Krzeszowice (stacja kolejowa)
stacja kolejowa Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Krzeszowice – stacja kolejowa w mieście Krzeszowice, w województwie małopolskim, w Polsce. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca regionalnego[1]. W roku 2022 stacja obsługiwała około 3900 pasażerów na dobę[2].
_Travelarz.jpg) Budynek dworca (po remoncie), od strony peronów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Data otwarcia |
1847 |
| Poprzednie nazwy |
Klasendorf, Krzeszowitz, Kressendorf |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów |
3 |
| Liczba krawędzi peronowych |
5 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Krzeszowice  | |
Położenie na mapie Krzeszowic  | |
 50°07′52″N 19°37′57″E | |
-WidokOdZachodu-POL,_Krzeszowice.jpg)
Otwarcie dworca nastąpiło 13 października 1847 r., kiedy to pierwszy pociąg ciągnięty przez parowóz Kraków wjechał na stację z Krakowa udając się do Mysłowic. W tym też czasie wybudowano dworzec (obecnie jego piętrowa środkowa część). Skrzydła boczne wybudowano pod koniec XIX w. oraz w roku 1913. W pobliżu dworca wznosi się nieczynna wieża ciśnień, która zaopatrywała parowozy w wodę za pomocą żurawia wodnego.
14 czerwca 2020 został oddany do użytku zmodernizowany 200 m peron nr 1 oraz 400 m peron nr 2. W ramach przebudowy linii kolejowej z Krakowa do Katowic, która jest finansowana w ramach instrumentu CEF „Łącząc Europę” planowane są dalsze prace, które obejmą remont kolejnego peronu nr 3[3].
W 1996 Jerzy Rechziegel na stacyjnej bocznicy rozpoczął tworzenie skansenu kolejowego, sprowadzając w tym samym roku do Krzeszowic czternaście parowozów[4]. Opiekę nad zgromadzonym taborem sprawować miała Ogólnopolska Fundacja Ochrony Zabytków Kolejnictwa. Przewidywano wyremontowanie kilkunastu lokomotyw i uruchomienie pociągów turystycznych, zestawionych z zabytkowych wagonów i kursujących po okolicznych liniach, jednak planów tych nie udało się zrealizować[5].
Na przestrzeni lat stan zgromadzonych eksponatów, będących już w momencie ściągnięcia do Krzeszowic w opłakanym stanie, stale się pogarszał na skutek kradzieży i dewastacji[6]. Trzy parowozy zostały zezłomowane. W związku z tym podjęto decyzję o likwidacji ekspozycji, co nastąpiło ostatecznie w marcu 2008. Część taboru 30 października 2007 przesłano do Krakowa Płaszowa, część przejął Skansen taboru kolejowego w Chabówce, a inne przewieziono (9 marca 2008) do skansenu kolejowego w Pyskowicach[7].
Parowozy w Skansenie kolejowym w Krzeszowicach:
| przetransportowane do | Parowóz | Producent | Rok budowy |
|---|---|---|---|
| Kraków | Pt47-101 | Zakłady Metalowe H. Cegielski, Poznań | 1948 |
| Chabówka | TKbb-2747 TKh z Cukrowni Janikowo nr zakładowy 5 (doszczętnie zniszczony, własność Muzeum Kolejnictwa w Warszawie | Orenstein & Koppel | 1912 |
| Kraków | TKw2-57 | BMAG | 1919 |
| Pyskowice | TKp-2261, Ty42-85, Ty43-1, Ty45-158, Ol49-15, Ty51-17, | Fabryka Lokomotyw im. Feliksa Dzierżyńskiego, Chrzanów, Zakłady Metalowe H. Cegielski, Poznań. | |
| Chrzanów | TKt48-185 | Fabryka Lokomotyw im. Feliksa Dzierżyńskiego, Chrzanów | 1957 |
| Białowieża | TKp-26188 | Henschel & Sohn, Kassel | 1944 |
Z krzeszowickiej stacji rozchodzą się bocznice kolejowe dla pociągów towarowych do kamieniołomów w Zalasie przez Tenczynek i do Czatkowic, obecnej dzielnicy Krzeszowic (przez osiedle Żbik). Do końca lat 70. XX w. istniały również bocznice do Zalasu przez Bażantarnie i Sztolnie (zlikwidowana wskutek tragicznego wypadku na Sztolni, gdzie spłonęło – po zderzeniu z pociągiem – kilkoro pasażerów samochodów), a także bocznica do zlikwidowanego kamieniołomu w Miękini oraz do dawnego browaru w Tenczynku (bocznica została zlikwidowana w latach 70. XX w.).
