Loading AI tools
dzielnica Bielska-Białej Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Leszczyny (niem. Nussdorf) – dzielnica zwyczajowa Bielska-Białej oraz obejmująca ją jednostka pomocnicza gminy. Znajduje się w prawobrzeżnej części miasta pomiędzy Osiedlem Grunwaldzkim a Mikuszowicami, historycznie była przysiółkiem Lipnika. W 2017 zamieszkiwało ją 5829 osób[1].
| Część Bielska-Białej | |
 Widok lotniczy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica |
Leszczyny |
| W granicach Bielska-Białej |
1925 |
Położenie na mapie Bielska-Białej | |
| 49°48′04″N 19°03′36″E | |
Granice osiedla (jednostki pomocniczej gminy) Leszczyny wyznaczają[2]:
Niemal cały ten obszar wchodzi w skład obrębu ewidencyjnego Lipnik, z wyjątkiem kilku parcel przy ulicy Wczasowej przynależnych do Mikuszowic Krakowskich oraz terenu w zakolu Białej, na którym leży jednostka wojskowa, część Gemini Parku i dawne zakłady APENA – jako niegdysiejsza prawobrzeżna enklawa Bielska należy on do obrębu Żywieckie Przedmieście[2].
.jpg)
Leszczyny powstały jako przysiółek wsi Lipnik. W 1815 składały się z trzynastu domów skoncentrowanych w rejonie dzisiejszego skrzyżowania ulic Prusa i Żywieckiej[3]. Ta druga powstała w obecnym kształcie jako tzw. szosa cesarska łącząca Białą i Żywiec w latach 1818–1820[4], zastępując starą drogę na Żywiec tworzoną przez dzisiejszą ulicę Leszczyńską[5]. Według parafialnego spisu ludności z 1825 mieszkało na Leszczynach 165 osób[6]. Do roku 1843 liczba mieszkańców wzrosła do 230[7], a do 1869 do 408 w 22 budynkach[8]. W 1845 Franz Ludwig Strzygowski nabył młyn w zachodniej części Leszczyn, przy rzece Białej, i z wykorzystaniem jego zabudowań założył fabrykę włókienniczą, której kontynuacją były później Zakłady Przemysłu Wełnianego WELUX[9]. Do postaci fabrykanta nawiązuje do dziś nazwa nadrzecznego Parku Strzygowskiego.
W 1878 uruchomiono linię kolejową Bielsko – Żywiec przebiegającą przez Leszczyny[10]. W 1900 przysiółek liczył 774 mieszkańców[11]. W 1901 otwarta została filia niemieckiej szkoły podstawowej, a rok później polska placówka Towarzystwa Szkoły Ludowej[12]. W 1902 zaczyna się też budowa koszar c. k.kawalerii (współcześnie zajmowane przez 18 Batalion Powietrznodesantowy) w zakolu rzeki Białej, na obszarze, który stanowił wtedy prawobrzeżną enklawę bielskiego Żywieckiego Przedmieścia, a dziś należy do osiedla samorządowego Leszczyny i jest zwyczajowo postrzegany jako część tej dzielnicy[13].
W 1925 Leszczyny zostały wraz z całą gminą Lipnik włączone w skład miasta Białej, w tym czasie były zamieszkiwane przez 889 osób w 61 budynkach[14]. Rozpoczął się okres intensywnej urbanizacji zapoczątkowany wytyczyniem po obu stronach ulicy Żywieckiej nowych kwartałów pod zabudowę jednorodzinną[15]. Wybudowana też została kolonia robotnicza leszczyńskiego Kółka Rolniczego[16]. Założone w międzywojniu na północnych peryferiach dzielnicy, przy dzisiejszej ulicy Sempołowskiej, olejarnia i fabryka kapeluszy dały początek późniejszym Zakładom Tłuszczowym BIELMAR oraz Bielskim Zakładom Obuwia BEFADO.
Po II wojnie światowej dzielnica rozwinęła się w kierunku południowym i wschodnim. Po północnej stronie ulicy Górskiej powstało w „czynie społecznym młodzieży socjalistycznej” tzw. osiedle Młodości. Zagospodarowano też brzegi potoku Straconka, wzdłuż których powstała strefa rekreacyjna nazywana Bulwarami Straceńskimi lub Bulwarami Młodości[17]. Wybudowane w latach 70. XX wieku wielkopłytowe osiedle Złote Łany płynnie przechodzi w zabudowę Leszczyn. Nieduże osiedle bloków powstało też w zachodniej części dzielnicy, wzdłuż ulicy Leszczyńskiej w sąsiedztwie rozbudowywanej Fabryki Aparatów Elektrycznych APENA, którą założono w 1948[18]. W 1985 po kilkunastu latach budowy i zmianie pierwotnego przeznaczenia (miał to być hotel pracowniczy FSM) otwarto przy skrzyżowaniu ulic Żywieckiej i Łagodnej orbisowski hotel Magura (obecnie Ibis Styles, budynek ma formę ośmiopiętrowego wysokościowca)[19]. W latach 1982–1990 wybudowano w miejscu dawnej kaplicy z lat 20. przy ulicy Straconki nowy katolicki kościół parafialny pod wezwaniem Chrystusa Króla[20].
Wyraźnym przekształceniem układu komunikacyjnego i przestrzennego Leszczyn była budowa w latach 2000–2002 ulicy Bora-Komorowskiego, która połączyła skrzyżowanie przy Magurze z lewobrzeżną częścią miasta poprzez nowy most na Białej[21]. W 2009 otwarto przy niej, w miejscu zlikwidowanych zakładów włókienniczych WELUX, centrum handlowo-rozrywkowe Gemini Park[22]. W tym samym roku po sąsiedzku oddano do użytku nową siedzibę bielskiej straży pożarnej[23].
_01.jpg)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
