Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kordieryt (nazywany także: ijolit, dichroit) – minerał z gromady krzemianów z grupy krzemianów pierścieniowych. Należy do minerałów rzadkich.
 Richmond, Hrabstwo Cheshire, New Hampshire, USA | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
ijolit, dichroit[1] |
|---|---|
| Skład chemiczny | |
| Twardość w skali Mohsa |
7-7,5[2] |
| Przełam |
muszlowy lub nierówny |
| Łupliwość |
w trzech kierunkach; w jednym wyraźna, w dwóch niewyraźna |
| Pokrój kryształu |
krótkosłupkowy, często zbliźniaczenia, przeważnie ma postać pseudoheksagonalnych, sześcio- i dwunastobocznych słupów[2] |
| Układ krystalograficzny |
rombowy |
| Gęstość |
2,55-2,75 g/cm³[3] |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
różne odcienie niebieskiego, także szaroniebieski, czerwony, rzadziej zielonawy, żółtawy, brązowy i bezbarwny[1] |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty lub tłusty na powierzchni przełamu |
Nazwa minerału wywodzi się od nazwiska Louisa Cordiera (1777–1861), francuskiego geologa, który jako pierwszy zajmował się badaniem kordierytu[1], odkryty w 1813 roku[4]. Nazwy synonimów pochodzą od greckich słów ion – „fiołek” i dichroos – „dwubarwny”.
Kordieryt tworzy kryształy o pokroju słupkowym, przeważnie ma postać pseudoheksagonalnych, sześcio- i dwunastobocznych słupów, często zbliźniaczenia. Tworzy skupienia ziarniste, zbite oraz luźnych ziarn[2]. Jest minerałem kruchym, o muszlowym lub nierównym przełamie oraz szklistym lub tłustym na powierzchni przełamania połysku. Cechuje się łupliwością w trzech kierunkach – w jednym kierunku wyraźną i w dwóch niewyraźną łupliwością[2]. Kordieryt jest barwy niebieskiej, a także szaroniebieskiej, czerwonej, rzadziej jest zielonawy, żółtawy, brązowy i bezbarwny[1][4]. Wykazuje bardzo silny pleochroizm o obserwowalnych barwach: żółtej, niebieskiej, fioletowej[2][3]. Niektóre kryształy wykazują tęczową iryzację a także efekt kociego oka i asteryzmu[2].
Stanowi składnik skał metamorficznych, wytworzonych w przemianach regionalnych (gnejsów, granitognejsów, łupków) lub kontaktowych (Hornfelsów). Może występować w niektórych skałach magmowych (granitach) oraz w formie otoczaków w osadach aluwialnych. Współwystępuje z andaluzytem, sillimanitem, turmalinem, granatem, kwarcem, skaleniami, hematytem, apatytem, cyrkonem, pirotynem, spinelem, korundem[5]. Należy do minerałów rzadkich. Występuje w Sri Lance, Madagaskarze, Birmie, Indiach (Madras), USA (Connecticut, Handdam), Kanadzie (rejon Wielkiego Jeziora Niewolniczego), Brazylii (Minas Novas), Tanzanii (Babati), Namibii (Karasburg), Japonii, Australii, Niemiec (Bodenmais, Waldheim), Norwegii (Kragerö, Tvedestrand), Szwecji (Näverberg, Falun), Finlandii (Orijärvi), Islandii, Włoch, Hiszpanii (przylądek Gata), Francji, Czech (Vanov, Jihlava)[5]. W Polsce kordieryt występuje w kontaktowych hornfelsach osłony granitu Karkonoszy i w intruzji kłodzko-złotostockiej[6].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
