszcze nienazwanych dwóch gatunków małych bazalnych przedstawicieli Dinosauriformes lub wczesnych dinozaurów, co najmniej dwóch gatunków małych neoteropodów, dwóch gatunków pterozaurów, kości kończyn małych krokodylomorfów, kręgi i kości kończyn diapsyda podobnego do przedstawicieli grupy Choristodera, kości czaszki i kończyn oraz zęby gadów ryjogłowych, kości i zęby niezidentyfikowanych małych diapsydów^[14], a także szczątki płazów: cyklotozaurów i gerrotoraksów^[14]. Są tam też szczątki różnych ryb, owadów, skorupiaków i roślin. Na bazie znalezisk paleontologicznych, we wsi założono w 2008 muzeum paleontologiczne.

Zobacz też

• Lisowice