W latach 70. i 80. XX w. w budynku dworcowym mieścił się kolejowy gabinet dentystyczny, a w latach 80. i 90. XX w. świetlica młodzieżowa dla dojeżdżających pociągiem uczniów tutejszych szkół ponadpodstawowych. W latach 90. XX w. i na początku XXI w. na terenie dworca tymczasowo mieścił się dworzec autobusowy PKS. Od roku 2006 do 2009 w budynku dworcowym działał Antykwariat na Peronie. Do 2010 na piętrze budynku znajdowały się mieszkania prywatne. W latach 2009–2012 przeprowadzono prace modernizacyjne dworca[8]. Od października 2014 w budynku dworca działa filia Urzędu Pracy Powiatu Krakowskiego[9], filia Referatu Rejestracji Pojazdów Wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego w Krakowie[10] oraz biuro ubezpieczeniowe.
Stacja obsługuje przede wszystkim ruch lokalny w kierunku Krakowa, Oświęcimia, Katowic, Częstochowy oraz Wodzisławia. Wśród pociągów dalekobieżnych można wyróżnić połączenia między innymi do takich miast jak:
- 2 października 1934 w okolicach stacji w katastrofie kolejowej zginęło 12 osób, a 60 zostało rannych[13]. (więcej informacji)
- W nocy z 16 na 17 grudnia 1935 przed stacją doszło do zderzenia dwóch pociągów towarowych. Opóźniony pociąg wyładowany węglem z Załucza do Zebrzydowic został skierowany na niewłaściwy tor; jedna z lokomotyw wpadła do rzeki Krzeszówki. Zginął maszynista oraz jeden z pracowników kolei[14]
- 1 września 1939 o godz. 5 na zamaskowanej bocznicy kolejowej załogę 54. pociągu pancernego Groźny zaskoczyło nieskuteczne niemieckie bombardowanie lotnicze. O godz. 6 – zgodnie z rozkazem – pociąg ten wyruszył przez Mikołów w kierunku Katowic.
- 12 marca 2004 na stacji pod kołami pociągu zginął polski żużlowiec i trener Stanisław Skowron.
- W 2007 miejscowy „skansen kolejowy” posłużył jako plan filmowy do nakręcenia scen z wiedźmami do przedstawienia teatralnego „Makbet” Teatru Śląskiego im Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach.
- 12 maja 2007 odbył się specjalny przejazd szynobusu SA101-001 po prywatnych bocznicach kolejowych do Zalasu i do osiedla Czatkowice zorganizowany przez Stowarzyszenie Miłośników Kolei w Krakowie, mający na celu dotarcie do miejsc do których nigdy żaden pociąg osobowy jeszcze nie dotarł.
Peron 2
EN77-001 na stacji przy peronie 2
Parking przy dworcu
Bocznica Kolejowa–Tenczynek
Perony (część wschodnia)
Perony - widok z przejścia nadziemnego
Widok od str. południowej
SA109 pod mostem bocznicy kolejowej do KW Czatkowice
Obecny widok miejsca katastrofy w 1934, przed stacją
Rozjazdy kolejowe (część wschodnia)
Dworzec przed remontem
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
