Lipnica Wielka (gmina)

Lipnica Wielka – gmina wiejska u podnóża Babiej Góry w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim. W latach 1975–76 i 1991–98 gmina położona była w województwie nowosądeckim. Siedziba gminy to Lipnica Wielka. Według danych na koniec roku 2016 gminę zamieszkiwały 6033 osoby.

Lipnica Wielka

gmina wiejska
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	nowotarski
TERC	1211072
Siedziba	Lipnica Wielka
Wójt	Mateusz Alojzy Lichosyt[1]
Powierzchnia	67,47 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	6033[2]
• gęstość	88,6 os./km²
Nr kierunkowy	18
Tablice rejestracyjne	KNT
Adres urzędu: Lipnica Wielka 518 34-483 Lipnica Wielka
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 5 Liczba miejscowości 2
Położenie na mapie województwa małopolskiego Lipnica Wielka
Położenie na mapie Polski Lipnica Wielka
49°29′N 19°38′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Historia

W wyniku podziału Orawy z 28 lipca 1920 roku gmina Lipnica Wielka została włączona do Polski, a od 23 grudnia tego roku weszła w skład powiatu spisko-orawskiego w woj. krakowskim^[3]. Obejmowała wówczas wsie Lipnica Wielka (bez górnej części wsi) i Lipnica Mała. Wkrótce jednak obszar powiatu spisko-orawskiego upodobniono do galicyjskiej części woj. krakowskiego, przez co gminy zbiorowe podzielono na gminy jednostkowe. Brak dokładnej daty przeprowadzenia tego podziału, lecz spis GUS:u wykazujący stan administracyjny na 30 września 1921 roku, uwzględnia już gminy jednostkowe (gminę Lipnica Wielka podzielono na gminy Lipnica Wielka i Lipnica Mała)^[4]. W 1924 roku dokonano wymiany terytoriów – Polska otrzymała górną część wsi Lipnica Wielka, a w zamian oddała Czechosłowacji wsie Głodówka i Sucha Góra. 1 lipca 1925 roku zniesiono powiat spisko-orawski, a jego terytorium włączono do powiatu nowotarskiego^[5]. 1 sierpnia 1934 zniesiono gminy jednostkowe, a Lipnicę Wielką i Lipnicę Małą włączono do nowo utworzonej zbiorowej gminy Jabłonka^[6].

Gminę Lipnica Wielka reaktywowano 1 stycznia 1973^[7] w powiecie nowotarskim w woj. krakowskim w składzie 2 sołectw: Lipnica Mała i Lipnica Wielka^[8] 1 czerwca 1975 roku gmina znalazła się w nowo utworzonym woj. nowosądeckim^[9]. 15 stycznia 1976 roku gmina została zniesiona, a jej obszar połączono z dotychczasową gminą Jabłonka w nową gminę Jabłonka^[10].

Gminę Lipnica Wielka reaktywowano po raz trzeci 2 kwietnia 1991 w zmienionych granicach względem tych z 1976 roku. W jej skład weszły wsie Lipnica Wielka i Kiczory (do 1991 roku Kiczory były częścią wsi Lipnica Wielka), natomiast należące dawniej do gminy Lipnica Wielka sołectwo Lipnica Mała pozostało w gminie Jabłonka^[11].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[12] gmina Lipnica Wielka ma obszar 67,47 km². Gmina ma charakter rolniczy i turystyczny.

Struktura użytkowania ziemi przedstawia się następująco:

• grunty orne 32,6%;
• łąki i pastwiska 15,5%;
• lasy 46,7%;
• nieużytki, wody oraz tereny zabudowane i drogi 9,2%.

Gmina stanowi 4,58% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[13]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	6033	100	3048	50,5	2985	49,5
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	89,81		41,9		40,4

• Piramida wieku mieszkańców gminy Lipnica Wielka w 2014 roku^[2].

Miejscowości wchodzące w skład gminy

Bartoszowa Polana (przysiółek), Lipnica Wielka (sołectwa: Murowanica, Centrum, Skoczyki, Przywarówka), Kiczory, Leśniczówka na Lniarce (osada), Śmietanowa (leśniczówka).

Sąsiednie gminy

Jabłonka, Zawoja. Gmina sąsiaduje ze Słowacją.

Przypisy

1. Władze gminy. lipnicawielka.pl. [dostęp 2018-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-09)].
2. Gmina Lipnica Wielka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. Dz.U. z 1920 r. nr 117, poz. 768
4. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej : opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. [Dokument elektroniczny]. T. XII, Województwo krakowskie i Śląsk Cieszyński / Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925
5. Dz.U. z 1925 r. nr 63, poz. 441
6. Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 594
7. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
8. Uchwała Nr XVIII/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie krakowskim oraz ustalenia siedzib gminnych rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 8 grudnia 1972 Nr 18, poz. 268).
9. Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
10. Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12
11. Dz.U. z 1991 r. nr 2, poz. 8
12. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
13. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).