Koniaków
wieś w województwie śląskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Koniaków (niem. Koniakau) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim w gminie Istebna[4][5]. Powierzchnia sołectwa wynosi 1469 ha[6], a liczba ludności 3643[7], co daje gęstość zaludnienia równą 248,0 os./km².
| wieś | |
 Widok na wieś z Ochodzitej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
760 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
3579[1] |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
43-474[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SCI |
| SIMC |
0054007 |
Położenie na mapie gminy Istebna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego  | |
| 49°33′04″N 18°56′52″E[3] | |
| Strona internetowa | |
Tworzy wraz z Jaworzynką i Istebną tzw. Beskidzką Trójwieś. Jest najwyżej położoną wsią w Beskidzie Śląskim, leży na południowy zachód od Żywca i na południe od Wisły w historycznych granicach Śląska Cieszyńskiego, przy granicy z Małopolską (sąsiednie Laliki czy Zwardoń należą już do małopolskiej Żywiecczyzny). Koniaków jest znany przede wszystkim ze względu na produkcję koronkowych ozdób i części garderoby (ostatnio także bielizny).
Integralne części wsi
| części wsi | Bagno, Bąbolówka, Bukowina, Cisowe, Dachtony, Deje, Długa Czerchla, Do Jasieniarza, Fibaczka, Gołówka, Gronik, Jasiówka, Kadłuby, Kliszówki, Kosarzyska, Legiery, Małączka, Matyska, Odkrzas, Pańska Łąka, Pietraszyna, Polana, Pustki, Rastoka, Rdżawka[8], Rozceście, Rupienka, Szańce, Szkatułka, Szymonkowie, Śliwkowiec, Tkoczówka, Usnobocz, Wołowa, Wyżrana, Za Roztoką, Zimna Woda, Żurówka |
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Osadnictwo na obszarze Koniakowa rozpoczęło się w pierwszej połowie XVII wieku. Prowadzone było ono przez mieszkańców Istebnej szukających nowych terenów pod łąki i pastwiska. Jako że były one dotąd porośnięte lasami, które tworzyły naturalną ochronę przed niepożądanym wtargnięciem obcych wojsk na teren Księstwa Cieszyńskiego (był to okres wojny trzydziestoletniej) osadnictwo to i związane z tym karczowanie lasów nie było mile widziane przez cieszyńskich Piastów, a księżna Elżbieta Lukrecja rozkazała swym leśnikom pierwsze tutejsze chałupy zburzyć. Za początek miejscowości uznaje się dziś rok 1712. Wtedy to na obszarze dzisiejszego Koniakowa stwierdzono pierwszych sześć stałych chałup. W następnych sześciu latach dołączyło do nich kolejnych dziewięć[9].
Pierwsi osadnicy nie posiadali w ogóle ziemi ornej, a jedynie łąki służące za pastwiska. Zajmowali się wyłącznie wypasaniem bydła. Przez „dorabianie” sobie kolejnych pastwisk kosztem lasów nierzadko popadali w konflikty z nadzorcami leśnymi. Konflikty ustały, gdy miejscowy system obronny zaczął tracić na znaczeniu, a opłaty i czynsze od łąk i pasionego na nich bydła wnoszone przez osadników stały się dla książęcych urzędników bardziej istotne niż interes obrony kraju. Samodzielna gmina powstała w 1816 roku. Jej obszar po wydzieleniu z sąsiedniej Istebnej wynosił 433 morgi, z czego było jedynie 87 mórg pól uprawnych, a resztę stanowiły łąki kośne i pastwiska. Za nazwę nowej wsi obrano Koniaków, nadać ją mieli prawdopodobnie osadnicy pochodzący z Koniakowa pod Cieszynem[9]. W herbie umieszczono konia.
Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 185 budynkach w Koniakowie na obszarze 1088 hektarów mieszkało 1069 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 98,3 os./km², z czego wszyscy byli polskojęzyczni, 939 (87,8%) mieszkańców było katolikami, a 130 (12,2%) ewangelikami[10]. Do 1910 roku liczba budynków wzrosła do 196 a mieszkańców do 1120[11].
Około 1904 został tu założony cmentarz rzymskokatolicki. Z jego obszaru wydzielony został również cmentarz ewangelicki, jednak pochówki wiernych tego wyznania prowadzone były w dalszym ciągu na cmentarzu w Istebnej, wobec czego ewangelicka część nekropolii pozostawała przez długi czas nieużywana. Została ostatecznie poświęcona 19 października 1924 przez ks. Karola Krzywonia z parafii w Nawsiu[12].
W wyborach do austriackiej Rady Państwa w 1911 roku wygrali tutaj polscy kandydaci narodowi, zdobywając 159 głosów (99,4%); na socjalistów został oddany 1 głos; nikt nie głosował na kandydata „ślązakowców”[13]. W lipcu 1920 roku decyzją Rady Ambasadorów Koniaków wraz z całą wschodnią częścią Śląska Cieszyńskiego znalazł się w granicach Polski.
W okresie międzywojennym rozwinęło się tu narciarstwo. W 1923 odbyły się pierwsze zawody, w których uczestniczyło 46 dziewcząt i chłopców.
Od roku 1945 istniała tu strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza, która została rozformowana w roku 1954.
W latach 1945–1954 miejscowość była siedzibą gminy Koniaków, a 1954–72 gromady Koniaków. W 1954 do Koniakowa przyłączono przysiółki Beskid (Pietraszyna), Kosarzyska i Rupienka z Kamesznicy w powiecie żywieckim[14].
W latach 1975–1998 położona była w województwie bielskim.
Religia
We wsi działa rzymskokatolicka parafia św. Bartłomieja[15]. Miejscowi wierni Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego należą do parafii w Istebnej[16].
Turystyka
Przez miejscowość przechodzą następujące trasy rowerowe:
Główny Karpacki Szlak Rowerowy (621 km)
zielona trasa rowerowa nr 253 – Istebna – Jaworzynka – Koniaków (28 km)
Galeria
Przysiółek Wyżrana
Przydrożna kaplica
w Koniakowie
Kościół w Koniakowie
Garbarnia
z Koniakowa w Górnośląskim Parku Etnograficznym
Corocznie w Koniakowie z początkiem maja odbywa się wiosenny redyk tzw. miyszani owiec.
_02.jpg)
Opisana panorama z Koniakowa
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.