Kościelisko
wieś w województwie małopolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościelisko – wieś podhalańska w Polsce w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, siedziba gminy Kościelisko.
| wieś | |
 Kościół św. Kazimierza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
950–1183 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) |
4482[1] |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
34-511[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KTT |
| SIMC |
0468447 |
Położenie na mapie gminy Kościelisko  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego  | |
| 49°17′28″N 19°53′24″E[3] | |
| Strona internetowa | |
W latach 1973–1977 miejscowość była siedzibą gminy Kościelisko-Witów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Opis miejscowości
Kościelisko położone jest w Rowie Kościeliskim i na południowych stokach Pogórza Gubałowskiego. Jego zabudowania wkraczają także do dolnej części Doliny Kościeliskiej w Tatrach (Kiry). Jest to duża wieś o charakterze miejscowości wypoczynkowej, składająca się z 21 osiedli (dawnych osad pasterskich, tzw. polan – stąd bierze się potoczna nazwa miejscowości: Polany[4]).
Integralne części wsi Kościelisko: Blachówka, Budzówka, Butorów, Chotarz, Czajki, Górkówka, Gronik, Groń, Karpielówka, Kierpcówka, Kiry, Nędzówka, Pająkówka, Pitoniówka, Rysulówka, Sobiczkowa, Staszelówka, Sywarne, Szeligówka, Wojdyłówka[5][6] oraz nie ujęta w TERYT Antałówka[7]
Liczba ludności: 4482 (2011 r.), powierzchnia: 54 km².
Widok na Giewont
Wnętrze kościoła
Historia
Poszczególne osady pasterskie, które weszły później w skład Kościeliska, wzmiankowane były już od roku 1623[8].
Do roku 1867, kiedy to odbyły się pierwsze autonomiczne wybory rad gminnych, Kościelisko tworzyło jedną osadę z Zakopanem. W latach 70. XX w. Kościelisko połączyło się z Witowem, Dzianiszem i Chochołowem, tworząc gminę Kościelisko-Witów. Po kilku latach gmina ta została włączona do Gminy Tatrzańskiej, a z początkiem roku 1994 reaktywowała się jako gmina Kościelisko. Obecnie w jej skład wchodzą trzy wsie podhalańskie: Kościelisko, Witów i Dzianisz.
W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Kościelisko”[9]. Po II wojnie światowej klasztory w Kościelisku utworzyły siostry adoratorki[10] i kanonicy laterańscy[11].
Zabytki
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[12].
- Dyrektorówka w sanatorium Dłuskich;
- kościół pw. św. Kazimierza.
Religia
We wsi znajduje się drewniany kościół pw. św. Kazimierza. Dzięki zaangażowaniu ks. Kazimierza Kaszelewskiego i hr. Władysława Zamojskiego oraz miejscowych górali został on zbudowany w latach 1910–1914 według projektu Eugeniusza Wesołowskiego. Zdobią go witraże zaprojektowane przez Stefana Matejkę, bratanka Jana Matejki. Początkowo był kaplicą filialną parafii w Zakopanem, ale już w 1918 r. erygowano przy nim samodzielną parafię św. Kazimierza[13][14].
Ludzie związani z Kościeliskiem
- Jan Krzeptowski (Sabała)
- Stanisław Nędza-Kubiniec
- Andrzej Stopka Nazimek
- Sebastian Karpiel-Bułecka
- Józef Krzeptowski-Jasinek
- Maria Krzeptowska-Jasinek
Kościelisko i Pasmo Gubałowskie
Kościelisko i Tatry Zachodnie.
Zobacz też
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.