Ssakokształtne

Ssakokształtne, ssakopodobne (Mammaliaformes) – klad synapsydów obejmujący ssaki (Mammalia) oraz najbliżej z nimi spokrewnione taksony wymarłe. Został nazwany w 1988 roku przez Timothy'ego Rowe'a. Rowe zawęził znaczenie nazwy Mammalia jedynie do kladu obejmującego ostatniego wspólnego przodka stekowców i ssaków żyworodnych, natomiast szerszemu kladowi, zawierającemu taksony tradycyjnie uznawane za ssaki, nadał nazwę Mammaliaformes, którą zdefiniował jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka ssaków i Morganucodontidae oraz wszystkich jego potomków^[1]. Z kolei według definicji Kielan-Jaworowskiej, Luo i Cifelliego (2004) klad ten obejmuje ostatniego wspólnego przodka Sinoconodon, morganukodontów, dokodontów, stekowców, torbaczy, łożyskowców i wszystkich jego potomków (autorzy na określenie tej grupy używają nazwy Mammalia, przyznają jednak, że zawartość taksonomiczna takiego kladu byłaby identyczna jak Mammaliaformes w rozumieniu Rowe'a (1988)^[1], choć różniłaby się od Mammaliaformes sensu Rowe 1993^[2])^[3]. Taki klad jest potwierdzany wieloma diagnostycznymi apomorfiami^[4]. Definicja Rowe'a była używana przez niektórych późniejszych autorów (np. Rowe i Gauthier 1992^[5]), jednak nie wszyscy zgadzają się z zastrzeżeniem nazwy Mammalia jedynie do kladu koronowego, ponieważ wówczas do Mammalia nie należałoby wiele taksonów tradycyjnie uznawanych za ssaki, takich jak morganukodonty^[6][7].

Ssakokształtne

Mammaliaformes
Rowe, 1988
Megazostrodon
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	synapsydy
(bez rangi)	ssakokształtne

Najstarszym znanym przedstawicielem Mammaliaformes jest prawdopodobnie Adelobasileus sprzed około 205 mln lat, choć jego pozycja filogenetyczna jest niepewna^[3].

Uproszczony kladogram według Kielan-Jaworowskiej i współpracowników (2002)^[4]

Mammaliaformes	Sinoconodon  Morganucodon  Megazostrodon  Dinnetherium  Haldanodon  Hadrocodium  Kuehneotherium  Mammalia (grupa koronowa)

Zobacz też

• ewolucja ssaków
• systematyka ssaków

Przypisy

1. Timothy Rowe. Definition, diagnosis, and origin of Mammalia. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 8 (3), s. 241–264, 1988. DOI: 10.1080/02724634.1988.10011708. (ang.).
2. Timothy Rowe: Phylogenetic systematics and the early history of mammals. W: Frederick S. Szalay, Michael J. Novacek, Malcolm C. McKenna (red.): Mammal phylogeny: Mesozoic differentiation, multituberculates, monotremes, early therians, and marsupials. Nowy Jork: Springer Verlag, 1993, s. 129–145. ISBN 3-540-97854-2.
3. Introduction. W: Zofia Kielan-Jaworowska, Richard L. Cifelli, Zhe-Xi Luo: Mammals from the age of dinosaurs. Nowy Jork: Columbia University Press, 2004, s. 1–2. ISBN 0-231-11918-6.
4. Zofia Kielan-Jaworowska, Richard L. Cifelli, Zhe-Xi Luo. In quest for a phylogeny of Mesozoic mammals. „Acta Palaeontologica Polonica”. 47 (1), s. 1–78, 2002. (ang.). Streszczenie w języku polskim.
5. Timothy Rowe, Jacques Gauthier. Ancestry, paleontology, and definition of the name Mammalia. „Systematic Biology”. 41 (3), s. 372–378, 1992. DOI: 10.1093/sysbio/41.3.372. (ang.).
6. Spencer G. Lucas. Extinction and the definition of the class Mammalia. „Systematic Biology”. 41 (3), s. 372–378, 1992. DOI: 10.1093/sysbio/41.3.370. (ang.).
7. Harold N. Bryant. Comments on the phylogenetic definition of taxon names and conventions regarding the naming of crown clades. „Systematic Biology”. 43 (1), s. 124–130, 1994. DOI: 10.1093/sysbio/43.1.124. (ang.).